Της Γιάννας Σουλάκη
Ανέβηκε η θερμοκρασία κι οι περισσότεροι γευτήκαμε, ήδη, τις πρώτες επιδρομές των κουνουπιών. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε φέτος, για να αντισταθούμε σ''αυτήν τη λαίλαπα;
Έτοιμος για να ριχτεί στη μάχη, όμως, είναι μόνο ο καλά ενημερωμένος. Γι'' αυτό κι εμείς συγκεντρώσαμε τις καλύτερες συμβουλές για την αντιμετώπιση της “μάστιγας” των κουνουπιών, αλλά και τις μεθόδους που δεν “δουλεύουν”, ώστε να μην σπαταλάτε άδικα τα χρήματά σας.
Πριν σπεύσετε, λοιπόν, να εξοπλίσετε το σπίτι σας με δεκάδες κεριά citronella, μάθετε ορισμένα πράγματα για τα κουνούπια, καθώς το πιο σημαντικό είναι, να κατανοήσετε τις στρατηγικές του “αντιπάλου” σας.
Ο Jonathan Day, PhD, ειδικός εντομολόγος από το Πανεπιστήμιο της Φλώριδας, δίνει πολύτιμες συμβουλές στο Prevention, τις οποίες σας παρουσιάζουμε:
Βοηθά: Ο ανεμιστήρας
Σχεδόν κάθε αεράκι - πάνω από 1 μίλι την ώρα - δυσκολεύει τρομερά το πέταγμα των κουνουπιών, λέει ο J. Day. Έτσι, αν επιλέξετε να καθίσετε σε κάποιο σημείο που φυσάει, αυτό συνήθως μπορεί να βοηθήσει. Οι ανεμιστήρες plug-in είναι επίσης ένα εξαιρετικό αποτρεπτικό εργαλείο, προσθέτει ο ειδικός. Όμως, θυμηθείτε να στρέψετε τη δύναμη του αέρα στο κάτω μισό του σώματός σας, καθώς τα κουνούπια συνηθίζουν να πετούν πολύ κοντά στο έδαφος, οπότε η δύναμη του ανεμιστήρα πρέπει να κατευθύνεται κατά πάνω τους.
Δεν βοηθούν: Κεριά και φωτιστικές δάδες με citronella
Παρ''όλο που το έλαιο citronella είναι φυσικό απωθητικό εντόμων, ο J. Day υποστηρίζει ότι μπορεί να βοηθήσει, μόνο εάν η μυρωδιά του παρεμβάλλεται μεταξύ του σώματός σας και του κουνουπιού. Εάν καίτε κεριά ή φωτιστικές δάδες κοντά στο έδαφος, δεν θα καταφέρετε και πολλά πράγματα, ακόμα κι αν είστε περικυκλωμένοι από αυτά. (Αντ'' αυτού, είναι προτιμότερο να τοποθετήσετε γύρω σας εντομο-απωθητικά φυτά).
Βοηθά: Δώστε μια ανάσα στην... καρδιά σας
Ο εντομολόγος υποστηρίζει ότι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) είναι βασικός πόλος έλξης των κουνουπιών, όταν αναζητούν τροφή. Έτσι, εάν ο καρδιακοί παλμοί σας είναι αυξημένοι, το σώμα σας παράγει περισσότερο CO2. Από τη σωματική άσκηση έως την κατανάλωση αλκοόλ και πικάντικων τροφών - όλα αυτά δηλαδή, τα οποία αλλάζουν τον ρυθμό του μεταβολισμού σας και αυξάνουν την παραγωγή CO2 - θα σας μετατρέψουν σε έναν ακαταμάχητο πειρασμό για τα κουνούπια, υποστηρίζει ο ειδικός. (Δυστυχώς, το υπερβολικό βάρος ή η εγκυμοσύνη αυξάνουν, επίσης, την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα του οργανισμού σας, προσθέτει.)
Δεν βοηθούν: Να καταναλώνετε συγκεκριμένα φαγητά ή συμπληρώματα διατροφής
Μπορεί να έχετε ακούσει ότι η κατανάλωση μπανάνας, σκόρδου ή συμπληρωμάτων βιταμίνης Β μπορεί να αποτρέψει τις επιδρομές των κουνουπιών. Όμως, ο Jonathan Day υποστηρίζει ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν βοηθά.
Βοηθά: Να φοράτε ρούχα πυκνής ύφανσης
Τα κουνούπια δεν μπορούν να διεισδύσουν στα ρούχα που έχουν πολύ πυκνή ύφανση, λέει ο J. Day, ενώ τα βαμβακερά και λινά υφάσματα δεν αποτελούν και πολύ καλή πανοπλία κατά των τσιμπημάτων των κουνουπιών. Υφάσματα με συνθετικές ίνες – όπως είναι τα αθλητικά ενδύματα υψηλής τεχνολογίας – είναι αρκετά “πυκνά”, ώστε να αποτρέψουν τα κουνούπια να σας βλάψουν. Όλα τα υφάσματα, επίσης, που σας προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία, μπορούν επίσης, να σας προστατεύσουν και από τα τσιμπήματα των κουνουπιών.
Δεν βοηθούν: Οι συσκευές υπερήχων
Υπάρχουν πολλές υπερηχητικές συσκευές και εφαρμογές, που κυκλοφορούν και διαφημίζονται στην αγορά ως απωθητικές για τα κουνούπια. Κάποιες μάλιστα – υποστηρίζουν οι κατασκευαστές τους – ότι μιμούνται τον ήχο της λιβελούλας (η οποία τρέφεται με κουνούπια). “Μην ποντάρεται σ''αυτές τις συσκευές, δεν σας προστατεύουν καθόλου”, λέει ο J. Day.
Βοηθά: Να φοράτε ρούχα με ανοιχτά χρώματα
Τα κουνούπια κατά τη διάρκεια της ημέρας χρησιμοποιούν την όρασή τους, για να κατευθυνθούν προς την πηγή της τροφής. Και με δεδομένο ότι πετούν χαμηλά και πολύ κοντά στο έδαφος, τείνουν να εντοπίζουν το στόχο τους αναζητώντας ότι έρχεται σε αντίθεση με το οπτικό τους πεδίο, λέει ο εντομολόγος J. Day. "Ξεχωρίζουν λοιπόν, πιο εύκολα τα σκούρα χρώματα, ενώ τα ανοιχτόχρωμα είναι λιγότερο ελκυστικά για αυτά", προσθέτει.
Δεν βοηθά: Να κάνετε επάλειψη με στοματικό διάλυμα στο δέρμα σας
Κάποιοι υποστηρίζουν τη θεωρία, ότι τα στοματικά διαλύματα περιέχουν ευκαλυπτόλη, μια ουσία που αποκρούει τα κουνούπια και η οποία περιέχεται και σε ορισμένα εντομοαπωθητικά. Ένα συγκεκριμένο υγρό στοματικών πλύσεων, μάλιστα, έχει συνδεθεί με την πρόληψη της ελονοσίας. Οι μελέτες, ωστόσο, αποδεικνύουν ότι αυτά τα υγρά κάνουν καλό στην υγιεινή των δοντιών και του στόματός σας και όχι στην αποφυγή των τσιμπημάτων των κουνουπιών.
Βοηθάει: Η ουσία DEET των εντομο-απωθητικών
Το DEET έχει κακή φήμη. Αν εξετάσει, όμως, κανείς προσεκτικά τη βιβλιογραφία, θα διαπιστώσει ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες της ουσίας αυτής είναι σπάνιες και συνήθως εμφανίζονται μόνο όταν οι άνθρωποι την καταπιούν ή την εισπνεύσουν. Επίσης - όπως μπορεί να συμβεί με οποιαδήποτε ουσία έρθει σε επαφή με το δέρμα σας - το DEET μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε κάποιους ανθρώπους. “Αν όμως, το χρησιμοποιείτε σύμφωνα με τις οδηγίες, είναι κατά βάση αβλαβές και εξαιρετικά αποτελεσματικό”, λέει ο J. Day. Προσθέτει, όμως, ότι "Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς να το εφαρμόσουν σωστά."
