Της Γιάννας Σουλάκη
Η υπερβολική και άκριτη χρήση αντιβιοτικών, είναι μία τάση που κυριαρχεί σε όλες τις χώρες του κόσμου και κυρίως στη χώρα μας. Αυτή η αλόγιστη κατάχρηση, όμως, έχει επιπτώσεις που οι περισσότεροι τείννα ουν να παραβλέπουν, ενώ στην πραγματικότητα, οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι. Σύμφωνα με επιστημονικά συμπεράσματα, η κατάχρηση των αντιβιοτικών μπορεί να διαταράξει την ισορροπία μεταξύ των «καλών και κακών βακτηρίων» του εντέρου, να βλάψει το ανοσοποιητικό σύστημα και προκαλέσει ανοχή (ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια).
Τι έδειξε η πρόσφατη μελέτη
Μία νέα επιστημονική μελέτη, βασισμένη σε δύο μεγάλες αναθεωρήσεις ερευνών, διαπίστωσε ότι μια σειρά αντιβιοτικών προκαλεί στα παιδιά σημαντικά αυξημένο κίνδυνο να προσβληθούν από λοιμώξεις που αντιστέκονται σε θεραπείες, τους επόμενους μήνες μετά τη λήψη τους. Κι ενώ υπήρχαν, ήδη, αρκετές αποδείξεις, ότι οι ενήλικες είναι 3 φορές πιο πιθανό να προσβληθούν από κάποιου είδους ανθεκτική λοίμωξη μετά τη λήψη των αντιβιοτικών, στα παιδιά ο κίνδυνος αυτός φαίνεται να είναι κατά 12 φορές μεγαλύτερος!
Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη που δημοσιεύθηκε στην British Medical Journal (BMJ) διαπίστωσε, ότι τα παιδιά με λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, είναι κατά 13,23 φορές πιο ευαίσθητα σε λοιμώξεις που αντιστέκονται στα αντιβιοτικά κι αυτός ο κίνδυνος μπορεί να παραμείνει, για έως και 6 μήνες μετά τη λήψη τους.
Εκτός από τα παιδιά, κινδυνεύουν και οι ενήλικες
Τα ευρήματα, όμως, είναι πολύ πιο σοβαρά, από αυτό το πρώτο συμπέρασμα. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με την ίδια μελέτη -που έγινε σε χώρες εντός και εκτός ΟΟΣΑ και σε ανάμεσα σε παιδιά ηλικίας 0-17 ετών- στους ανήλικους καταγράφεται υψηλότερος όγκος συνταγογράφησης αντιβιοτικών στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, σε σύγκριση με τους ενήλικες.
Από αυτό το τελευταίο στοιχείο, προκύπτει μια χιονοστιβάδα άλλων σοβαρών επιπτώσεων, εκτός από τον κίνδυνο για την υγεία των ίδιων των παιδιών. ''Οπως τόνισαν οι επιστήμονες που διεξήγαγαν τη μελέτη, ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία είναι πολύ μεγάλος, καθώς τα παιδιά αποτελούν το βασικότερο παράγοντα εξάπλωσης των λοιμώξεων στις κοινότητες και ως εκ τούτου, συμβάλλουν στη διάδοση ανθεκτικών σε φάρμακα στελεχών μικροβίων.
Αντιβίωση για...ψυχολογικούς λόγους
Η λήψη των αντιβιοτικών, όταν είναι πραγματικά απαραίτητη και για προκαθορισμένη από τον γιατρό χρονική διάρκεια, είναι μια σωτήρια ιατρική πρακτική για την αντιμετώπιση κάποιων σοβαρών βακτηριακών λοιμώξεων, ειδικά αυτών που μπορεί να είναι επικίνδυνες για τη ζωή. Ομως, τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά για όλες τις λοιμώξεις και ειδικά για όσες προκαλούνται από απλούς ιούς.
Η πλειονότητα, όμως, των γιατρών χορηγούν αντιβιοτικά μόνο και μόνο επειδή οι ασθενείς τους αισθάνονται πιο «ασφαλείς» όταν τους χορηγούνται αυτά τα φάρμακα. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός, ότι πολλοί γιατροί ακολουθούν αυτήν την πρακτική γνωρίζοντας ότι το φάρμακο στην πραγματικότητα δεν θα βοηθήσει.
Η χρήση των αντιβιοτικών στην Ελλάδα
Στη χώρα μας υπάρχει έντονο πρόβλημα έξαρσης των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων από πολυανθεκτικούς μικροοργανισμούς, με αποτέλεσμα την αύξηση της νοσηρότητας, της διάρκειας νοσηλείας των ασθενών, της θνησιμότητας των νοσηλευμένων ασθενών και τελικά την οικονομική επιβάρυνση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με καταγραφές από το ESAC (European Surveillance of Antimicrobial Consumption), η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης με συνολική - και ειδικότερα εξωνοσοκομειακή - κατανάλωση αντιβιοτικών και με σταδιακή αύξηση από το 1997 (25.06 DID*) έως το 2005 (34.73 DID*)
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, μάλιστα, η συνολική εξωνοσοκομειακή κατανάλωση αντιμικροβιακών για το έτος 2008 ανήλθε στα επίπεδα του 45 DDD** στη χώρα μας, επίπεδα σχεδόν διπλάσια συγκριτικά με το μέσο όρο που καταγράφηκε στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Πρώτη η Ελλάδα στην Ε.Ε. στην εξωνοσοκομειακή χρήση αντιμικροβιακών το 2008 (Πηγη:ΚΕΕΛΠΝΟ)
Οι συντάκτες της πρόσφατης μελέτης, αλλά και σύσσωμος ο επιστημονικός κόσμος, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και ζητούν να υπάρξει μεγαλύτερη συνειδητοποίηση -τόσο από την ιατρική κοινότητα, όσο και από τους χρήστες των φαρμάκων- για το ότι η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών προκαλεί άμεσες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ατομική, αλλά και την δημόσια υγεία. Η μελέτη αποδεικνύει σαφώς, ότι υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη να διαδοθεί αυτή η νέα οπτική, αλλά και να μειωθεί η εξάρτησή μας από τα συγκεκριμένα φάρμακα, λένε οι συγγραφείς της.
*DID: Καθορισμένη Ημερήσια Δόση ανά 1000 κατοίκους ανά ημέρα.
**DDD: Καθορισμένη Ημερήσια Δόση
Με πληροφορίες από drhealthmag.com, BMJ και ΚΕΕΛΠΝΟ
