Της Γιάννας Σουλάκη
Είναι γνωστό από χρόνια, ότι η ασπιρίνη μπορεί να σώσει ζωές.. Μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να υποστεί κάποιος και νέο έμφραγμα, όταν έχει ήδη ξεπεράσει ένα παλαιότερο και να μειώσει τον κίνδυνο κάποιων μορφών καρκίνου.
Μπορεί ωστόσο η προληπτική λήψη της ασπιρίνης από υγιείς ανθρώπους να προλάβει τις παραπάνω καταστάσεις; Ποιο είναι το όφελος, αν τελικά υπάρχει και ποιο το κόστος;
Η ασπιρίνη, έχει αποδειχθεί από επιστημονικές μελέτες που παρελθόντος ότι αποτελεί προληπτικό μέτρο στην εμφάνιση δεύτερου εμφράγματος σε άτομα που πάσχουν ήδη από καρδιακή νόσο και οι γιατροί την συστήνουν εδώ και χρόνια σε χαμηλή ημερήσια δόση, σε άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο. (80mg ημερησίως)
Δείτε, ποια είναι τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα που απαντούν στο ερώτημα εάν η χρήση της ασπιρίνης θα ήταν καλό να επεκταθεί για προληπτικούς λόγους και στον υγιή πληθυσμό.
Τι λέει η τελευταία μελέτη
Το φλέγον ερώτημα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Keck School of Medicine της Νότιας Καλιφόρνιας, ήταν εάν η μη συνταγογραφούμενη ασπιρίνη θα μπορούσε να βοηθήσει - ως πρόληψη πρώτης γραμμής - στα καρδιακά προβλήματα και τον καρκίνο.
Να λοιπόν, ποια ήταν τα συμπεράσματα της μελέτης τους, τα οποία δημοσίευσαν στο επιστημονικό περιοδικό PLoS ONE:
Όπως αναφέρει ο επικεφαλής της έρευνας Dr. David Agus, κατ'' αρχήν αποδείχθηκε οι ηλικιωμένοι που έπαιρναν καθημερινά ασπιρίνη μπορούσαν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και ορισμένων μορφών καρκίνου και να επιτύχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Η έρευνα στηρίχθηκε στο μοντέλο της μελέτης των εθνικών αρχείων πληθυσμών στις ΗΠΑ. Ανέλυσε λοιπόν και έλαβε υπόψη ποικίλους παράγοντες που συντελούν σε προβλήματα υγείας, τη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου και τα ποσοστά εμφάνισης άλλων χρόνιων ασθενειών, τον δείκτη μάζας σώματος των ατόμων, αλλά και το πόσο λειτουργικοί και υγιείς παρέμειναν με το πέρασμα των ετών. Η μελέτη, η οποία συμπεριέλαβε, επίσης, το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης που προκύπτει από την γήρανση του πληθυσμού, διαπίστωσε ότι η ευρύτερη χρήση της ασπιρίνης θα μπορούσε να σώσει εκατοντάδες χιλιάδες ζωές και να γλιτώσει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης από το κόστος 692 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Είναι γεγονός ότι η ασπιρίνη είναι ένα ισχυρό αντι-φλεγμονώδες φάρμακο, έτσι οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να μειώσει σε σημαντικό βαθμό τη φλεγμονή που μπορεί να προκαλέσει μια καρδιακή προσβολή, καθώς επίσης, και στην περίπτωση του καρκίνου,όπου η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει μια τέτοια βλάβη που θα ευνοήσει τα μη φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού - όπως είναι οι όγκοι - να αναπτυχθούν.
Τα αποτελέσματα αυτά, λοιπόν, αποτελούν τα πρώτα συμπεράσματα της μελέτης πάνω στο επιστημονικό ερώτημα που επικρατεί τα τελευταία χρόνια, εάν τελικά η ασπιρίνη πρέπει ή όχι να χορηγείται σε υγιείς ανθρώπους, ώστε να προληφθεί η πρώτη εμφάνιση μιας καρδιακής προσβολής, ενός εγκεφαλικού επεισοδίου, καρκίνου ή άλλων προβλημάτων υγείας. Είναι αυτή, όμως, όλη η αλήθεια;
Όφελος, αλλά με...κόστος
Το 2014, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής (FDA) έκρινε ότι οι συγκεκριμένες προληπτικές δόσεις σε - κατά τα άλλα - υγιείς ανθρώπους μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερο κίνδυνο παρά όφελος.
Η ασπιρίνη - φάρμακο το οποίο όπως είπαμε μειώνει τη φλεγμονή - μπορεί επίσης να ενεργοποιήσει ένζυμα τα οποία δυνητικά ίσως και να ερεθίσουν το στομάχι και το έντερο, προκαλώντας έλκη και αιμορραγίες. Ετσι, για τους υγιείς ανθρώπους, που δεν έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή, ο FDA κατέληξε ότι ο κίνδυνος των παρενεργειών από τη λήψη της ασπιρίνης, είναι πολύ μεγαλύτερος σε σχέση με το πιθανό όφελος που θα μπορούσε να υπάρξει από την προληπτική λήψη της.
