Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε ο Β’ τόμος από το «The Drawing Project» του Νίκου Κυριακόπουλου. Πρόκειται για λεύκωμα που συγκεντρώνει τη δουλειά των τελευταίων χρόνων του ζωγράφου, μέρος της οποίας είχαμε την ευκαιρία να δούμε πριν από δύο χρόνια στο χώρο της MACART (που υπογράφει την εκδοτική παραγωγή) και πέρυσι στο φιλότεχνο στέκι του Σωτήρη Φέλιου στην Κυψέλη.
Σε αντίθεση, όμως, με τις περισσότερες εκθέσεις όπου το λεύκωμα λειτουργεί συμπληρωματικά ως κατάλογος-ντοκουμέντο της ζωγραφικής παρουσίασης του δημιουργού, το δίτομο έργο είναι το επιστέγασμα της προσπάθειας του Κυριακόπουλου να αφήσει ένα έργο με ειδικό βάρος στα εικαστικά μας πράγματα.
Τυπωμένο σε 250 αντίτυπα μέσα σε κασετίνα, το συλλεκτικό έργο ακολουθεί την παράδοση των περίφημων livres d’ artistes, των έργων τέχνης που σχεδίαζαν μεγάλοι καλλιτέχνες με τη μορφή βιβλίου. Από τον Τεριάντ, για να θυμηθούμε τον άνθρωπο που έβαλε τη σφραγίδα του σε αυτό το καλλιτεχνικό είδος, ο Κυριακόπουλος συνεχίζει με τον δικό του τρόπο μια τεράστια παράδοση, έχοντας άξιο συμπαραστάτη τον Μιχάλη Βαρουξή, ένα μάστορα με τη σημασία του καλλιτέχνη – τεχνίτη, ο οποίος έχει γράψει τη δική του ιστορία στον χώρο του καλλιτεχνικού βιβλίου.
Στις σελίδες του λευκώματος συναπαντιέται κανείς με τον Τουλούζ Λωτρέκ, τον υψιπετή εικονογράφο της Μπελ Επόκ που αποκαλύπτεται άλλοτε στο ατελιέ του, άλλοτε στα παρασκήνια των παριζιάνικων καμπαρέ. Παρόμοια, εμφανίζονται περίφημοι ή λιγότερο γνωστοί ζωγράφοι με διάθεση περιπαιχτική.
Πολύ συχνά θα συναντήσετε τον ζωγράφο μπροστά από το καβαλέτο όπου το μύθο του ενισχύει η παρουσία κενταύρων. Ζωγράφοι και κένταυροι είναι όψεις του ίδιου νομίσματος: ο δημιουργός επιχειρεί να θηρεύσει το μοντέλο μέσω του βλέμματος, το μυθικό πλάσμα κυνηγά ερωτικά τη γυναίκα – θήραμα.
Νίκος Κυριακόπουλος, «Ο ζωγράφος και το μοντέλο στο μικρό εργαστήριο», λαδοπαστέλ σε χαρτί
Σαν διονυσιακή γιορτή πρωταγωνιστεί η ίδια η πράξη της ζωγραφικής, καθώς ο Κυριακόπουλος κρατά πρωτεύοντα το ρόλο της ζωγραφικής έναντι του περιεχομένου, με κύρια έγνοια του να το αποδώσει ζωγραφικά κι όχι περιγραφικά.
Στις σελίδες του βιβλίου θα βρείτε έργα που εντυπωσιάζουν με την υπέρμετρη οικονομία τους σε ζωγραφικά μέσα και που, παρά τον μινιμαλισμό τους, πλουτίζουν το βλέμμα μας. Αυτή είναι η δημιουργική πράξη της ζωγραφικής: να προκαλεί με τα υπαινικτικά ζωγραφικά στοιχεία την ενεργή συμμετοχή της όρασης και της φαντασίας του θεατή για την ολοκλήρωση του έργου.
Στο πρώτο βιβλίο έχω γράψει ότι «ο κόσμος του Κυριακόπουλου είν’ αυτός που γνωρίζουμε το πρωί στην παραλία, το βράδυ στο μπαρ, ένας κόσμος σε κοινωνία. Αθώα ή λιγότερα αθώα μικροεπεισόδια ηθογραφικού χαρακτήρα, όπως οι σκηνές στις παραλίες που κολυμπά, στα βραδινά στέκια που συχνάζει, τον κάνουν κυριολεκτικά ζωγράφο της σύγχρονης ζωής, όπου η αίσθηση του χρόνου έχει το στοιχείο του «κατεπείγοντος».
