Ο Μαύρος Κύκνος και το φαινόμενο της εμφάνισης του, αναφέρεται σε εκείνα τα γεγονότα που είναι δύσκολο να προβλεφθούν στην κανονική πορεία των πραγμάτων. Είναι απρόβλεπτα και απροσδόκητα γεγονότα μεγάλης κλίμακας, που έχουν πολύπλευρο αντίκτυπο και επιφέρουν σημαντικές μεταβολές. Η σπανιότητα της εμφάνισης τέτοιων γεγονότων, οδήγησε στο να ονομάζονται Μαύροι Κύκνοι. Αφού η εμφάνιση αυτών των πουλιών είναι εξαιρετικά σπάνια.
Οι χρηματιστηριακοί ταύροι εστιάζουν πάντα στη θετική ανάγνωση των γεγονότων, στις θετικές ειδήσεις και στις θετικές προσδοκίες. Ακόμα και στα συμβάντα που επιδέχονται δυο αναλύσεων, πάντοτε θα αποδεχθούν την πλευρά που δίνει ελπίδα. Για παράδειγμα, παρακολουθούμε τη Wall Street να κινείται ανοδικά από τον περασμένο Σεπτέμβριο, με κυρίαρχη την προσδοκία της μείωσης των επιτοκίων από τη Fed.
Η οποία θα μειώσει το κόστος του χρήματος και θα δώσει μια νέα αναπτυξιακή αναπνοή. Έχουν περάσει τόσοι μήνες, δεν έχει γίνει η παραμικρή μείωση και όμως οι αγορές παρ’ όλο που διαψεύδονται διαρκώς ως προς αυτήν τους την εκτίμηση, συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, με τη λογική ότι κάποια στιγμή η Fed θα λάβει την πολυπόθητη απόφαση της.
Αντιθέτως, οι χρηματιστηριακές αρκούδες, εστιάζουν στα αρνητικά αποτυπώματα των ειδήσεων και των γεγονότων. Ωστόσο, το αρνητικό σενάριο «δεν τους βγαίνει» όχι μόνο από το 2020 μέχρι σήμερα μετά την πανδημία. «Δεν τους βγαίνει» γενικότερα, μετά από το τέλος της κρίσης του 2007 και τη συνεχή άνοδο της Wall Street από τις 666,80 μονάδες του Μαρτίου του 2009. Και η αλήθεια είναι ότι όλο αυτό το χρονικό διάστημα, οι χρηματιστηριακές αρκούδες είχαν πιστέψει ότι αρκετοί Μαύροι Κύκνοι είχαν κάνει την εμφάνιση τους.
Η πανδημία, η υγειονομική κρίση που ακολούθησε, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση που ξέσπασε, η πλήρης διατάραξη της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, η απάντηση του Ισραήλ, η βομβιστική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, ακόμα και η απόπειρα δολοφονίας κατά του Ντόναλντ Τραμπ. Όμως εκ του αποτελέσματος, κανένα από τα παραπάνω γεγονότα, δε λειτούργησε σαν Μαύρος Κύκνος.
Και ήρθε το μπλακ άουτ της Microsoft, να δημιουργήσει τις ελπίδες της εμφάνισης του πολυπόθητου Μαύρου Κύκνου. Η άνοδος του Δείκτη Φόβου VIX (CBOE Volatility Index) μέσα σε μια εβδομάδα κατά 29%, από τις 12,78 μονάδες στις 16,52 μονάδες καταγράφει ήδη μια αλλαγή της διάθεσης των επενδυτών.
Τι άλλαξε στις αγορές; Οι χρηματιστηριακές αγορές έχουν ενσωματώσει ήδη στις τιμές τους το ισχυρό ενδεχόμενο της εισόδου του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο, με τα θετικά της και τα αρνητικά της. Με τα θετικά της, που είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών και η ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής. Και τα αρνητικά της, που είναι η πιθανή εκτόξευση του ελλείμματος και του ομοσπονδιακού χρέους, αλλά και η οικονομική επιδείνωση από τη, επιβολή των δασμών.
