Η πνευμονία αποτελεί μια σοβαρή λοίμωξη των πνευμόνων και συνήθως κρίνεται απαραίτητη η θεραπεία με αντιβιοτικά. Σε άτομα που γενικά έχουν καλή υγεία η αποκατάσταση είναι πλήρης, ωστόσο κάποιες περιπτώσεις είναι απειλητικές ακόμη και για τη ζωή των ατόμων. Σε άτομα που σε γενικές γραμμές η υγεία τους είναι σε άσχημη κατάσταση η πνευμονία ενδέχεται να είναι οξείας μορφής και η λοίμωξη απειλητική για τη ζωή τους.
Τα βασικότερα συμπτώματα είναι ο υψηλός πυρετός, η δύσπνοια, ο παραγωγικός βήχας, τα ρίγη, η κακουχία, η έντονη εφίδρωση, οι μυαλγίες, οι αρθραλγίες, η γενικότερη κακουχία, η απώλεια όρεξης, η υπερβολική κόπωση, ο πόνος στο στήθος που μπορεί να επιδεινωθεί με τον βήχα ή τη βαθιά αναπνοή, ενώ λιγότερο συνήθη συμπτώματα είναι οι εμετοί, το κοιλιακό άλγος, οι διάρροιες, η αιμόπτυση και η σύγχυση σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα.
Η σοβαρότητα της πνευμονίας ποικίλει. Έτσι, μπορεί να εμφανιστεί ως μια ήπια πάθηση, που περνά με μια αγωγή στο σπίτι, αλλά και ως μια σοβαρή νόσος που μπορεί να εμφανίσει επιπλοκές, να χρειαστεί νοσηλεία και να καταλήξει να είναι απειλητική για τη ζωή του ασθενούς.
Ανάλογα με τον τόπο της εκδήλωσης της πνευμονίας η νόσος διακρίνεται σε πνευμονία της κοινότητας και ενδονοσοκομειακή πνευμονία.
Η πνευμονία της κοινότητας είναι η πιο συνήθης και οφείλεται σε μικρόβια, με πιο κοινά τον πνευμονοκιόκοκκο, τον στρεπτόκοκκο και τον σταφυλόκοκκο, σε ιούς, όπως της ανεμοβλογιάς, του έρπητα ζωστήρα και της ιλαράς, στον ιό της γρίπης και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις σε μύκητες.
Η νοσοκομειακή πνευμονία συνήθως εκδηλώνεται όσο ο ασθενής βρίσκεται σε μονάδες υγείας για νοσηλεία 48 έως 72 ώρες από την εισαγωγή του. Είναι δε στις περισσότερες περιπτώσεις πιο βαριάς μορφής εξαιτίας του συνδυασμού της ανθεκτικότητας των μικροβίων του ενδονοσοκομειακού περιβάλλοντος στις αντιβιώσεις και του αδύναμου ανοσοποιητικού του ασθενούς, ο οποίος βρίσκεται σε μια δομή υγείας για μια άλλη ασθένεια.
Νέες ψηφιακές πλατφόρμες θα ενισχύσουν την ενημέρωση των πολιτών
«Η εμπειρία μας από τον SARS-COV2 ανέδειξε την ουσιαστική σημασία του εμβολιασμού, ανέδειξε όμως και την πρόκληση της διστακτικότητας απέναντι στα εμβόλια», ανέφερε η κ. Φωφώ Καλύβα, Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας. Πρόκειται για έναν από τους σοβαρότερους κινδύνους για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως, γεγονός που επιβεβαιώνει την ανάγκη για πλήρη ενημέρωση και στήριξη των πολιτών ώστε να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας γύρω από τον εμβολιασμό. «Η ευθύνη μας για την προώθηση της εμβολιαστικής κουλτούρας είναι μεγάλη. Όμως, ένα επιτυχημένο εμβολιαστικό πρόγραμμα προϋποθέτει την κατανόηση των ανησυχιών των πολιτών.