Πρώτα απ'' όλα, δεν πρέπει να ψεκάσετε το σώμα και τα ρούχα σας με DEET, με τον ίδιο τρόπο που βάζετε το άρωμά σας, τονίζει. Πρέπει να βάλετε στα χέρια σας λίγες σταγόνες και να τρίψετε μ''αυτές τους αστραγάλους, τους αγκώνες, τους καρπούς, το μέτωπό σας και γενικά όλα τα σημεία, όπου το δέρμα σας είναι λεπτό και απ''όπου τα κουνούπια αγαπούν να τρέφονται.
Σημαντικό επίσης: Ο εντομολόγος Day υποστηρίζει ότι η χρονική διάρκεια που σας προσφέρει κάλυψη το DEET, εξαρτάται από την ποσότητα της ουσίας που περιέχει το προϊόν που θα επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε. Εάν για παράδειγμα είστε εκτός σπιτιού για 90 λεπτά ή λιγότερο, λέει J. Day, ένα προϊόν το οποίο περιέχει από 7 έως 10% DEET θα κάνει τη δουλειά σας, ενώ μπορεί να απαιτηθεί επανεφαρμογή, για να επεκτείνετε την αποτελεσματικότητά του. Το DEET σε λοσιόν είναι εξίσου αποτελεσματικό με το σπρέι και απομακρύνει τον κίνδυνο εισπνοής του.
Δεν βοηθούν: βραχιολάκια ή άλλα αντικείμενα με DEET που φοριούνται
Ο ειδικός λέει ότι το DEET λειτουργεί επειδή μπλοκάρει τους υποδοχείς διοξειδίου του άνθρακα (CO2) των κουνουπιών. Έτσι, ένα κουνούπι θα προσγειωθεί μεν στο δέρμα σας, αλλά όταν έρθει σε επαφή με το DEET απλώς δεν θα σας τσιμπήσει. "Τα κουνούπια θα εξακολουθήσουν να έρχονται πάνω σας αν βάλετε DEET, αλλά δεν θα σας ενοχλήσουν. Αυτό συμβαίνει επειδή το DEET δεν είναι απωθητικό για τα κουνούπια με βάση το άρωμα, οπότε αν δεν έχετε κάνει επάλειψη μ''αυτό στο δέρμα σας, δεν θα λειτουργήσει. Οπότε, “μην ξοδεύετε τα χρήματά σας σε βραχιολάκια για το χέρι και το πόδι με DEET”, συμβουλεύει ο J.Day.
Βοηθά: Να αποφεύγετε τις “ώρες αιχμής” των κουνουπιών
Όσοι χρησιμοποιούν βάρκες και σκάφη γνωρίζουν ότι η ένταση του ανέμου “πέφτει” την αυγή και το σούρουπο. Αυτό σχετίζεται με την ανατολή και τη δύση του ηλίου. Η απουσία ανέμου αυτές τις ώρες, φέρνει τα κουνούπια πεινασμένα για τροφή, εξηγεί ο J.Day. Αν μπορείτε να προγραμματίσετε τις υπαίθριες δραστηριότητές σας, άλλες ώρες της ημέρας, θα αποφύγετε πολλά προβλήματα.
Βοηθά: Αντισταθείτε στην επιθυμία να ξύνεστε αν σας τσιμπήσει ένα κουνούπι
Όταν ξύνεστε με μανία μετά το τσίμπημα ενός κουνουπιού μπορεί να κάνετε τα πράγματα χειρότερα, καθώς το ξύσιμο θα επιδεινώσει την πληγή σας. Δυστυχώς, μία νέα μελέτη από το Temple University αποδεικνύει, ότι ο εγκέφαλος είναι αυτός που επιτάσσει την αβάσταχτη ανάγκη του ξυσίματος.
