Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες οι κορυφαίοι πολιτιστικοί οργανισμοί κοιτούσαν τα λαμπερά ονόματα της ρωσικής ελίτ σαν πολύφερνη νύφη. Όλα αυτά πριν τη ρωσική εισβολή. Διότι πλέον, οι άνθρωποι των μουσείων δείχνουν την πόρτα της εξόδου στους μέχρι πρότινος πολύτιμους χορηγούς εκ Ρωσίας.
Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες οι κορυφαίοι πολιτιστικοί οργανισμοί κοιτούσαν τα λαμπερά ονόματα της ρωσικής ελίτ σαν πολύφερνη νύφη. Η παγκόσμια πανδημία δεν άφησε αλώβητα τα μεγάλα μουσεία και πολλά από αυτά βρέθηκαν, όχι απλώς σε περιδίνηση, αλλά κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη του λουκέτου (ορισμένα δεν έχουν διαφύγει εντελώς τον κίνδυνο).
Έτσι, πολλοί διευθυντές μέσα από τιμητικές βραδιές και ευφάνταστους τίτλους προσπαθούσαν να μαγνητίσουν Ρώσους δισεκατομμυριούχους, προσφέροντάς τους ακόμη και μια τιμητική θέση στο διοικητικό συμβούλιο των ιδρυμάτων. Όλα αυτά πριν τη ρωσική εισβολή. Διότι πλέον, οι άνθρωποι των μουσείων δείχνουν την πόρτα της εξόδου στους μέχρι πρότινος πολύτιμους χορηγούς εκ Ρωσίας.
Την αρχή έκανε η βρετανική Tate που έκοψε τους δεσμούς της με τους μεγιστάνες Βίκτορ Βέκσελμπεργκ και Πετρ Έιβεν, σχεδόν μια εβδομάδα αφότου έπεσε ομοβροντία δημοσιευμάτων για άμεση διακοπή των σχέσεων του Ηνωμένου Βασιλείου με τους ανθρώπους του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο μεν Βέκσελμπεργκ βρέθηκε στο επίκεντρο των τελευταίων κυρώσεων του υπουργείου οικονομικών στις ΗΠΑ που στόχο έχουν τις ρωσικές ελίτ, σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε μόλις την Παρασκευή. Ο δε Έιβεν χτυπήθηκε από κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα τέλη Φεβρουαρίου, αμέσως μετά την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.
«Ο Βέκσελμπεργκ έκανε πράγματι δωρεά στην Tate πριν από επτά χρόνια, αλλά δεν κατέχει πλέον τον τιμητικό τίτλο του μέλους», ανέφερε η Πινακοθήκη στο φιλότεχνο Artnet News. Ο ρώσος επιχειρηματίας δραστηριοποιείται στην ενέργεια και έχει εκτιμώμενη περιουσία που ξεπερνά τα 6 δισ. δολ., σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών.
Φέρεται, όχι απλώς να έχει δεσμούς με Ρώσους κυβερνητικούς αξιωματούχους, αλλά να ανήκει στον στενό κύκλο του Πούτιν και του πρώην προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ένα αεροσκάφος και ένα γιοτ ιδιοκτησίας του μεγιστάνα, συνολικής αξίας 180 εκατ. δολ., εντοπίστηκαν από το γραφείο ελέγχου ξένων περιουσιακών στοιχείων και δεσμεύτηκαν.
Το όνομά του φιγουράρει στη λίστα κυρώσεων των ΗΠΑ από το 2018 οπότε και είχαν παγώσει τα περιουσιακά στοιχεία του Βέκσελμπεργκ, αξίας άνω των 1,5 δισ. δολ.
Την πλάτη γύρισε η Tate και στον ρώσο δισεκατομμυριούχο Πετρ Έιβεν, στον οποίο επιβλήθηκαν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 28 Φεβρουαρίου. Ο Έιβεν είναι βασικός μέτοχος του ομίλου Alfa, ενός από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς επενδυτικούς ομίλους της Ρωσίας και ιδιοκτήτης της Alfa Bank.
«Ο κ. Έιβεν δεν ανήκει πλέον στο συμβούλιο προσωπικοτήτων της Tate και δεν σχετίζεται με την ευρωπαϊκή συλλογή έργων τέχνης» αρκέστηκαν να πούνε οι εκπρόσωποι του ιδρύματος, χωρίς να προβούν σε περαιτέρω σχολιασμό. Ο Ρώσος τραπεζίτης και μεγαλοσυλλέκτης παραιτήθηκε και από διαχειριστής της Βασιλικής Ακαδημίας του Λονδίνου στις αρχές του μήνα, καθώς το ίδρυμα σε μία πράξη με ισχυρό συμβολισμό, του επέστρεψε τη δωρεά που πραγματοποίησε για την οργάνωση της έκθεσης «Francis Bacon: Man and Beast».
Το ποσό της χορηγίας δεν έγινε γνωστό, αλλά το θέμα πήρε έκταση στον βρετανικό Τύπο διότι η αφιερωματική έκθεση στον Μπέικον συνεχίζεται έως τις 17 Απριλίου.
Δεν είναι όμως μόνο η Αγγλία που δείχνει την πόρτα της εξόδου στους Ρώσους. Στις ΗΠΑ, ο Βλαδιμίρ Ποτάνιν, ένας από τους πλουσιότερους ολιγάρχες της χώρας, παραιτήθηκε από το διοικητικό συμβούλιο του Μουσείου Guggenheim νωρίτερα αυτό το μήνα. Και αν οι μεγιστάνες φεύγουν από τα πολιτιστικά ιδρύματα, το ερώτημα που γεννάται είναι τι θα γίνει με τα περίφημα – και μεγάλης αξίας - έργα τέχνης, που αφήνουν ως δάνεια στα μουσεία της Δύσης.