Οφείλουμε να διασφαλίζουμε πλήρη διαφάνεια στις διαδικασίες των προγραμμάτων μαζικού εμβολιασμού και να υποστηρίζουμε τις επιστημονικές επιτροπές που διαμορφώνουν τις σχετικές πολιτικές, οι οποίες έδειξαν τη μεγάλη τους αξία και κατά την πρόσφατη πανδημία. Συνεχίζουμε με δράσεις, όπως η δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμού Παιδιών και Εφήβων και την εφαρμογή του ηλεκτρονικού βιβλιαρίου Υγείας του παιδιού προσφέροντας την απαραίτητη διευκόλυνση της πρόσβασης των ασθενών στην πρόληψη, καλλιεργώντας την αντίστοιχη κουλτούρα. Οι ψηφιακές πλατφόρμες Healthflix και Σύμβουλος Υγείας θα ενισχύσουν επίσης την κατανόηση και αποδοχή των εμβολίων, αφού θα είναι εύκολη η πρόσβαση των πολιτών σε αξιόπιστες πληροφορίες για την υγεία τους», ανέφερε η Γενική Γραμματέας.
Η εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα μας χαμηλή
«Μετά το καθαρό πόσιμο νερό, τα εμβόλια έχουν τη μεγαλύτερη συμβολή στη δημόσια υγεία, και γι’ αυτό άλλωστε και θεωρούνται ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της Ιατρικής. Παρά το γεγονός, ωστόσο, ότι έχουμε πλέον ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια στη φαρέτρα μας για να προστατέψουμε τους ενήλικες από τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, η εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα μας παραμένει χαμηλά», τόνισε η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, Μέλος Δ.Σ. της Ε.Π.Ε., Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας, Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α, Μονάδα Πνευμονολογίας & Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α’ Κ.Ε.Θ., Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός».
Αυτό καταδεικνύεται και από τα προκαταρκτικά δεδομένα επιδημιολογικής μελέτης ΕΓΝΑΤΙΑ (2017-2023), που πραγματοποιήθηκε σε 3.097 ασθενείς που νοσηλεύθηκαν με ακτινογραφικά επιβεβαιωμένη Πνευμονία της Κοινότητας, σύμφωνα με τα οποία μόνο το 27% των συμμετεχόντων ηλικίας ≥65 ετών ήταν εμβολιασμένοι έναντι του πνευμονιόκοκκου. Ο πνευμονιόκοκκος ανιχνεύθηκε στο 7,4% των ασθενών. Σε σχέση με τη μη-πνευμονιοκοκκική πνευμονία, οι ασθενείς με πνευμονιοκοκκική πνευμονία κοινότητας: ανέφεραν σε μεγαλύτερο ποσοστό ιστορικό καπνίσματος, προηγούμενο επεισόδιο πνευμονίας και έκθεση σε παιδιά <5 ετών, μικρότερη πρόσφατη χρήση αντιβιοτικών. Επίσης, είχαν βαρύτερη κλινική εικόνα κατά την εισαγωγή τους (αναπνευστική ανεπάρκεια επιπλεγμένη παραπνευμονική συλλογή/εμπύημα) και είχαν υψηλότερη θνητότητα τόσο εντός νοσοκομείου όσο και τις επόμενες 30 ημέρες.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να γίνει κοινή και αδιαμφισβήτητη πεποίθηση, ότι τα προτεινόμενα εμβόλια από την ΕΠΕ αποτελούν εξαιρετικό τρόπο τόσο για την αποφυγή νοσηρότητας, θνητότητας, οικονομικής και υγειονομικής επιβάρυνσης, όσο και για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας και την απώλεια ωρών εργασίας.
Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι και οι καπνιστές είναι ευπαθείς στις λοιμώξεις ακόμα και αν δεν έχουν κάποιο υποκείμενο νόσημα, γεγονός που πρέπει να αποτελεί ένα επιπλέον κίνητρο για τη διακοπή του καπνίσματος. Δεν μπορούμε να παραβλέπουμε ότι στην Ελλάδα του 2024, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΕΟΔΥ, εξακολουθούμε να έχουμε 38% χρήστες καπνικών προϊόντων».
Τα παιδιά πιο ευάλωτα στις σοβαρές συνέπειες της πνευμονίας
«Η πνευμονία στα παιδιά εξακολουθεί να προκαλεί σημαντική νοσηρότητα, επιπλοκές και θνητότητα, παρά το γεγονός ότι μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπισθεί. Ο εμβολιασμός δίνει δυνατότητα πρόληψης, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εξίσου σημαντική είναι η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία. Αυτή η παγκόσμια ημέρα, υπογραμμίζει την ανάγκη για δέσμευση όλων των φορέων Δημόσιας Υγείας για παροχή στον παιδιατρικό πληθυσμό των καλύτερων δυνατών εμβολίων για πρόληψη της πνευμονίας αλλά και της δυνατότητας πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας για όλα τα παιδιά», δήλωσε ο κ. Αθανάσιος Μίχος, Καθηγητής Παιδιατρικής - Λοιμωξιολογίας, Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α, Α' Παιδιατρική Κλινική, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» και μέλους Δ.Σ. της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας.
