Στις 24 Νοεμβρίου, ο οίκος Christie’s παρουσιάζει τη δεύτερη φάση της εντυπωσιακής συλλογής Σαμ Γιοζεφόβιτς, με χαρακτικά του Ρέμπραντ. Η δημοπρασία προσφέρει σε ιδρύματα και συλλέκτες μία ξεχωριστή ευκαιρία να αποκτήσουν σπάνια και εμβληματικά έργα του Ολλανδού, που παραμένουν αναλλοίωτα στον χρόνο.
Η συλλογή φημίζεται για κομμάτια που φανερώνουν τη μαεστρία του Ρέμπραντ στη χαρακτική. Οι τεχνικές του και η ικανότητά του να αποτυπώνει τις πιο λεπτές αποχρώσεις του ανθρώπινου ψυχισμού μέσα από τις διακυμάνσεις του φωτός, καθιστούν τα έργα αυτά περιζήτητα. Πολλά από τα κομμάτια της προσφερόμενης συλλογής αποπνέουν τη δύναμη της καλλιτεχνικής σφραγίδας του δημιουργού. Κι αυτό που κάνει τη διαφορά, είναι πως προέρχονται από επιλεγμένες εκδόσεις που σπάνια συναντούμε στην αγορά. Επομένως, η πώληση δεν είναι απλώς μία ευκαιρία για τους μεγαλοσυλλέκτες, αλλά και μία γιορτή της κληρονομιάς του Ρέμπραντ.
Ανάμεσα στα έργα, ξεχωρίζουν:
Χριστός εσταυρωμένος ανάμεσα στους ληστές («Οι Τρεις Σταυροί», 1653)
Αναφέρεται από τον οίκο ως το πιο φιλόδοξο και απαιτητικό χαρακτικό του Ρέμπραντ. Ο καλλιτέχνης αποτυπώνει τη δραματική στιγμή του θείου Πάθους, χαράζοντας τη σκηνή απευθείας σε χάλκινη πλάκα. Πρόκειται για την ώρα που ο Χριστός απευθύνεται στον Πατέρα του, την ώρα που η δραματική ένταση, η απελπισία και το τέλος του θεανθρώπου βρίσκονται στην κορύφωσή τους.
Η αναταραχή του φωτός και της σκιάς, σε συνδυασμό με τη δραματικότητα της σκηνής, αποδίδονται με βαριά κάθετη σκίαση που προσδίδει βάθος και ένταση. Η τεχνική που ακολουθεί ο Ρέμπραντ (γνωστή ως ακουατίντα) δημιουργεί ένα πηχτό μαύρο, σχεδόν σαν κάρβουνο, που καταφέρνει να αποτυπώσει μοναδικά το «φως του μαύρου», αλλά και τη βαθιά ανθρώπινη διάσταση της θυσίας. Οι άνθρωποι του οίκου αναμένουν να αγοραστεί όχι λιγότερο από 800.000 λίρες.
Γυναίκα στο Μπάνιο με καπέλο (1658)
Από τις δέκα συνθέσεις που χάραξε ο Ρέμπραντ μεταξύ 1658 και 1661, οι έξι απεικονίζουν γυμνές ή μερικώς ντυμένες γυναίκες, πιθανώς από σχέδια που δημιούργησε εκ του φυσικού. Η γυμνή γυναίκα κάθεται μπροστά στον καλλιτέχνη και η γωνία θέασης είναι κοντά στον θεατή, ενώ το μαύρο καπέλο επάνω στον πάγκο υποδηλώνει διακριτικά την παρουσία ενός άνδρα.
Η ομορφιά του έργου έγκειται όχι μόνο στη στάση της φιγούρας, αλλά και στην ανοιχτή σύνθεση, την προσεκτικά επεξεργασμένη πλάκα και το λείο ιαπωνικό χαρτί, που αναδεικνύει την υφή του γυναικείου δέρματος και το παιχνίδισμα του φωτός επάνω στο σώμα. Εκτιμάται ότι θα πωληθεί από 120.000 έως 180.000 λίρες.
Η Γέφυρα στο Κλάιν Κοστφελόρεν στον ποταμό Άμστελ («Η Γέφυρα του Σιξ», 1645)
H σύνθεση φανερώνει την ικανότητα του καλλιτέχνη να δημιουργεί σαγηνευτικές εικόνες με τα ελάχιστα. Αρκούν μερικές γραμμές για να αποδώσει την ατμόσφαιρα του τοπίου. Μια φωτεινή καλοκαιρινή ημέρα, όπου το βλέμμα του θεατή οδηγείται στη γέφυρα με το αίσθημα του βάθους και της προοπτικής.
