Οι ειδικοί αναφέρονται στα συμπτώματα της COVID-19 που διαρκούν για περίοδο μηνών ως «long COVID-19» ή «μακράς διάρκειας COVID-19». Τα περισσότερα παιδιά που κολλάνε COVID-19 είτε δεν έχουν συμπτώματα είτε έχουν ελάχιστα συμπτώματα που διαρκούν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε από το JAMA, δείχνει ότι το 5 με 10% όλων των παιδιών έχουν συνεχή συμπτώματα ή αναπτύσσουν νέα στις 90 ημέρες μετά τη μόλυνση.
Υπάρχει βέβαια ανάγκη για περισσότερες μελέτες σχετικά με τα μακροχρόνια συμπτώματα της COVID-19 τόσο σε εμβολιασμένα όσο και σε μη εμβολιασμένα παιδιά για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα. Με βάση αυτά που έχουν γίνει γνωστά, είναι δύσκολο παιδιά να έχουν αυτή την παρατεταμένη πάθηση. Αλλά είναι ακόμα σημαντικό να γίνει κατανοητό πώς θα μπορούσε να τα επηρεάσει.
Τι προκαλεί την long COVID-19;
Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν ακόμη τι είναι αυτό που προκαλεί σε ορισμένα παιδιά να εμφανίσουν μακροχρόνια συμπτώματα COVID-19. Αν και είναι σαφές ότι ορισμένοι παράγοντες κινδύνου (όπως η παχυσαρκία και άλλη υποκείμενη νόσος) μπορεί να θέσουν κάποιον σε κίνδυνο για σοβαρή ασθένεια από την COVID-19, δεν υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ αυτών των καταστάσεων και των μακροχρόνιων συμπτωμάτων της COVID-19. Τα μακροχρόνια συμπτώματα COVID-19 θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να εμφανίζονται σε παιδιά που είχαν ήπια ή καθόλου συμπτώματα COVID-19.
Περισσότερες έρευνες θα βοηθήσουν στην κατανόηση των πιθανών κινδύνων που συνδέονται με αυτήν την κατάσταση.
Συμπτώματα long COVID-19 στα παιδιά
Κάποιο παιδί μπορεί να έχει διάφορες παρενέργειες μετά από νόσηση με COVID-19. Σε μια έκθεση που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Pediatrics, τα πιο συχνά συμπτώματα περιελάμβαναν:
- Κόπωση (21%)
- Δυσκολία στην αναπνοή (12%)
- Αδυναμία (10%)
- Δυσκολία στο περπάτημα (9%)
Τα παιδιά μπορεί να έχουν άλλα μακροχρόνια συμπτώματα COVID-19 όπως:
- Δυσκολία στον ύπνο
- «Ομίχλη του εγκεφάλου» ή δυσκολία στη σκέψη ή τη συγκέντρωση
- Πόνο στο στήθος
- Βήχα
- Κατάθλιψη ή άγχος
- Αίσθημα παλμών της καρδιάς
- Πόνο στις αρθρώσεις ή στους μυς
- Ζαλάδα κατά την όρθια στάση
- Απώλεια όσφρησης ή γεύσης
Τα συγκεκριμένα συμπτώματα του παιδιού μπορεί να εξαρτώνται από την ένταση της ασθένειάς του. Εάν ήταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) ή σε αναπνευστήρα, μπορεί να είναι πιο πιθανό να έχει αδύναμους μύες, κόπωση, γρήγορο καρδιακό ρυθμό και εγκεφαλική ομίχλη. Αυτές είναι όλες συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες σε άτομα που έχουν νοσηλευτεί στη ΜΕΘ.
Παρόμοιες συνθήκες
Τα μακροχρόνια συμπτώματα της COVID-19 μπορεί να φαίνονται παρόμοια ή να επικαλύπτονται με άλλες καταστάσεις όπως:
Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα). Αυτή η κατάσταση δεν έχει γνωστή αιτία, αλλά μπορεί να μοιάζει με συμπτώματα COVID-19 μακράς διάρκειας. Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης μπορεί να προκαλέσει έντονη ζαλάδα, κόπωση, ομίχλη του εγκεφάλου ή κάτι που ονομάζεται «κακουχία μετά την άσκηση» (PEM).
Το (PEM) μπορεί να συμβεί αφού το παιδί κάνει περισσότερη σωματική ή πνευματική δραστηριότητα από ό,τι έχει συνηθίσει. Μετά, μπορεί να αισθάνεται εξαιρετικά κουρασμένο, να έχει πονοκεφάλους ή να είναι ευαίσθητο στο φως και τον ήχο για μέρες.
Ορθοστατική δυσκολία. Εκείνοι που έχουν νοσήσει με long COVID-19, ειδικά παιδιά, μπορεί να εμφανίσουν αυτή την πάθηση. Η ορθοστατική δυσκολία μπορεί να κάνει το παιδί να αισθάνεται ζαλάδα, αδυναμία, ζάλη ή λιποθυμία όταν στέκεται για περισσότερα από λίγα λεπτά. Αυτό συμβαίνει λόγω μειωμένης ροής αίματος στον εγκέφαλό του.
Με αυτήν την κατάσταση, το παιδί μπορεί να μην έχει την ενέργεια να είναι τόσο δραστήριο όσο πριν. Μπορεί να χρειαστεί να καθίσει ενώ κάνει ντους ή να ξαπλώσει μετά από ορισμένες δραστηριότητες.
Τρόποι προστασίας των παιδιών
Δεδομένου ότι οι ερευνητές δεν γνωρίζουν πολλά για τα αίτια και τη θεραπεία της long COVID-19, μπορεί να είναι δύσκολο να βρεθούν λύσεις για τα συμπτώματα παιδιών. Οι εξετάσεις αίματος και τα υπερηχογραφήματα συνήθως δεν προσφέρουν πολλές απαντήσεις.
Δεδομένου ότι τα μακροχρόνια συμπτώματα της COVID-19 ποικίλλουν ευρέως μεταξύ των παιδιών, δεν υπάρχει μια μοναδική θεραπευτική επιλογή που ταιριάζει σε όλα. Επειδή όμως μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά μέρη και όργανα του σώματος, ο γιατρός θα κάνει μια πλήρη φυσική εξέταση και θα παραπέμψει σε έναν ειδικό εάν είναι απαραίτητο.
Αλλά υπάρχουν καλά νέα: Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα περισσότερα παιδιά με μακρά COVID-19 επανέρχονται γρηγορότερα από τους περισσότερους ενήλικες, συνήθως μέσα σε λίγους μήνες.
Εάν υπάρχει υποψία ότι μπορεί να έχει κάποια από αυτές τις παρενέργειες, είναι καλύτερο να επικοινωνήσουν οι γονείς αμέσως με τον παιδίατρό τους.
