Για τους ουκ ολίγους ανθρώπους που έχουν δυσκολίες με τον ύπνο τους, Αμερικανοί επιστήμονες προτείνουν μια απλή λύση: κάμπινγκ στην ύπαιθρο έστω για ένα σαββατοκύριακο - κατά προτίμηση μέσα στο χειμώνα. Η μείωση της αϋπνίας και η παραμονή στη φύση θα βοηθήσουν γενικότερα την υγεία.
Μετά από λίγες βραδιές μακριά από το τεχνητό φως, ο άνθρωπος κοιμάται νωρίτερα από ό,τι στην πόλη, καθώς αναπροσαρμόζεται το βιολογικό (κιρκαδιανό) ρολόι του, το οποίο έχει «ξεκουρδισθεί» στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον. Η αιτία είναι κυρίως ότι οι άνθρωποι έχουν τελείως αποσυγχρονισθεί σε σχέση με τον φυσικό κύκλο του φωτός (ανατολή-δύση).
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή κινησιολογίας και εφαρμοσμένης φυσιολογίας Κένεθ Ράιτ του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας "Current Biology", πραγματοποίησαν δύο πειράματα, ένα θερινό (κάμπινγκ τον μήνα Ιούλιο) και ένα χειμερινό (τον μήνα Δεκέμβριο), με τη βοήθεια δύο ομάδων εθελοντών.
Οι εθελοντές φορούσαν ειδικά ρολόγια που κατέγραφαν πόσο εκτίθεντο στο φυσικό φως. Διαπιστώθηκε ότι ακόμη και το χειμώνα που οι μέρες είναι οι μικρότερες και ο ουρανός συννεφιασμένος, οι άνθρωποι κατά μέσο όρο δέχονταν 13 φορές περισσότερο φυσικό φως από ό,τι στο σπίτι τους.
Τα πειράματα έδειξαν ότι το βιολογικό ρολόι μπορεί γρήγορα να βρει ξανά τον φυσικό ρυθμό του και να συγχρονισθεί με τον κύκλο ανατολής-δύσης, πράγμα που εκ των πραγμάτων σημαίνει ότι κανείς κοιμάται πιο νωρίς (μπορεί βέβαια να ξυπνάει και πιο νωρίς!).
Το μυστικό βρίσκεται στην ορμόνη του ύπνου, τη μελατονίνη, τα επίπεδα της οποίας μεταβάλλονται μέσα στο 24ωρο ανάλογα με το φως (φυσικό ή τεχνητό).
Μετά την ολιγοήμερη παραμονή στην ύπαιθρο τον χειμώνα, όπως έδειξαν οι σχετικές αναλύσεις αίματος, τα επίπεδα της μελατονίνης των κατασκηνωτών άρχισαν να αυξάνονται κατά μέσο όρο περίπου δυόμιση ώρες νωρίτερα από ό,τι στην πόλη και οι άνθρωποι έτειναν επίσης να κοιμούνται δυόμιση ώρες νωρίτερα. Επιπλέον, κοιμούνταν 2,3 ώρες περισσότερο.
Η επίδραση του κάμπινγκ στον ύπνο, όπως αποκάλυψαν τα πειράματα, είναι κάπως μικρότερη το καλοκαίρι σε σχέση με το χειμώνα (η μελατονίνη αρχίζει να αυξάνεται δύο ώρες νωρίτερα αντί για 2,6 ώρες στο χειμερινό κάμπινγκ). Πιθανώς αυτό συμβαίνει, επειδή το καλοκαίρι οι άνθρωποι περνάνε περισσότερο χρόνο εκτός κλειστών χώρων και έτσι εκτίθενται περισσότερο στο φυσικό φως από ό,τι το χειμώνα, συνεπώς το βιολογικό ρολόι τους είναι ήδη πιο συγχρονισμένο.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι αν κανείς δεν θέλει ή δεν μπορεί να κάνει κάμπινγκ έστω και για ένα σαββατοκύριακο, τότε είναι χρήσιμο να ακολουθεί πιστά ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα στην πόλη, προσπαθώντας να πέφτει για ύπνο την ίδια περίπου ώρα, αυξάνοντας την έκθεσή του στον ήλιο στη διάρκεια της μέρας και μειώνοντας την έκθεσή του στο τεχνητό φως της νύχτας.
Οι επιστήμονες τόνισαν ότι αυτό αποτελεί και μια πρόκληση για τους αρχιτέκτονες, οι οποίοι πρέπει να σχεδιάζουν σπίτια και γραφεία που να αφήνουν περισσότερο φυσικό φως να μπαίνει στο χώρο.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
