Εδώ και χρόνια, οι ειδικοί σε θέματα διατροφής αναζητούν τον κύριο ένοχο της παχυσαρκίας. Μέχρι σήμερα, οι συζητήσεις επικεντρώνονταν στην υπερβολική πρόσληψη θερμίδων, σε συγκεκριμένες τροφές όπως υδατάνθρακες και λίπη και στο ρόλο της ζάχαρης. Τώρα, Αμερικανοί ερευνητές προτείνουν μια νέα θεωρία που συγκεντρώνει αυτές τις φαινομενικά αντικρουόμενες υποθέσεις.
Σύμφωνα με τον δρα Ρίτσαρντ Τζόνσον, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο Anschutz Medical Campus του Κολοράντο, και τους συναδέλφους του, ο κύριος ένοχος της παχυσαρκίας είναι η φρουκτόζη, η οποία υπάρχει στην επιτραπέζια ζάχαρη και στο σιρόπι καλαμποκιού. Η φρουκτόζη μπορεί επίσης να παραχθεί στον οργανισμό από υδατάνθρακες, ιδίως από γλυκόζη. Όταν το σώμα μεταβολίζει τη φρουκτόζη, μειώνει τη διαθέσιμη ενέργεια, (γνωστή ως ΑΤΡ ή τριφωσφορική αδενοσίνη), η οποία στη συνέχεια ενεργοποιεί την αίσθηση της πείνας και οδηγεί σε αυξημένη πρόσληψη τροφής.
Η έννοια αυτή, την οποία οι ερευνητές αποκαλούν «υπόθεση επιβίωσης της φρουκτόζης» ενσωματώνει διάφορες διατροφικές θεωρίες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, συμπεριλαμβανομένων δύο που φαίνεται να είναι ασυμβίβαστες μεταξύ τους: τη θεωρία του ενεργειακού ισοζυγίου, η οποία υποστηρίζει ότι η υπερβολική πρόσληψη τροφής, ιδίως λιπών, οδηγεί στην παχυσαρκία, και το μοντέλο υδατάνθρακα-ινσουλίνης που δίνει έμφαση στο ρόλο των υδατανθράκων στην αύξηση του σωματικού βάρους.
«Ουσιαστικά, αυτές οι θεωρίες που βάζουν μεταβολικούς και διατροφικούς παράγοντες στο επίκεντρο της επιδημίας της παχυσαρκίας, είναι όλα κομμάτια ενός παζλ που ολοκληρώνεται με ένα τελευταίο κομμάτι: τη φρουκτόζη», αναφέρει ο Δρ. Τζόνσον σε ανακοίνωση του πανεπιστημίου. «Η φρουκτόζη είναι εκείνη που ενεργοποιεί το μεταβολισμό μας να μπει σε λειτουργία χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας και να χάσουμε τον έλεγχο της όρεξής μας. Έτσι προτιμούμε λιπαρά τρόφιμα τα οποία οδηγούν στην αύξηση του βάρους», εξηγεί ο ερευνητής.
Για να αποδείξουν αυτή την υπόθεση, οι ερευνητές έφεραν για παράδειγμα τα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη. Όταν πεινάμε και έχουμε χαμηλή ενεργό ενέργεια, το σώμα μας μπαίνει σε λειτουργία επιβίωσης, όπως τα ζώα που αναζητούν τροφή για το χειμώνα. Τα φρούτα, γνωστά για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε φρουκτόζη, μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ενεργό ενέργεια. Εν τω μεταξύ, το λίπος χρησιμεύει ως αποθηκευμένη ενέργεια. Ωστόσο, η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη εμποδίζει την αναπλήρωση της ενεργού ενέργειας από το αποθηκευμένο λίπος. Έτσι, η διαθέσιμη ενέργεια παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.
«Αυτή η θεωρία αντιμετωπίζει την παχυσαρκία ως μια κατάσταση χαμηλής ενέργειας», σημειώνει ο Δρ. Τζόνσον. «Ο προσδιορισμός της φρουκτόζης ως ο αγωγός που ανακατευθύνει την ενεργή αντικατάσταση ενέργειας στην αποθήκευση λίπους δείχνει ότι η φρουκτόζη είναι αυτό που οδηγεί στην ενεργειακή ανισορροπία».
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Obesity».
