Η ερχόμενη Κυριακή είναι η «ημέρα της κρίσεως» για τις δραστηριότητες του TikTok στις ΗΠΑ, βάσει του ειδικού νόμου της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Σύμφωνα με αυτόν, στις 19 Ιανουαρίου, κατά σύμπτωση (δεν είμαστε απόλυτα βέβαιοι γι’ αυτό) μία ημέρα πριν την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, οι αμερικανικές δραστηριότητες της κινεζικής εταιρείας ByteDance Ltd, η οποία είναι η ιδιοκτήτρια του κοινωνικού δικτύου TikTok ανά τον κόσμο, θα πρέπει να παύσουν τη λειτουργία τους, αν δεν έχουν περάσει σε αμερικανικά χέρια. Η εταιρεία έχει προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ζητώντας να μην εφαρμοστεί ο νόμος, όμως τα επιχειρήματα των δικαστών κατά τη συζήτηση της προηγούμενης Παρασκευής έχουν δημιουργήσει την αίσθηση πως θα αρνηθούν να παρέμβουν στην υπόθεση.
Σε μία τέτοια περίπτωση, μέσα στις επόμενες λίγες μέρες θα πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρές αποφάσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη, την ByteDance, την κινεζική ηγεσία στο Πεκίνο και την αμερικανική ηγεσία, απερχόμενη και επερχόμενη. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το ζήτημα είναι εξαιρετικά σοβαρό για τα 170 εκατομμύρια χρήστες του κοινωνικού δικτύου στις ΗΠΑ και ακόμα πιο σοβαρό για όσους ζουν από τα έσοδα που τους φέρνει η δραστηριότητά τους μέσω του Tik Tok.
Αν δεν μας έρθει ένας αιφνιδιασμός από το Ανώτατο Δικαστήριο ή μία αναπάντεχη νομική κίνηση της ByteDance που θα ανατρέψει την κατάσταση, την Κυριακή που μας έρχεται το TikTok στις ΗΠΑ θα πρέπει να παύσει τη λειτουργία του, αν δεν έχει αλλάξει το ιδιοκτησιακό του καθεστώς. Αυτό δεν είναι κάτι τόσο απλό, καθώς πρόκειται για μία πολύ μεγάλη εταιρεία και η οποιαδήποτε συναλλαγή μεταξύ της μητρικής εταιρείας και του Αμερικανού «μνηστήρα» θα είναι εξαιρετικά πολύπλοκη και θα πρέπει και να λάβει την (προσωρινή έστω) έγκριση των αμερικανικών και λογικά και των κινεζικών αρχών.
Καθώς θυμόμαστε μία παρόμοια κατάσταση μέσα στο 2020, όταν την εντολή αλλαγής ιδιοκτησιακού καθεστώτος είχε δώσει ο τότε πρόεδρος Τραμπ και τη λύση έδωσε τελικά ο διάδοχός του Τζο Μπάιντεν δίνοντας παράταση στην αυτόνομη λειτουργία του TikTok, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα να γίνει κάτι παρόμοιο και τώρα, με τους δύο εναλλασσόμενους προέδρους να παίζουν τώρα διαφορετικό ρόλο από τότε. Μέχρι όμως να δούμε κάτι τέτοιο, η υπόθεση εργασίας είναι πως η προθεσμία της Κυριακής θα τηρηθεί.
Παρότι η αλλαγή ιδιοκτησίας μας φαίνεται ως η μόνη λύση, θεωρώντας πως η παύση λειτουργίας του κοινωνικού δικτύου είναι ένα ενδεχόμενο σχεδόν μηδενικής πιθανότητας, το οποίο απεύχονται ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping, ακόμα και ο Τζο Μπάιντεν, μέχρι χθες δεν είχαμε ιδέα για το πώς θα μπορούσε να γίνει. Ευτυχώς, το Bloomberg και η Wall Street Journal μας έβγαλαν από τη δύσκολη θέση με τα ρεπορτάζ τους, τα οποία ισχυρίζονται πως Κινέζοι αξιωματούχοι που ασχολούνται με το ζήτημα εξετάζουν ως πλέον πρόσφορη λύση την πώληση του αμερικανικού TikΤok στον Ίλον Μασκ, ο οποίος βέβαια είναι ιδιοκτήτης του κοινωνικού δικτύου X, περισσότερο γνωστού ως Twitter.
Εννοείται, σύμφωνα με τις πληροφορίες των δύο αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, πως η κινεζική ηγεσία προτιμά να μην εφαρμοστεί ο επίμαχος νόμος. Αν όμως αυτό δεν μπορεί να αποφευχθεί, φαίνεται πως θα ένοιωθαν αρκετά άνετα, αν έμπαινε στο παιχνίδι και ο Μασκ. Αυτό δεν είναι παράλογο, καθώς ο επιχειρηματίας συνεργάζεται αρμονικά με τις κινεζικές πολιτικές και οικονομικές αρχές από το 2019, όταν ξεκίνησε η ανέγερση του πρώτου της εργοστασίου στη Σανγκάη. Σύμφωνα με το Bloomberg, η λύση αυτή έχει ένα ακόμα πλεονέκτημα για την κινεζική πλευρά, λόγω της πολύ στενή σχέσης του Μασκ με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Πάλι σύμφωνα με το διεθνές πρακτορείο, μία από τις εκδοχές αυτής της λύσης προβλέπει την αγορά του αμερικανικού TikTok από τον Μασκ και την ένταξή του σε ένα κοινό εταιρικό σχήμα με το δίκτυο X. Αν υποθέσουμε πως θα γίνει κάτι τέτοιο, και καθώς αυτό θα σήμαινε πως οι δεσμοί Μασκ και Κίνας θα γίνουν ακόμα πιο στενοί, είναι αδύνατον να μην σκεφθούμε πως αυτό ισοδυναμεί με την δημιουργία ενός πανίσχυρου κοινωνικού δικτύου που θα κυριαρχεί στις ΗΠΑ και αλλού και θα βρίσκεται κάτω από την «ομπρέλα» του πιο πλούσιου ανθρώπου του κόσμου, του Αμερικανού προέδρου και της κινεζικής ηγεσίας.
