Κλιμακώνεται η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, μετά τις επιθέσεις των Χούθι και τη διπλή απάντηση των ΗΠΑ με χτυπήματα κατά των ανταρτών στην Υεμένη, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και ο κίνδυνος γενίκευσης της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς στη Μέση Ανατολή.
Νεότερες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι μέσα στον Ιανουάριο, περίπου τα μισά πλοία θα αναγκαστούν τελικά να αλλάξουν ρότα για να αποφύγουν το Σουέζ και να κάνουν το γύρο της Αφρικής, περνώντας από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας. Πρόκειται για μία εξέλιξη που φέρνει τεράστια αναστάτωση στη διεθνή ναυτιλία και στο παγκόσμιο εμπόριο, με προβλεπόμενες επιπτώσεις ακόμη και για τον πληθωρισμό, μέσω της ανόδου των τιμών του πετρελαίου, και κατ’ επέκταση για τις αγορές.
Το κόστος των εμπορευματοκιβωτίων για αποστολή στην Ευρώπη έχει ήδη υπερτριπλασιαστεί και ο παγκόσμιος μέσος όρος έχει διπλασιαστεί, σύμφωνα με την ING, ενώ οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις φτάνουν έως και τις 15 ημέρες και πλέον εκφράζονται φόβοι ότι οι επιπτώσεις θα συνεχίσουν να πλήττουν την παγκόσμια οικονομία και μετά τον Μάρτιο.
Η JPMorgan προειδοποίησε ήδη τους πελάτες της ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού μπορεί να ανακοπεί τους επόμενους μήνες καθώς τα αυξημένα κόστη μπορούν να οδηγήσουν σε νέες ανατιμήσεις αγαθών. Είναι ο ίδιος λόγος που κάνει την JPMorgan να προβλέπει ότι η πρώτη μείωση επιτοκίων από την Fed δεν θα γίνει τον Μάρτιο, όπως προεξοφλούν οι αγορές, αλλά προς το καλοκαίρι εξαιτίας της επιμονής του δομικού πληθωρισμού.
Για να αποφύγουν τις επιθέσεις των Χούθι στον Κόλπο του Άντεν και στην Ερυθρά Θάλασσα, οι ναυτιλιακές και οι πελάτες τους συνεχίζουν να αποφεύγουν τη Διώρυγα του Σουέζ, η οποία διαχειρίζεται σχεδόν το 12% του παγκόσμιου εμπορίου. Οι εταιρείες γλιτώνουν τα έξοδα της διώρυγας αλλά έχουν να διανύσουν 3.000-3.500 ναυτικά μίλια παραπάνω για να φτάσουν στην Ευρώπη. Πλέοντας με ταχύτητες της τάξης των 14 κόμβων, αυτό σημαίνει και μεγάλες καθυστερήσεις που ξεπερνούν τις 10 ημέρες και μπορούν να φτάσουν έως και τις δύο εβδομάδες.
Σύμφωνα με την S&P Global Commodity Insights, το κόστος αποστολής ενός κοντέινερ 40 ποδιών από τη Βόρεια Ασία στην Ευρώπη έχει αυξηθεί πάνω από 600% στα 6.000 δολάρια από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο.
Σαν να μην έφτανε αυτό, το κόστος αποστολής έχει αυξηθεί και μεταξύ Βόρειας Ασίας και Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ, κατά 137% από τον Οκτώβριο. Ορισμένοι, μάλιστα, επιλέγουν την… αεροπορική οδό, με αποτέλεσμα το μέσο κόστος αποστολής εμπορευμάτων 1 κιλού από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη να έχει αυξηθεί κατά 35% τον τελευταίο μήνα.
Το πρόβλημα στην Ερυθρά Θάλασσα έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο εδώ και περίπου τέσσερις εβδομάδες και η αμερικανική επιχείρηση «Prosperity Guardian» δεν έχει ακόμη καταφέρει να προσφέρει έναν ασφαλή διάπλου. Παράλληλα, όσο συνεχίζονται οι επιθέσεις των Χούθι – και οι απειλές των υποστηριζόμενων από το Ιράν ανταρτών - τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες γενίκευσης της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς. Από την όλη κατάσταση πλήττεται ο κλάδος της παγκόσμιας ναυτιλίας, το εμπόριο και οι εφοδιαστικές αλυσίδες.
Η αντίδραση των αγορών μέχρι στιγμής είναι επιφυλακτική. