Μπορεί να είναι μια από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές στη ζωή μιας γυναίκας – να γεννήσει και να συναντήσει ένα νέο μωρό (ή μωρά) πρόσωπο με πρόσωπο για πρώτη φορά. Αλλά για περίπου μία στις επτά μητέρες, κυριαρχεί η επιλόχεια κατάθλιψη και η χαρά είναι βραχύβια.
Για πρώτη φορά, ο FDA ενέκρινε ένα χάπι, που λαμβάνεται μία φορά την ημέρα για 14 ημέρες, για να βοηθήσει τις γυναίκες να διαχειριστούν αυτά τα συχνά έντονα και μερικές φορές υπερβολικά συμπτώματα.
Τι θα μπορούσε να σημαίνει για την ανακούφιση συμπτωμάτων όπως η απελπισία, η μανία και η έλλειψη ενδιαφέροντος για δέσιμο με το μωρό και σε ορισμένες περιπτώσεις, σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας;
Μια επιλογή γρήγορης δράσης
«Δεν έχουμε πολλά από του στόματος φάρμακα που είναι αντικαταθλιπτικά ταχείας δράσης, επομένως αυτό είναι απίστευτα συναρπαστικό», είπε η Sarah Oreck, MD, ψυχίατρος σε ιδιωτικό ιατρείο στο Λος Άντζελες που ειδικεύεται στην αναπαραγωγική ψυχιατρική. Η ταχεία ανταπόκριση είναι πιθανή επειδή το φάρμακο στοχεύει τον ορμονικό μηχανισμό πίσω από την επιλόχεια κατάθλιψη, είπε.
Το φάρμακο αυτό είναι διαφορετικό από τα περισσότερα άλλα αντικαταθλιπτικά (έχει σχεδιαστεί για λήψη κατά τη διάρκεια 2 εβδομάδων). Επίσης, επειδή είναι ένα χάπι, είναι πιο βολικό να λαμβάνεται από την άλλη θεραπεία που έχει εγκριθεί από το FDA, η οποία λαμβάνεται με ενδοφλέβια χορήγηση.
«Είναι προφανές ότι αλλάζει το παιχνίδι να έχεις κάτι σε μορφή χαπιού», είπε η Kimberly Yonkers, MD, ψυχίατρος που ειδικεύεται στην υγεία των γυναικών και πρόεδρος ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης Chan Medical School/UMass Memorial Medical Center στο Worcester.
Ένας σημαντικός λόγος για αυτό, είπε, είναι επειδή το ενδοφλέβιο φάρμακο πρέπει να δοθεί στον ασθενή σε νοσοκομείο, κλινική ή ιατρείο, ώστε να μπορεί να παρακολουθείται για επιπλοκές.
Οι γυναίκες μπορεί να δουν βελτίωση στην επιλόχεια κατάθλιψη μόλις 3 ημέρες μετά την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής. Αντίθετα, τα τυπικά αντικαταθλιπτικά μπορεί να χρειαστούν έως και 2 εβδομάδες πριν οι ασθενείς παρατηρήσουν διαφορά και 4 έως 8 εβδομάδες για να δουν πλήρη ανταπόκριση.
«Ένα χάπι ταχείας δράσης που μπορεί να ληφθεί από το στόμα θα μπορούσε να είναι μια ιδανική επιλογή για το 15 έως 20% των γυναικών που βιώνουν επιλόχεια κατάθλιψη», δήλωσε η Priya Gopalan, MD, ψυχίατρος στο University of Pittsburgh Medical Center Western Psychiatric and Magee.
Το κόστος της νέας θεραπείας δεν είναι ακόμη γνωστό. Ορισμένες αναφορές ανεβάζουν την τιμή του στα 34.000$. «Το κόστος θα είναι ένα σημαντικό στοιχείο», είπε η Yonkers. «Η προηγούμενη παρέμβαση είχε τόσο υψηλή τιμή που δεν ήταν προσιτή σε πολλούς ανθρώπους».
Η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία άλλαξε το όνομα από «επιλόχεια κατάθλιψη» σε «κατάθλιψη κατά τον τοκετό», επειδή τα στοιχεία δείχνουν ότι τα συναισθήματα και τα συμπτώματα μπορεί επίσης να ξεκινήσουν αργά στην εγκυμοσύνη, αλλά πριν από τον τοκετό. Ανεξάρτητα από το πότε ξεκινά, η κατάσταση μπορεί να είναι «πολύ σοβαρή», ιδιαίτερα εάν το άτομο έχει ήδη κατάθλιψη, συμπεριλαμβανομένης της διπολικής διαταραχής, είπε η Yonkers.
Η επιλόχεια κατάθλιψη «είναι κάτι περισσότερο από ένα «baby blues». Είναι μια δυνητικά εξουθενωτική ασθένεια που προκαλεί συναισθήματα έντονης θλίψης και αναξιότητας, καθιστώντας δύσκολη τη φροντίδα και το δέσιμο με το νεογέννητό σας», είπε η Gopalan.