Όπως μάλιστα εκτιμά το Bloomberg, αυτό θα ήταν ένα μεγάλο δώρο και για την εταιρεία Τεχνητής Νοημοσύνης του Μασκ, την xAI, η οποία θα αποκτούσε πρόσβαση στον τεράστιο όγκο ψηφιακών δεδομένων που διαθέτει το αμερικανικό TikTok. Από επιχειρηματικής απόψεως μπορεί να πρόκειται για ένα ονειρικό σενάριο, ομολογούμε όμως πως αυτή η προοπτική μας προκαλεί ένα είδος «ανατριχίλας», πάνω απ’ όλα γιατί έχουμε μία έμφυτη αλλεργία στα κάθε είδους μονοπώλια.
Προφανώς, οι ευαισθησίες μας δεν πρόκειται να παίξουν κανέναν ρόλο στην τύχη του αμερικανικού TikTok, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η πραγματοποίηση του ενδεχομένου που περιγράφουν το Bloomberg και η Wall Street Journal είναι απλή υπόθεση. Όπως επισημαίνει το διεθνές πρακτορείο, μία πρόχειρη εκτίμηση της πιθανής αξίας του αμερικανικού TikTok οδηγεί στο συμπέρασμα πως ο δυνητικός αγοραστής θα πρέπει να πληρώσει τουλάχιστον 40 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό σημαντικό ακόμα και για τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου.
Επίσης, δεν είναι βέβαιο πως θα το δεχτεί η ByteDance, η οποία αμφισβητεί την άποψη της κινεζικής ηγεσίας πως η «χρυσή μετοχή» που κατέχει το Πεκίνο του δίνει το δικαίωμα να ορίσει τις αποφάσεις της ByteDance για τις παγκόσμιες δραστηριότητές της και δεν είναι καθόλου σίγουρο πως έχει πλήρη ενημέρωση για τις απόψεις της κινεζικής ηγεσίας. Το Bloomberg επισημαίνει επίσης, όπως και η Wall Street Journal, πως δεν υπάρχει καμία ένδειξη πως ο ίδιος ο Μασκ ενδιαφέρεται για την πραγματοποίηση αυτού του σεναρίου και πως είναι πολύ πιθανόν να μην έχει ενημερωθεί σχετικά από την κινεζική ηγεσία.
Εδώ πρέπει να θυμίσουμε πως τον περασμένο Απρίλιο ο Ίλον Μασκ είχε δηλώσει, σε ανάρτησή του στο X, πως κατά την άποψή του το TikTok θα πρέπει να συνεχίσει να δραστηριοποιείται στις ΗΠΑ, καθώς το αντίθετο θα συνιστούσε πλήγμα εις βάρος της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης.
Ο αμερικανικός νόμος βάσει του οποίου απειλείται με διακοπή λειτουργίας το αμερικανικό TikTok είναι αρκετά αμφιλεγόμενος στις ΗΠΑ και προφανώς θεωρείται εντελώς άδικος από την κινεζική πλευρά. Εκτός αυτού, κανείς δεν είναι σίγουρος για τον τρόπο με τον οποίον θα διακοπεί η λειτουργία του, καθώς τεχνικά πρόκειται για κάτι εξαιρετικά πολύπλοκο που θα επηρεάσει τη λειτουργία του TikTok σε αρκετές άλλες χώρες.
Ανεξάρτητα πάντως από το τι θα γίνει ή δεν θα γίνει την 19η Ιανουαρίου, ομολογούμε πως χαρήκαμε με την αφορμή που μας δόθηκε να ασχοληθούμε με τους νέους ρόλους του Ίλον Μασκ, που πιθανολογείται πως θα φέρει η στενή σχέση του με τον Ντόναλντ Τραμπ. Κάποια από αυτά που ακούγονται έχουν βάση, όπως π.χ. το ότι μάλλον θα ωφεληθούν οι επιχειρήσεις του, η Tesla με τη χαλάρωση του εποπτικού πλαισίου και η SpaceX με την απλοποίηση των διαδικασιών για την έγκριση από τις αρχές των διαφόρων φιλόδοξων σχεδίων του και κυρίως για τον εποικισμό του πλανήτη Άρη. Κάποια άλλα, όπως αυτά περί αγοράς της ποδοσφαιρικής ομάδας της Λίβερπουλ, είναι πιθανότερο να ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας. Το ενδεχόμενο που εξετάζουμε σήμερα δεν φαίνεται να ανήκει στον χώρο του φανταστικού αλλά θα προτιμούσαμε να μην γίνει πραγματικότητα.