Για να μπορέσουν να κατανοήσουν, λοιπόν οι ερευνητές, γιατί αισθανόμαστε ανακούφιση όταν ξυνόμαστε, έτριψαν ένα φυτό που προκαλεί φαγούρα στα χέρια 10 ατόμων με χρόνια κνίδωση (φαγούρα), η οποία συμβαίνει και διαρκεί περισσότερο από 6 εβδομάδες και στα χέρια 10 υγιών ατόμων. Επειτα τους υπέβαλλαν σε μαγνητική τομογραφία, ενώ παράλληλα τους επέτρεψαν να ξύσουν το δέρμα τους στο σημείο της φαγούρας. Σ''αυτή τη χρονική στιγμή, οι μαγνητικές τομογραφίες και στις δύο ομάδες, έδειξαν αυξημένη δραστηριότητα στα κέντρα ανταμοιβής του εγκεφάλου, στις περιοχές δηλαδή, που μας ενθαρρύνουν να συνεχίζουμε αυτό που κάνουμε, δίνοντάς μας την ψευδαίσθηση της ικανοποίησης. Είναι γνωστό, αλλά δυσεξήγητο προς το παρόν, το γιατί δεν μας είναι εύκολο να αγνοήσουμε αυτές τις παρορμήσεις, που μας βασανίζουν εάν δεν ξύσουμε το σημείο που τσίμπησε το κουνούπι.
Ακόμα κι αν όλη η ύπαρξή σας σας φωνάζει να ξύσετε την πληγή, εσείς προσπαθήστε να μείνετε δυνατοί. Δοκιμάστε να τοποθετήσετε στο σημείο λίγο πάγο, ο οποίος θα ηρεμήσει τη φλεγμονή, μειώνοντας ταυτόχρονα και τη φαγούρα και τη διάθεση για ξύσιμο. Ή δοκιμάστε τις αλοιφές που σταματούν τη φαγούρα.
Δεν βοηθούν: Οι κουνουπο-παγίδες υψηλής τεχνολογίας
Άλλες είναι με νέον, άλλες ηλεκτρικές, ή κάποιες κουνουπο-παγίδες έχουν άλλα φανταχτερά χαρακτηριστικά, όπως μαύρο υπεριώδες φως κ.α. Είναι γεγονός ότι αυτές οι ακριβές συσκευές μπορεί να προσελκύουν πράγματι περισσότερα έντομα, απ''ότι ένας κανονικός λαμπτήρας, υποστηρίζει Jonathan Day. Ορισμένες μάλιστα από αυτές, εκπέμπουν οσμές που ζεσταίνουν και προσελκύουν τα κουνούπια στο θάνατό τους. "Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι παγίδες αυτές μπορούν - κάτω από τις κατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες - να παγιδεύσουν πολλά κουνούπια", λέει ο Day.
Στην πραγματικότητα, όμως, δεν θα μπορέσουν να τα εξολοθρεύσουν όλα. "Τα τελευταία 30 χρόνια, υπήρξαν πολλές παγίδες στο εμπόριο, ικανές να καθαρίσουν κουνούπια σε έκταση, από ένα έως πέντε στρέμματα", λέει ο Jonathan Day "Ωστόσο - σύμφωνα με την εμπειρία μου - δεν υπάρχουν παγίδες που μπορούν να απαλλάξουν μια ολόκληρη περιοχή από τα κουνούπια.
Φυσικά, μια τέτοια κουνουπο-παγίδα στη μέση της αυλής σας θα σκοτώσει τα κουνούπια που πετούν αρκετά κοντά, ώστε να τα τραβήξουν τα ... θέλγητρά της, όμως, πολύ σύντομα θα έρθουν άλλα κουνούπια στην αυλή σας για να γεμίσουν το χώρο που θα αφήσουν πίσω τους τα νεκρά έντομα. Τα κουνούπια, επίσης, είναι πολύ έμπειρα στο να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ μιας παγίδας και ενός ζωντανού ατόμου που αναπνέει. Έτσι θα μπορούσαν πράγματι να πλησιάσουν την παγίδα, αλλά να προτιμήσουν εσάς”, υποστηρίζει ο Day. “Το ανέκδοτο που κυκλοφορεί ανάμεσα σ'' εμάς τους εντομολόγους είναι ότι, το καλύτερο πράγμα που έχεις να κάνεις με μια κουνουπο-παγίδα, είναι να την αγοράσεις και να την κάνεις δώρο... στο γείτονά σου”, λέει.