Τα αισθήματα εξάντλησης και απογοήτευσης είναι φυσιολογικά με ένα νεογέννητο, αλλά όταν αρχίζει η νέα μητέρα να δυσκολεύεται με την καθημερινή λειτουργία, βλέπει τον εαυτό της να αποσύρεται από τη ζωή και τα αγαπημένα της πρόσωπα ή έχει σκέψεις να βλάψει τον εαυτό της ή το μωρό της, αυτά είναι συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης.
Μπορεί να είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση
Η σοβαρή επιλόχεια κατάθλιψη απαιτεί άμεση προσοχή και θεραπεία.
«Οποιεσδήποτε σκέψεις να βλάψετε τον εαυτό σας ή τους άλλους είναι ψυχιατρική έκτακτη ανάγκη και η φροντίδα θα πρέπει να αναζητηθεί σε ένα περιβάλλον έκτακτης ανάγκης όσο το δυνατόν γρηγορότερα», είπε η Gopalan.
«Για ένα άτομο με επαναλαμβανόμενη κατάθλιψη ή σοβαρά επεισόδια κατάθλιψης, αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό, επειδή πρόκειται απλώς να λάβει αυτές τις 14 ημέρες θεραπείας», είπε η Yonkers. «Μπορεί να χρειάζονται συνεχή αντικαταθλιπτικά».
«Μπορεί να μην είναι το σωστό χάπι για όλους», είπε. Συνέστησε σε όλους να παρακολουθούνται στενά κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία «για να βεβαιωθείτε ότι ανταποκρίνονται και να παρακολουθούνται για υποτροπή».
Η επιστήμη που οδήγησε στην έγκριση
Οι ερευνητές έκαναν δύο μελέτες σε γυναίκες που ανέπτυξαν μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης ή εντός 4 εβδομάδων από τον τοκετό. Βρήκαν ότι οι γυναίκες που έλαβαν τη νέα θεραπεία μία φορά το βράδυ για 14 ημέρες «έδειξαν σημαντικά μεγαλύτερη βελτίωση στα συμπτώματά τους σε σύγκριση με την ομάδα εικονικού φαρμάκου».
Η αντικαταθλιπτική δράση διήρκεσε τουλάχιστον 4 εβδομάδες μετά τη διακοπή του φαρμάκου.
Υπνηλία, ζάλη, διάρροια, κόπωση, ρινοφαρυγγίτιδα (το κοινό κρυολόγημα) και ουρολοίμωξη ήταν οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες. Η ετικέτα έχει μια προειδοποίηση που σημειώνει ότι το φάρμακο μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ενός ατόμου να οδηγεί και να εκτελεί άλλες δυνητικά επικίνδυνες δραστηριότητες.
Η αρχή περισσότερης βοήθειας για τις μητέρες
Το φάρμακο αυτό δεν είναι θεραπεία για όλους. Όπως με τις περισσότερες ψυχιατρικές συνταγές, το φάρμακο πιθανότατα θα λειτουργήσει καλύτερα μαζί με συμπεριφορικές θεραπείες υγείας όπως ψυχοθεραπεία, χρήση άλλων φαρμάκων, διαχείριση συμπεριφοράς, ομάδες υποστήριξης και εργαλεία αυτοφροντίδας όπως διαλογισμός, άσκηση και γιόγκα, είπε η Gopalan.
«Δεν μπορούμε να αφήσουμε αυτή τη νέα φαρμακευτική ανάπτυξη (η οποία είναι πολύ συναρπαστική και μια θαυμάσια προσθήκη στην εργαλειοθήκη) να μας αποσπάσει από το έργο που πρέπει να γίνει όσον αφορά την υπεράσπιση, τον προγραμματισμό και την υποστήριξη για να βελτιώσουμε πραγματικά τη ζωή των μητέρων», είπε η Oreck.
Τα ζητήματα ψυχικής υγείας της μητέρας, όπως η επιλόχεια κατάθλιψη, επιδεινώνονται και από κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που πρέπει ακόμη να αντιμετωπιστούν, όπως η άδεια μετ' αποδοχών, οι διαφορές στη μητρική θνησιμότητα, τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και η πρόσβαση σε φροντίδα ψυχικής υγείας, είπε. Η ισότητα της υγείας είναι μια άλλη ανησυχία, πρόσθεσε, «οι μαύρες και καστανές γυναίκες συνεχίζουν να έχουν αυξημένο κίνδυνο προβλημάτων ψυχικής υγείας της μητέρας και ωστόσο είναι λιγότερο πιθανό να λάβουν φροντίδα».
Η Oreck ελπίζει ότι αυτή η έγκριση του πρώτου χαπιού θα οδηγήσει σε περισσότερες ανακαλύψεις. «Ελπίζω ότι αυτή είναι η αρχή περισσότερης καινοτομίας και ανάπτυξης καινοτόμων θεραπειών που μπορούν να στοχεύσουν ειδικά τα ζητήματα ψυχικής υγείας των γυναικών, οι γυναικείες αναπαραγωγικές ορμόνες επηρεάζουν την ψυχική υγεία με μοναδικούς τρόπους και είναι συναρπαστικό να βλέπουμε επιτέλους να αφιερώνονται δολάρια για έρευνα και ανάπτυξη».
