Ο οίκος «Α. Καραμήτσος» σε συνεργασία με τον ελβετικό «Nomos Ag» πρόκειται να πραγματοποιήσουν στις 23 Μαρτίου τη μεγαλύτερη δημοπρασία σύγχρονων ελληνικών νομισμάτων του 21ου αιώνα. Η μόνη αντίστοιχη δημοπρασία στο παρελθόν, πραγματοποιήθηκε από τον οίκο Spink το 1979. Η συλλογή φέρει την ονομασία «El Greco Collection» κι απηχεί το πνεύμα του συλλεκτικού κόσμου την περίοδο 1970-1990. Η πώληση θα καταγραφεί στην ιστορία των δημοπρασιών με ελληνικά νομίσματα, καθώς συναντούμε την ύπαρξη δοκιμίων που δεν είχαν βγει στο φως.
Η μοναδικότητα πολλών νομισμάτων και, κυρίως, η άριστη ποιότητα των σπανιότερων καθιστά δύσκολη την επιλογή τους. Ως ναυαρχίδα της συλλογής σίγουρα θα ξεχωρίζαμε το χρυσό νόμισμα των 20 Δραχμών του 1852 (lot 126). Τελευταία φορά δημοπρατήθηκε στη δημοπρασία του οίκου Spink πριν από 44 χρόνια. Είναι συνολικής κοπής 16 τεμαχίων και το συγκεκριμένο είναι μόλις το τρίτο γνωστό εκτός μουσείων. Δεν είναι μοναδικό όπως άλλα, σίγουρα όμως είναι από τα δύο πιο γνωστά ελληνικά σύγχρονα νομίσματα παγκοσμίως και το ενδιαφέρον για την απόκτησή του έχει εκδηλωθεί από κορυφαίους συλλέκτες νομισμάτων.
Από τους χρόνους του Όθωνα ξεχωρίζει το δοκίμιο των 5 Δραχμών του 1833 (lot 47, παρακάτω φωτ.) σε κράμα κασσίτερου. Πρόκειται για το μοναδικό που δημιουργήθηκε και μας είναι γνωστό. Το νόμισμα του ½ Δραχμής 1843 (lot 82) συναντάται σπανίως και εξαιρετικά δύσκολα σε καλή κατάσταση όπως στην επικείμενη δημοπρασία. Παρόμοια, η άριστη ποιότητα του νομίσματος των 5 Δραχμών του 1845 (lot 95, παρακάτω φωτ.) που όμοια του δεν έχει συναντηθεί σε αυτό το σπάνιο νόμισμα, το κατατάσσει ως το πιο σημαντικό νόμισμα ευρείας κυκλοφορίας της περιόδου του Όθωνα που δημοπρατείται στη συλλογή.
Μετά από 50 σχεδόν χρόνια θα δημοπρατηθεί και το δοκίμιο των 10 Λεπτών του 1847 (lot 104) που απορρίφθηκε, καθώς αποφασίστηκε ο νέος τύπος νομίσματος να έχει στην παράσταση μικρότερο θυρεό. Ποτέ δεν έχει εμφανιστεί άλλο δοκίμιο, αφού πρόκειται για το ίδιο που είχε πωληθεί τελευταία φορά.
Τα δοκίμια της συλλογής El Greco της περιόδου του Βασιλιά Γεωργίου Α’ θα έβρισκαν θέση σε οποιοδήποτε μουσείο νομισματολογίας. Η πληρότητα που κατέχει είναι μοναδική, με ποικιλίες στα ίδια τα δοκίμια κατά τα στάδια δημιουργίας του νομίσματος. Έχοντας τη δυνατότητα να ξεχωρίσουμε ελάχιστα, στα δοκίμια των χρυσών νομισμάτων του 1869 (lots 144-146), όπου πέραν της δυσκολίας απόκτησής τους (πρέπει να κόπηκαν 10 σετ) και η ποιότητα των νομισμάτων είναι ανυπέρβλητη.
Οι επόμενοι δύο λαχνοί στη δημοπρασία είναι ένα μοναδικό έως σήμερα δοκίμιο της πίσω όψης σε χαλκό (lot 147) (πιθανολογείται η ημερομηνία 1873), για τη δημιουργία του νομίσματος των 5 Δραχμών που θα κυκλοφορήσει τελικά το 1875, και το δοκίμιο του νομίσματος των 5 Δραχμών 1873 (lot 148) που δεν προχώρησε σε κυκλοφορία ως το 1875 οπότε άλλαξε η προτομή του Γεωργίου Α’ σε πιο ώριμη ηλικία.
Τα δοκίμια του έτους 1875 είναι από τα πιο εντυπωσιακά θεάματα σε οποιονδήποτε συλλέκτη. Την προσοχή μας μαγνητίζουν δύο δυσεύρετα νομίσματα: τα δοκίμια των 50 και 100 Δραχμών (lots 157 & 159) που δημιουργήθηκαν το 1875 για τα χρυσά νομίσματα που θα κυκλοφορούσαν τον επόμενο χρόνο. Είναι πολύ σπάνια (ειδικά των 100 Δραχμών) και σε περιορισμένο αριθμό κοπής.
Το δοκίμιο των 50 Δραχμών δεν έχει συναντηθεί αλλού, ενώ των 100 Δραχμών είναι γνωστά όχι περισσότερα από πέντε σε αριθμό. Προσφέρεται και το δοκίμιο των 5 Δραχμών του 1875 (lot 153) το οποίο είναι κι αυτό με τη σειρά του εξαιρετικά σπάνιο. Άκρως εντυπωσιακή είναι η ύπαρξη στη συλλογή και των μονόπλευρων επιχρυσωμένων αποτυπώσεων για τη δημιουργία των δοκιμίων (lots 156 & 158).