Το μόνο που άλλαξε είναι το μπλακ άουτ της Microsoft, που συναθροίζεται πλέον με τις ανησυχίες σχετικά με τη χρηματιστηριακή φρενίτιδα που ακούει στο όνομα Τεχνητή Νοημοσύνη. Και δεν αναφερόμαστε στις εγχώριες προσεγγίσεις περί «τεχνοφασισμού», περί «αντικατάστασης των ανθρώπων από τις μηχανές» και λοιπά φαιδρά. Αναφερόμαστε σε εκθέσεις χρηματιστηριακών, επενδυτικών οίκων και τραπεζών που ομιλούν περί έκρηξης της φούσκας της Τεχνητής Νοημοσύνης, ή όπως την περιγράφουν οι Αγγλοσάξονες ως «AI Bubble burst».
Το τελευταίο έναυσμα της έκρηξης των τιμών των μετοχών, που με τον ένα ή άλλο τρόπο εμπλέκονται στο οικοσύστημα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) είχε δοθεί με την εμφάνιση του ChatGPT. Και το βασικό ερώτημα που έχει τεθεί είναι το κατά πόσο η άνοδος των τιμών των μετοχών, δικαιολογείται από τα προσδοκώμενα οικονομικά μεγέθη των εταιρειών.
Σχετίζεται το μπλακ άουτ της Microsoft με τις ανησυχίες σχετικά με την αμφισβήτηση της αέναης ανάπτυξης της ΑΙ; Ξεκάθαρα, όχι. Μπορεί να δημιουργεί συνειρμούς, να γεννά φόβους, ωστόσο σε καμιά περίπτωση δεν ενεργοποιεί κάποιον γενικευμένο συναγερμό, που άπτεται της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μπορεί να αποδεικνύει το πόσο ευάλωτα είναι τα διασυνδεδεμένα συστήματα μέσω του περιβάλλοντος cloud, ωστόσο δεν αμφισβητεί την κυριαρχία των συγκεκριμένων τεχνολογιών και της πρωτοκαθεδρίας της Microsoft.
To γεγονός ότι μια ελαττωματική αναβάθμιση της εταιρίας κυβερνοασφάλειας CrowdStrike, η οποία σχεδιάστηκε για να προστατεύει συσκευές που «τρέχουν με Windows 365» από επιθέσεις, κατάφερε να γονατίσει πληροφοριακά συστήματα σε όλο τον κόσμο, προκαλώντας το απόλυτο χάος σε αεροδρόμια, σε νοσοκομεία, σε τράπεζες, σε εταιρείες πληρωμών και αλλού, είναι βαθιά προβληματικό. Δίχως να εκφράζει ενστάσεις και αδυναμίες για το σύνολο του ψηφιακού τεχνολογικού κλάδου που αντιστοιχεί στο 35% της κεφαλαιοποίησης του S&P 500.
Είναι ικανά αυτά τα ερωτηματικά να οδηγήσουν από μόνα τους στην υποχώρηση των τιμών των τεχνολογικών μετοχών και χρηματιστηριακών δεικτών; Είναι ικανό το γεγονός του μπλακ άουτ της Microsoft, να θέσει σε γενικευμένη αμφισβήτηση της ανάπτυξης των εταιρειών τεχνολογίας;
Η αντίδραση της μετοχής της Microsoft κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας
του τεχνολογικού δείκτη Nasdaq
και του αντιπροσωπευτικότερου δείκτη S&P500 της Wall Street 
δεν δείχνουν ότι βρισκόμαστε μπροστά στην εμφάνιση ενός Μαύρου Κύκνου πάνω από τις αγορές. Ωστόσο, όσο οι δείκτες καταγράφουν νέα υψηλά, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες για ορισμένους επενδυτές να αποκομίσουν τα κέρδη τους.
