Ένα Patek Philippe που κάποτε ανήκε στον τελευταίο αυτοκράτορα της Κίνας, Που Γι, βγαίνει σε δημοπρασία αυτόν τον μήνα στο Χονγκ Κονγκ κι αναμένεται να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των μεγάλων συλλεκτών.
Η αστρονομική τιμή οφείλεται εν μέρει στη σπανιότητα του Patek Philippe Reference 96 Quantieme Lune, ενός από τα μόλις οκτώ που είναι γνωστό ότι κυκλοφορούν. Ωστόσο, σύμφωνα με τον οίκο δημοπρασιών Phillips που πραγματοποιεί την πώληση, η επταψήφια εκτίμηση αποδίδεται στην αξιοσημείωτη ιστορία του 86χρονου ρολογιού –αυτή που το οδήγησε στη Σιβηρία κατά τη διάρκεια της πενταετούς φυλάκισης του πρώην ηγεμόνα στη Σοβιετική Ένωση.
Το ρολόι χειρός από πλατίνα διαμέτρου 1,2 ιντσών διαθέτει καντράν με αραβικούς αριθμούς, ροζ χρυσούς δείκτες και λειτουργία «φάσης φεγγαριού» που δείχνει πόσο ορατό είναι το φεγγάρι στη Γη ανά πάσα στιγμή. Μερικοί από τους εσωτερικούς μηχανισμούς του χρονολογούνται από το 1929, παρόλο που το μοντέλο δεν πωλήθηκε από τον Patek Philippe –τον περίφημο Ελβετό ωρολογοποιό για την τοποθέτηση περίπλοκων κινήσεων σε λεπτές θήκες– μέχρι το 1937.
Το ρολόι διαθέτει αραβικό καντράν, ροζ χρυσούς δείκτες και λειτουργία φάσης φεγγαριού που δείχνει τον σεληνιακό κύκλο. Φωτογραφία: Τζες Χόφμαν
Δεν είναι γνωστό πώς ο Που Γι απέκτησε το ρολόι, αν και τα αρχεία δείχνουν ότι αρχικά πουλήθηκε μέσω πολυτελούς καταστήματος στο Παρίσι. Ο οίκος Phillips αναφέρει ότι ιστορικά έγγραφα αποδεικνύουν πως ο πρώην αυτοκράτορας το πήρε μαζί του σε σοβιετικό στρατόπεδο φυλακών στο Χαμπάροφσκ της Ρωσίας (περίπου 30 χλμ. από τα κινεζικά σύνορα).
Αργότερα το χάρισε στον Γκεόργκι Περμιάκοφ, άριστο ομιλητή των Μανδαρινικών που υπηρέτησε ως καθοδηγητής του και μεταφραστής κατά τη διάρκεια της κράτησής του.
Ο Που Γι, του οποίου η ζωή έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό με την πολυβραβευμένη με Όσκαρ ταινία «Ο τελευταίος Αυτοκράτορας» (1987) – και τη μουσική του πρόσφατα χαμένου Ριουίτσι Σακαμότι – ανέβηκε στο θρόνο όταν ήταν ακόμη παιδί στα χρόνια, το 1908. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν μια εξέγερση ανέτρεψε τη δυναστεία Τσινγκ. Ωστόσο, του επετράπη να συνεχίσει να ζει στο αυτοκρατορικό παλάτι στο Πεκίνο (και επανήλθε για λίγο ως αυτοκράτορας το 1917).
Σκηνή από τη βραβευμένη ταινία των 9 Όσκαρ
Το 1924 έφυγε από το Πεκίνο και συμμάχησε με την ιστορικά μισητή στους Kινέζους Ιαπωνία, η οποία και τον διόρισε αυτοκράτορα του κράτους-μαριονέτας Μαντσουκούο, στην περιοχή της Μαντζουρίας της βορειοανατολικής Κίνας.
Μετά την ήττα της Ιαπωνίας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Που Γι πιάστηκε από τις σοβιετικές δυνάμεις και κρατήθηκε ως αιχμάλωτος πολέμου. Σύμφωνα με τους ανθρώπους του οίκου Phillips, έδωσε το ρολόι στον Περμιάκοφ το 1950, λίγο προτού ο πρώην αυτοκράτορας γυρίσει στην Κίνα για να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου.
Ο Που Γι απεικονίζεται στην πόλη Τσανγκτσούν, στις 22 Μαρτίου 1932, μετά την ορκωμοσία του ως πρώτου Προέδρου της νεοσύστατης, ελεγχόμενης από την Ιαπωνία πολιτείας Μαντσουκούο
Είναι εντυπωσιακό –γι’ αυτό και αναφέρεται στο δελτίο Τύπου– πως ο διεθνής οίκος αφιέρωσε τρία χρόνια έρευνας στην ιστορία του αντικειμένου προκειμένου να επιβεβαιώσει την προέλευσή του –μια διαδικασία που ο Τόμας Περάτζι, επικεφαλής ρολογιών του οίκου δημοπρασιών στην Ασία, περιέγραψε ως «άνευ προηγουμένου ερευνητικό έργο από διεθνή ομάδα ειδικών ωρολογοποιών, ιστορικών, δημοσιογράφων και ερευνητών».
Στην αναφορά του, ο Phillips βασίζεται στον ανιψιό του Που Γι, Γιου Γιαν (ο οποίος ήταν φυλακισμένος μαζί του), γράφοντας στα απομνημονεύματά του ότι ο θείος του φορούσε το ρολόι «καθημερινά» ενώ βρισκόταν στο Μαντσουκούο. Στον κατάλογο, επίσης, αναφέρεται ότι ο αυτοκράτορας είχε προηγουμένως χαρίσει το ρολόι στον ανιψιό του, αλλά αργότερα το ζήτησε πίσω για να το δώσει στον Περμιάκοφ.
Το αυτοκρατορικό ζεύγος της Κίνας
Σχεδόν μια δεκαετία μετά την επιστροφή του στην Κίνα, ο Που Γι έλαβε χάρη και έζησε ως πολίτης στο Πεκίνο μέχρι το θάνατό του το 1967. Ο Περμιάκοφ στο μεταξύ, κράτησε το ρολόι ως το θάνατό του το 2005, οπότε μεταβιβάστηκε στους κληρονόμους του προτού διατεθεί στον Phillips από τον τρέχοντα ιδιοκτήτη του το 2019. Το ρολόι έχει ήδη παρουσιαστεί στη Νέα Υόρκη, τη Σιγκαπούρη, το Λονδίνο και την Ταϊπέι και θα ταξιδέψει στη Γενεύη πριν τη δημοπρασία στο Χονγκ Κονγκ, στις 23 Μαΐου.
Το ρολόι προσφέρεται μαζί με άλλα υπάρχοντα του Που Γι. Ανάμεσά τους, 15 ακουαρέλες που αποδίδονται στον κουνιάδο του, Gobulo Runqi, και μια βεντάλια από κόκκινο χειροποίητο χαρτί που δόθηκε επίσης στον Περμιάκοφ, με ένα ποίημα που φέρει την υπογραφή του πρώην αυτοκράτορα.
Ένα από τα χειρόγραφα σημειωματάρια του Που Γι, για το οποίο ο Phillips λέει ότι «παρέχει ατόφια τη σκέψη του αυτοκράτορα», πωλείται επίσης μαζί με τα «Ανάλεκτα» του Κομφούκιου.
Κεντρική φωτ.: Τζες Χόφμαν
