Ο Τραμπ ανέκρουσε πρύμναν. Πάγωσε ξαφνικά τους ανταποδοτικούς – όπως τους λέει – δασμούς και οι αγορές ξεχύθηκαν σαν χείμαρρος από φράγμα που διαλύθηκε από την υπερβολική πίεση!
Τι είναι αυτό που υποχρέωσε τον Τραμπ να αναβάλλει την πολυδιαφημισμένη πολιτική του; Αποτελεί άραγε μέρος της μεγαλοφυούς στρατηγικής του ή μήπως υπέκυψε από τον τρόμο της ακατάσχετης αιμορραγίας των χρηματαγορών;
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανιχνεύσει κανείς, πόσα από όσα κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος αποτελούν στρατηγική, εμμονή ή ασχετοσύνη. Οι κακές γλώσσες λένε πως οι χρηματοδότες, που υποστήριξαν τη νικηφόρα προεδρική καμπάνια, έσπασαν τα τηλέφωνα…
Η πραγματικότητα φαίνεται πως βρίσκεται στην αγορά ομολόγων. Η υπαναχώρηση του αλύγιστου μέχρι πριν λίγες ώρες Τραμπ, οφείλεται στις εκρήξεις που ακούγονταν από τις παρυφές της Wall Street.
Το ξεπούλημα στην αγορά των αμερικανικών κρατικών ομολόγων θύμισε τον εφιάλτη του 2020 που εξανάγκασε τη Fed να παρέμβει διοχετεύοντας απεριόριστο όριο αγορών, προκειμένου να αποτρέψει την κατάρρευση των πάντων!
Το θέμα είναι πολύπλοκο και θα το εξετάσουμε ενδελεχώς κάποια άλλη φορά. Στο παρόν κείμενο θα περιοριστούμε στα κύρια σημεία που πιστεύουμε ότι τρόμαξαν τους μαθητευόμενους μάγους της οικονομικής πολιτικής της υπερδύναμης.
Η αναστάτωση στην αγορά ομολόγων, χτύπησε κόκκινο χθες μετά από μέρες διαρκούς σφυροκοπήματος. Όταν μετοχές και ομόλογα ακολουθούν την ίδια κατεύθυνση, οι αναλυτές αναζητούν εξηγήσεις, ξύνοντας το κεφάλι τους.
Μπορεί εν μέρει να ευθύνεται το γεγονός ότι εφόσον σπάνε τα περιθώρια ασφάλισης, οι επενδυτές εξαργυρώνουν τα ρευστά περιουσιακά στοιχεία για να αποπληρώσουν ζημιές του χαρτοφυλακίου ή να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις περιθωρίου.
Άλλη αιτία ήταν η σχεδόν αδιάφορη πρόσφατη δημοπρασία που αύξησε τους φόβους για μετακύλιση τους θηριώδους χρέους τους προσεχείς μήνες. Μερικοί βετεράνοι επενδυτές, όπως ο Ray Dalio έχουν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο αθέτησης αν συνεχίσει η διόγκωση του…
Η Kίνα επέτρεψε τη διολίσθηση του νομίσματος της, δείγμα πως ο εμπορικός πόλεμος περνάει στην επόμενη φάση. Στον πόλεμο των νομισμάτων και ενός ευρέως απρόβλεπτου οικονομικού πολέμου. Φήμες ήθελαν την Κίνα να έχει ξεκινήσει πωλήσεις κρατικών τίτλων που έχει στην κατοχή της, ως αντίποινα για τους δασμούς της κυβέρνησης Τραμπ.
Αν προστεθεί ότι έχουν ξεκινήσει οι κουβέντες και οι σκέψεις αδιανόητων λύσεων, μπορεί να εξηγηθεί η αιματοχυσία. Οι επιτελείς και διανοητές θεωρητικοί της αυλής του mar a lago άρχισαν τη συζήτηση για ανταλλαγή υφιστάμενων λήξεων (swap) με νέα χωρίς λήξη (perpetual) η οιονεί ανταλλαγών. Και όπως δείχνουν τα πράγματα η συζήτηση μόνο θεωρητική δεν είναι.
Έχει προταθεί μάλιστα η υποχρεωτική αγορά των συγκεκριμένων τίτλων αορίστου λήξεως από συμμάχους που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τις πολύτιμες αμυντικές υπηρεσίες του θείου Σαμ.