Ο Ρέμπραντ με χαρακτηριστική μαστοριά, κατορθώνει να αποτυπώσει την ηρεμία της φύσης, προσφέροντας ταυτόχρονα μια πρόγευση από το μέλλον, οπότε η αίσθηση του φωτός στο τοπίο γίνεται βασικός πρωταγωνιστής της καλλιτεχνικής έκφρασης. Εκτιμάται από 70.000 έως 100.000 λίρες.
Ο Μοναχός στο σταροχώραφο (περίπου 1646)
Aπό τα σπανιότερα χαρακτικά στην έντυπη δημιουργία του Ρέμπραντ, με μόλις 18 γνωστά τυπώματα, όλα εκτός από αυτό να απόκεινται σε δημόσιες συλλογές. Μόνο μία φορά έχει εμφανιστεί σε δημοπρασία τα τελευταία τριάντα χρόνια. Η σπανιότητα αυτή οφείλεται αναμφίβολα στο προφανές ερωτικό περιεχόμενο: ένα ζευγάρι σε συνεύρεση, ένας μοναχός και μια γαλακτοκόμος, στην άκρη ενός σιταροχώραφου το καλοκαίρι.
Ενώ κάποια τυπώματα μπορεί να έχουν καταστραφεί λόγω ηθικών αναστολών, ο Μοναχός δεν προοριζόταν για την αγορά, αλλά τυπώθηκε σε μικρό αριθμό για στενό κύκλο φίλων και υποστηρικτών. Ο Christie’s εκτιμά ότι θα αλλάξει χέρια από 150.000 έως 250.000 λίρες.
Γυναίκα που κρατά βέλος (1661)
Η πρακτική των μαθημάτων γυμνού σχεδίου εμφανίστηκε στο Άμστερνταμ τον 17ο αιώνα, γεγονός που ανανέωσε σημαντικά την απόδοση του ανθρώπινου σώματος. Η μυστηριώδης φιγούρα που ποζάρει εδώ, γυρνά το κεφάλι της για να κοιτάξει το πρόσωπο ενός νεαρού άνδρα, που είναι μερικώς καλυμμένος. Σύμφωνα με τους μελετητές, πρόκειται για έναν από τους μαθητές του Ρέμπραντ, που κοιτάζει τη γυμνή γυναίκα μέσα από τη σκιά. Η αρχική του τιμή είναι 180.000 λίρες.
Ζητιάνος σε πάγκο (1630)
Aυτό το εκφραστικό τύπωμα έχει χαρακτηριστεί ως «μεταμφιεσμένο αυτοπορτρέτο», καθώς συνδυάζει δύο από τα πιο αγαπημένα θέματα του πρώιμου χαρακτικού έργου του καλλιτέχνη: την εικόνα του εαυτού που ποτέ δεν εγκατέλειψε και τους ζητιάνους. Η ανθρωπιά που εκφράζει ο δημιουργός για τους κατατρεγμένους είναι καθηλωτική. Μπαίνει κυριολεκτικά στα παπούτσια τους κι ενδύεται τα κουρέλια τους. Μια σπάνια περίπτωση «καθόδου» στη ζωή του απόκληρου μέσα από την τέχνη.
Η οργή που αποτυπώνεται στο πρόσωπο έχει μια έντονη αντήχηση, ως να μιλάει ο άνθρωπος που χάραξε το έργο μέσα από τον χρόνο. Κραυγάζει τη σκληρότητα της φτώχειας, χωρίς μελοδραματισμούς. Αξιοσημείωτο είναι πως το εν λόγω έργο ξεχωρίζει για την άρτια χρήση του φωτός και της σκιάς, που ενισχύει τη δραματικότητα της εικόνας, φανερώνοντας μια νέα κατεύθυνση στην εξερεύνηση της τονικότητας στις χαρακτικές αναζητήσεις του καλλιτέχνη. Ο Ρέμπραντ μας ανοίγει τα μάτια στην ανθρώπινη ανημπόρια, επιβεβαιώνοντας τη δύναμη της τέχνης να γεφυρώνει τις γενιές και να μας αφυπνίζει. Το εκτιμώμενο ποσό είναι 15.000 - 25.000 λίρες.
Κεντρική φωτ.: Λεπτομέρεια του έργου «Ζητιάνος σε πάγκο» (1630) του Ρέμπραντ
