Τις επόμενες κινήσεις τους στη σκακιέρα της αγοράς πετρελαίου εξετάζουν οι μεγαλύτεροι παραγωγοί του πλανήτη. Από τη μία πλευρά είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και από την άλλη οι χώρες του ΟΠΕΚ, με τη Ρωσία πλέον να έχει συμμαχήσει με το καρτέλ. Με φόντο την επιβράδυνση των ανεπτυγμένων οικονομιών και τα προβλήματα της Κίνας, καθώς και τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας και το πολεμικό τοπίο με τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι κατά πλοίων της Δύσης στην Ερυθρά Θάλασσα, το σκηνικό στην αγορά πετρελαίου γίνεται ιδιαίτερα πολύπλοκο.
Υπάρχουν τα σενάρια που θέλουν τις χώρες του ΟΠΕΚ να παρατείνουν τις μειώσεις στην παραγωγή για να ανεβάσουν τις τιμές ή να τις συγκρατήσουν στην περίπτωση μεγάλης επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας. Οι πιο… τολμηροί αναλυτές, ωστόσο, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να δούμε αύξηση της παραγωγής για να πέσουν οι τιμές και να πληγούν οι μεγάλες πετρελαϊκές των ΗΠΑ. Το θέμα είναι ποιος θα αντέξει περισσότερο σε ένα chicken game μεταξύ των ισχυρών.
Το πιο ασφαλές σενάριο είναι ότι θα αυξηθεί η αβεβαιότητα καθώς οι βασικοί παίκτες της αγοράς θα προσπαθήσουν να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους. Η τιμή του Brent διαμορφώνεται σήμερα γύρω στα 77 δολάρια το βαρέλι, περίπου 20% χαμηλότερα από τα υψηλά έτους που καταγράφηκαν στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Πριν από λίγες ημέρες, η αμερικανική υπηρεσία ενέργειας, ΕΙΑ, προέβλεψε ότι οι τιμές του αργού θα σταθεροποιηθούν τη διετία 2024-25 λόγω των περικοπών στην παραγωγή που έχει ανακοινώσει ο ΟΠΕΚ και των γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με την ΕΙΑ, η μείωση των αποθεμάτων στο α’ τρίμηνο του 2024 θα δώσει ώθηση στην τιμή του Brent στα 85 δολάρια το βαρέλι τον Μάρτιο. Πρόκειται για άνοδο της τάξης του 10% από τα υφιστάμενα επίπεδα.
Η άνοδος των τιμών ευνοεί φυσικά τους παραγωγούς, ωστόσο οι τιμές του πετρελαίου πρέπει να συγκρατούνται γιατί να μην πλήττεται η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα. Παραδοσιακά, οι χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ είναι αυτές που καθορίζουν τα επίπεδα των τιμών του «μαύρου χρυσού», με τη Σαουδική Αραβία να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο καθώς είναι με τεράστια διαφορά ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου – και 2ος στον κόσμο πίσω από τις ΗΠΑ - και ευθύνεται για περίπου το 1/3 της παραγωγής του ΟΠΕΚ.
Στην τελευταία ετήσια έρευνα του Reuters στην οποία συμμετέχουν επαγγελματίες της αγοράς πετρελαίου, εκτιμάται ότι οι τιμές θα διαμορφωθούν γύρω στα 90 δολάρια το βαρέλι μέσα στην επόμενη πενταετία. Η πρόβλεψη των ειδικών είναι 30 δολάρια το βαρέλι υψηλότερη από την αντίστοιχη του 2020, πριν ξεσπάσει η πανδημία. Να πούμε επίσης ότι κατά μέσο όρο οι τιμές του πετρελαίου διαμορφώθηκαν στα 99 δολάρια το βαρέλι το 2022, σε μία χρονιά ακραίων μεταβολών λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των κυρώσεων που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας.
Οι χώρες του ΟΠΕΚ+ συμφώνησαν στις 30 Νοεμβρίου την εθελοντική μείωση της παραγωγής κατά 2,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, τουλάχιστον έως τον Μάρτιο του 2024. Στο ίδιο πλαίσιο, οι χώρες έθεσαν τον περασμένο Ιούνιο χαμηλότερους στόχους παραγωγής και η ΕΙΑ εκτιμά ότι η παραγωγή του ΟΠΕΚ+ θα είναι εντέλει χαμηλότερη των στόχων το 2024.
Στις 8 Ιανουαρίου, οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν κατά 3,35% εξαιτίας των μεγάλων μειώσεων στις τιμές που αποφάσισε η Σαουδική Αραβία και της αύξησης της παραγωγής του ΟΠΕΚ. Η εξέλιξη αυτή αντιστάθμισε τις ανησυχίες για την προσφορά πετρελαίου λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή.
Στην Ερυθρά Θάλασσα, τέλος, την ώρα που οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν αντάρτες Χούθι χτυπούν με βαλλιστικούς πυραύλους δυτικά πλοία, τα τάνκερ που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο περνούν με άνεση. Όπως μετέδωσε το πρακτορείο Bloomberg, η Ρωσία αύξησε σημαντικά τις εξαγωγές πετρελαίου στα τέλη Δεκεμβρίου και στις αρχές Ιανουαρίου, με τα πλοία της να διέρχονται από τη Διώρυγα του Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα.