Οι οδηγίες
H Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία συνέταξε Οδηγίες για τον Εμβολιασμό των ενηλίκων, οι οποίες επικαιροποιούνται συνεχώς, ώστε να γίνεται έγκαιρα ο εξατομικευμένος προγραμματισμός των εμβολιασμών. Συγκεκριμένα συστήνονται για τις ομάδες πληθυσμού με συννοσηρότητες και ηλικιωμένους οι παρακάτω εμβολιασμοί:
- Ετησίως έναντι της γρίπης
- Εφάπαξ έναντι του πνευµονιόκοκκου (PCV20)
- Ανά διετία έναντι του Ιού Αναπνευστικού Συγκυτίου (RSV)
- Ετησίως (1 δόση) έναντι της νόσου COVID-19, σύμφωνα µε τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα
- Ανά 10ετία έναντι του κοκκύτη
- Έναντι του έρπητα ζωστήρα, σε ανοσοκατεσταλµένους ενήλικες ≥18 ετών και σε ανοσοεπαρκείς ενήλικες ≥60 ετών [σε δύο δόσεις (RZV)]
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα των δράσεων αλλά και τις Οδηγίες Εμβολιασμού Ενηλίκων μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΠΕ www. hts.org.gr.
Δράσεις για την ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία
13-15 Νοεμβρίου 2024: Δωρεάν συμβουλευτική, προληπτικές εξετάσεις και ενημερωτικές ομιλίες για το κοινό σε συνεργασία με Δήμους της Αττικής
Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) τιμά την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Πνευμονίας (12/11), υλοποιώντας ενημερωτικές δράσεις για το κοινό, προκειμένου να αυξηθεί η επαγρύπνηση για αυτή τη σοβαρή νόσο, που μπορεί να προσβάλει οποιονδήποτε. Επιπλέον στόχος είναι η ευαισθητοποίηση όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως ηλικίας, για την υιοθέτηση νοοτροπίας πρόληψης της πνευμονίας μέσω του εμβολιασμού, αλλά και για το σημαντικό ρόλο της έγκαιρης και στοχευμένης θεραπείας έναντι της πνευμονίας στη μείωση της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά.
Με το μήνυμα «Ενημερωνόμαστε για μια νόσο που μας αφορά Όλους! Εμβολιαζόμαστε και Προστατεύουμε εμάς και τους γύρω μας!» η φετινή πρωτοβουλία θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 13 - 15 Νοεμβρίου σε συνεργασία με τους Δήμους Αγίας Παρασκευής και Χαϊδαρίου, την ευγενική χορηγία της Pfizer Hellas και την ευγενική υποστήριξη της GSK Ελλάδος.
Στο πλαίσιο των δράσεων, θα διαμορφωθούν ειδικά ενημερωτικά σημεία σε χώρους που θα παραχωρήσουν οι συνεργαζόμενοι Δήμοι και η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό. Εκεί, πνευμονολόγοι – μέλη της ΕΠΕ θα βρίσκονται στη διάθεση των πολιτών, προκειμένου να τους προσφέρουν δωρεάν συμβουλευτική όσον αφορά τους βασικούς άξονες πρόληψης της πνευμονίας και να συζητήσουν μαζί τους για τα εμβόλια που συστήνεται να λάβουν – βάσει της ηλικίας τους και άλλων παραγόντων - έναντι σοβαρών λοιμώξεων του αναπνευστικού, όπως της γρίπης, της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας και έναντι του Ιού Αναπνευστικού Συγκυτίου (RSV). Παράλληλα, θα διοργανωθούν ενημερωτικές ομιλίες, εκπαιδευτικά σεμινάρια ορθής χρήσης βασικών διαγνωστικών συσκευών (όπως το οξύμετρο), ενώ η Κινητή Μονάδα Πρόληψης Αναπνευστικών Νοσημάτων της Ε.Π.Ε. θα συμμετέχει στη δράση διενεργώντας προληπτικές ιατρικές μετρήσεις - σε όσα άτομα ενδείκνυται-.