Από το 1876 ξεχωρίζουν τα δύο χρυσά νομίσματα που αναφέραμε, για τα οποία δημιουργήθηκαν τα δοκίμια των 50 και 100 Δραχμών 1876 (lots 169-170). Ειδικά των 100 Δραχμών είναι πάρα πολύ δύσκολο να το συναντήσεις σε τόσο καλή ποιότητα.
Επίσης, εξαιτίας της ποιότητάς του ξεχωρίζει και το νόμισμα των 20 Δραχμών 1876 (lot 167) που έχει χαρακτηριστεί ως Proof από την NGC, τη μεγαλύτερη εταιρεία πιστοποιήσεων. Το 1889 δημιουργήθηκε δοκίμιο για την κοπή νέων τύπων νομισμάτων, αυτό των 50 Λεπτών (lot 179) όπου απεικονίζεται η μπροστά όψη και στις δύο πλευρές. Αν και παρόμοια δοκίμια συναντάμε το 1868 για τις αξίες των 1 και 2 Δραχμών, αυτό των 50 Λεπτών 1889 είναι εξαιρετικά σπάνιο.
Το 1911 κόπηκε νέο νόμισμα των δύο Δραχμών με άλλο πορτραίτο του βασιλιά και την αφαίρεση του θυρεού από την πίσω όψη (σημ. στη δημοπρασία προσφέρονται και παραλλαγές των δοκιμίων για το νόμισμα). Όμως, πρώτα δημιουργήθηκε δοκίμιο με τον θυρεό που είχε χρησιμοποιηθεί και παλαιότερα στην πίσω όψη, το οποίο και απορρίφθηκε (lot 185). Πρόκειται για ένα άκρως εντυπωσιακό νόμισμα που συνδυάζει τη νομισματολογία της πρώιμης και της μετέπειτα εποχής του Βασιλιά Γεωργίου Α’. Δημοπρατούνται ακόμη τα δοκίμια των 5, 10 και 20 Λεπτών του 1912 (lots 189-191) τα οποία έχουν κοπεί σε ψευδάργυρο και όχι σε χαλκονικέλιο όπως αυτά της κυκλοφορίας και τα υπόλοιπα δοκίμιά τους.
Την περίοδο του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α’ δεν υπήρξε αξιοσημείωτη έκδοση αξιών και νομισμάτων εξαιτίας της οικονομικής δυσχέρειας στην Ελλάδα από τις πολεμικές αναμετρήσεις. Παρ’ όλα αυτά, στη συλλογή El Greco συναντούμε ένα νόμισμα των 50 Λεπτών από το νομισματοκοπείο King’s Norton (Nobel Industries), το μοναδικό γνωστό με προσανατολισμό μεταλλίου (lot 202).
Στα νομίσματα της ίδιας περιόδου ανήκουν και τα πολύ σπάνια αργυρά δοκίμια για τις αξίες των 1 και 2 Δραχμών (lots 197 & 200) που δεν προχώρησαν σε κυκλοφορία, καθώς και το χρυσό νόμισμα της 1 Δραχμής (lot 199). Όπως και το αδελφάκι του των 2 Δραχμών (δεν ανήκει στη συλλογή το δεύτερο) θεωρούνται μοναδικά και φημολογείται ότι κοπήκαν για τη συλλογή του Ferrari.
Κατά τη σύντομη βασιλεία του Γεωργίου Β’ τα μόνα νομίσματα που κοπήκαν ήταν αναμνηστικά για την 5η επέτειο της παλινόρθωσης της βασιλείας το 1940. Τα χρυσά νομίσματα της σειράς κοπήκαν σε μικρές ποσότητες και προσφέρονται στη δημοπρασία (lots 207 & 210) που θα γίνει στις 23 Μαρτίου. Μαζί θα δημοπρατηθούν και πολύ σπάνια δοκίμια που δημιουργήθηκαν για την κατασκευή τους, αυτά που είναι όμοια με αυτά της κυκλοφορίας αλλά κοπήκαν σε χαλκό (lots 206 & 209) καθώς και ένα χρυσό δοκίμιο των 20 Δραχμών (lot 205) όπου στην πίσω όψη λείπει η αριθμητική αξία.
Από τις πιο μοντέρνες εκδόσεις ξεχωρίζει το χρυσό νόμισμα των 20 Δραχμών του 1960 (lot 213). Από πηγές είναι γνωστό ότι κοπήκαν μόλις 14 νομίσματα. Από την πιο πρόσφατη χρονικά περίοδο συναντάμε νομίσματα μεγάλης σπανιότητας από τις Ιονίους Νήσους. Θα δημοπρατηθούν νομίσματα των 1, 5 και 10 Γαζετών (lots 240-243), εξαιρετικά σπάνια και απαράμιλλης ομορφιάς. Άλλοι λαχνοί αφορούν επίσης δυο πολύ δύσκολα νομίσματα που κυκλοφόρησαν στα Ιόνια Νησιά. Πρόκειται για επισημασμένα νομίσματα ξένων χωρών με σκοπό την κυκλοφορία τους στο Ιόνιο (lots 244-245).
Η δημοπρασία-σταθμός για τους συλλέκτες των επόμενων γενεών θα πραγματοποιηθεί στην Ζυρίχη στις 23 Μαρτίου 2024. Περισσότερα εδώ.