Οι αλλοπρόσαλλοι χειρισμοί καταδεικνύουν την πρόθεση εξασθένησης του δολαρίου, με την πιθανότητα πρόκλησης ολέθριων συνεπειών. Όπως γλαφυρά προειδοποίησε ο macro αναλυτής Ed Yardeni η ομάδα του Τραμπ παίζει με τη φωτιά με την αγορά ομολόγων «playing with liquid nitro».
Όμως η πραγματική αφορμή – το καναρίνι στο ορυχείο – ήταν το περιβόητο «basis trade». Μια επενδυτική στρατηγική που έχει τραβήξει ουκ ολίγες φορές τα φώτα. Όποτε διαταράσσεται η ρευστότητα στην αγορά ομολόγων, όλοι – μεταξύ των οποίων - και οι τρομαγμένες ρυθμιστικές αρχές, εκεί στρέφουν το βλέμμα τους.
Συνοπτικά, η συγκεκριμένη στρατηγική βασίζεται στη διαφορά τιμής που έχουν τα κρατικά ομόλογα στην υποκείμενη αγορά (spot) και στην τιμή των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures). Επειδή σε κανονικές συνθήκες η τιμή των συμβολαίων είναι ελαφρώς μεγαλύτερη, κάποια hedge funds αγοράζουν τη spot και πουλάνε τα future. Επειδή η διαφορά είναι αμελητέα, αυτό που καθορίζει το επίπεδο του κέρδους είναι η μόχλευση!!!
Καθώς οι συγκεκριμένοι τίτλοι θεωρούνται ασφαλείς και υψηλής αξίας, οι τράπεζες τους δέχονται ως ενέχυρο, δίνοντας ουσιαστικά αγοραστική δύναμη στους πελάτες τους. Τότε εκείνοι αγοράζουν εν νέου βάζοντας νέο ενέχυρο και πουλώντας τα αντίστοιχα συμβόλαια. Εφόσον το προϊόν θεωρείται πλήρως αντισταθμισμένο, λαμβάνει πολύ χαμηλό περιθώριο και επιπλέον μόχλευση. Για να μην το κουράζουμε, η συγκεκριμένη στρατηγική επαναλαμβάνεται έως 100 φορές. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, με μόλις $10 εκατομμύρια μπορεί να χτιστεί θέση αξίας $1 δισ.
Όταν όμως στενεύει η ρευστότητα, ή οι τιμές παύουν να είναι γραμμικές, οι τράπεζες ανεβάζουν τα περιθώρια ενώ παράλληλα τα εύκολα κέρδη μετατρέπονται σε ζημιές. Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να καταλάβει κανείς ότι οι ζημιές είναι πιθανό να μην καλύπτονται από τα κεφάλαια των πελατών εξαιτίας της ιλιγγιώδους μόχλευσης.
Το μέγεθος της εν λόγω στρατηγικής, μόνο με εικασίες και υποθέσεις μπορεί να προσδιοριστεί. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι ξεπερνάει το $1 τρισεκατομμύριο. Υπάρχει διαρκής πίεση προς τις ρυθμιστικές αρχές να περιορίσουν την πρακτική, καθώς αποτελεί συστημικό κίνδυνο και συμβάλλει στην αστάθεια των τιμών.
Κάθε φορά που συμβαίνει, περιμένουν το ιππικό της Fed να τους διασώσει, επιτείνοντας τον ηθικό κίνδυνο. Οι αρχές διασκεδάζουν τις εντυπώσεις, επισημαίνοντας πως παρεμβαίνουν για την ευστάθεια του συστήματος. Όταν αυτό επαναλαμβάνεται όμως, είναι σαν επιβράβευση εκείνων που αποσταθεροποιούν το σύστημα.
Για την ώρα, ο Τραμπ έβγαλε από τη δύσκολη θέση τον πρόεδρο της Fed. Μάλλον οι πιέσεις προς τον ίδιο ήταν εντονότερες από την πίεση που επιχείρησε να ασκήσει ο ίδιος προς το J. Powel. Ίσως τα τηλέφωνα χτύπησαν δραματικά και πιο επίμονα προς το Λευκό Οίκο αυτή τη φορά…
* Ο Νίκος Τσαγκανέλιας είναι στέλεχος χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων για τρεις δεκαετίες και διαθέτει μεταπτυχιακό στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Οικονομικές Σπουδές. Από το 2015 εργάζεται στην Tavira Financial Ltd.