Η Αμερικανική Ενωση Καρδιολογίας (ΑΗΑ), αλλά και η Preventive Services Task Force των ΗΠΑ (USPSTF) - μια κρατική ομάδα εμπειρογνωμόνων που μελετά μεγάλα ζητήματα δημόσιας υγείας - διατύπωσαν, επίσης, τις επιστημονικές αντιρρήσεις τους για τις παρενέργειες του φαρμάκου. Ωστόσο, δεν αμφισβητούν το γεγονός ότι το φάρμακο μπορεί να ωφελήσει σημαντικά μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων που δεν έχουν εμφανίσει έμφραγμα, αλλά ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Συνιστούν, λοιπόν, πριν οι γιατροί συστήσουν την προληπτική καθημερινή λήψη του φαρμάκου, να συνυπολογίσουν – εκτός από τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου μέσα στα επόμενα 10 χρόνια – και έναν μεγάλο αριθμό παραγόντων, όπως την ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, την αρτηριακή πίεση και τις τιμές της χοληστερόλης στο αίμα.
Παρ''όλα αυτά, το 40% των ανδρών και το 10% των γυναικών που πληρούν τα παραπάνω κριτήρια και κανονικά θα έπρεπε να λαμβάνουν προληπτικά ασπιρίνη, δεν το κάνουν, σύμφωνα με την ίδια τελευταία μελέτη. Οι επιστήμονες κατέληξαν, επίσης, ότι εάν όλοι όσοι έχουν τις προϋποθέσεις να παίρνουν προληπτική θεραπεία με ασπιρίνη, έπαιρναν το φάρμακο σύμφωνα με τις συστάσεις των γιατρών, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 900.000 άνθρωποι θα κατάφερναν να ζήσουν μέχρι το 2036. Το νούμερο αυτό προκύπτει από τον υπολογισμό, ότι για κάθε 1.000 ανθρώπους, θα μπορούσαν να αποφευχθούν 11 περιπτώσεις καρδιακών παθήσεων και 4 περιπτώσεις καρκίνου.
Έτσι, θα πρέπει όλοι όσοι είναι άνω των 50 ετών να αρχίσουν να παίρνουν καθημερινά ασπιρίνη σε χαμηλές δόσεις; Ο Dr. Agus και η ομάδα του στην ίδια μελέτη, προσπάθησαν να προβλέψουν τί θα συνέβαινε σ''αυτήν την περίπτωση. Μελέτησαν, λοιπόν, τα οφέλη που θα προέκυπταν από την καθημερινή προληπτική λήψη του φαρμάκου, (π.χ. πρόληψη εμφραγμάτων, καρκίνου, διαβήτη ή άλλων ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση), σε αντιδιαστολή με τις επιπτώσεις που θα υπήρχαν από τις παρενέργειες (π.χ. πιθανές εντερικές αιμορραγίες).
Τελικό συμπέρασμα
Οι επιστήμονες κατέληξαν ότι, τουλάχιστον οι άνθρωποι που πληρούν τα κριτήρια για τη λήψη της ασπιρίνης, αλλά και εκείνοι που βρίσκονται σε κίνδυνο εμφάνισης παρόμοιων προβλημάτων στο μέλλον, θα πρέπει να λαμβάνουν το φάρμακο. “Ανεξάρτητα από το πως θα το δει κανείς, τα οφέλη υπάρχουν. Στην περίπτωση αυτή (που όλοι άνω των 50 ετών παίρνουν προληπτικά ασπιρίνη) τα καλά αποτελέσματα μετριάζονται, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος προκύψουν νέες ασθένειες, παρά το σαφές όφελος που υπάρχει”, υποστηρίζει ο επικεφαλής της μελέτης.
Τα ευρήματα της μελέτης θα πρέπει τελικά να οδηγήσουν τους περισσότερους προς την κατεύθυνση της Αμερικανικής Ενωσης Καρδιολογίας και του USPSTF, που συστήνουν στους ανθρώπους να συζητούν με τον γιατρό τους για τους επιμέρους δείκτες κινδύνου και οφέλους, αντί να αποφασίζουν μόνοι τους εάν η ασπιρίνη είναι ή δεν είναι ενδεδειγμένη προληπτική λύση για αυτούς, με μόνο κριτήριο την ετικέτα του φαρμάκου. “Σίγουρα δεν μπορούμε να πούμε γενικά σε όλους τους ανθρώπους που έχουν ηλικία άνω των 50 ετών, τι θα πρέπει να κάνουν”, λέει ο Dr. Agus. “Ο ρόλος του γιατρού είναι να εξηγήσει στον ασθενή τους κινδύνους και τα οφέλη και να λάβουν από κοινού μια απόφαση”, καταλήγει.
Με πληροφορίες από health.com, time.com και wikipedia.gr