Συχνά, όπως λέει, παίρνει την τσάντα του με τα μολύβια ή τα παστέλ, κι όπου έχει τη δυνατότητα, ζωγραφίζει. Όλα τα έργα είναι φτιαγμένα σε χαρτί και με ελαφριά υλικά, μελάνια, μολύβια, λαδοπαστέλ, κολάζ, χαρακτικά.
Νίκος Κυριακόπουλος, «Καλοκαιράκ», λαδοπαστέλ σε χαρτί
Το «The Drawing Project» τιμά το χαρτί ως εργαλείο του καλλιτέχνη και έτσι παραδίδεται στα χέρια του αναγνώστη-θεατή. Ο Κυριακόπουλος, σχεδιάζοντας με τα πλέον ταπεινά μέσα, ένα μολύβι ή λίγο μελάνι επάνω στο χαρτί, εκφράζεται με αμεσότητα, σαφήνεια και λιτότητα.
Το γεγονός ότι από το ξεκίνημά του ζωγραφίζει εκ του φυσικού – πέρα από τη θητεία του στον Δ. Μυταρά – του χάρισε μια πολύ πιο προσωπική, ιδιωτική μαθητεία, μια μαθητεία όχι μόνο μέσα από τους τρόπους, τις κατακτήσεις και τις παραδοχές των άλλων, αλλά μια μαθητεία μέσα και μπροστά στα ίδια τα προβλήματα της ζωγραφικής καθαυτά.
Νίκος Κυριακόπουλος, «Κένταυροι στο Πήλιο» μελάνι σε χαρτί
Η ζωγραφική του Ν.Κ. έρχεται από πολύ παλιά, αλλά έχει σημερινή γλώσσα. Συγχωνεύει σε μια εξελισσόμενη σύνθεση όλα τα επιμέρους στοιχεία και διδάγματα που αντλεί από την παράδοση της ζωγραφικής, διαμορφώνοντας το προσωπικό του ύφος. Μιλάει με χιούμορ, με φιλτραρισμένη νοσταλγική ειρωνεία για τη ζωή του και τη ζωή μας κι απαντά σε μια ανάγκη του που είναι στοίχημα για τον δημιουργό. Θέλει η τέχνη του να μοιράζεται κι αυτό απαντά στο ερώτημα τι έχει να προσφέρει ένα βιβλίο τέχνης σήμερα.
Το βιβλίο από μόνο του αξιώνει χρόνο προσωπικό κι είναι ένα πλησίασμα που μπορεί να γίνει οποτεδήποτε – ξανά και ξανά – σε σημείο βολικό για τον αναγνώστη. Και σε σχέση με ένα έργο τέχνης, το λεύκωμα παρέχει έναν πλούτο που κάνει τον αναγνώστη του μοναδικό συλλέκτη.
Νίκος Κυριακόπουλος, «Κονκισταντόρς πέφτουν σε ενέδρα στο νησί του Κόρακα'' μελάνι σε χαρτί»
Σε μια εποχή που οι εικαστικοί έχουν αλλάξει τον τρόπο, όχι απλώς της προώθησης, αλλά της σύλληψης και εκτέλεσης του έργου μέσα από εργαλεία ψηφιακά, ο Κυριακόπουλος καταθέτει ένα «χειροπιαστό» λεύκωμα άρτιας αισθητικής. Χωρίς να χάνει σε τυπογραφική ποιότητα, το βιβλίο δεν μοιάζει σε «coffee table book» μεγάλων διαστάσεων, αλλά είναι ελαφρύ, απολύτως εύχρηστο στα χέρια του αναγνώστη.
Με εμβάθυνση στην παράδοση, εργατικότητα, αλλά και γνώση των δύσκολων συνθηκών της εγχώριας αγοράς, ο Κυριακόπουλος δείχνει κι έναν άλλο δρόμο στους συναδέλφους του.
Μπορείτε να βρείτε το «The Drawing Project» στον χώρο της Macart (Λένορμαν 244), στην γκαλερί Mon Coin Studio (Θησείου 7, Μοναστηράκι) κι από τον ίδιο τον καλλιτέχνη ([email protected])
Κεντρική φωτ.: Νίκος Κυριακόπουλος, Dive bar», λαδοπαστέλ σε χαρτί
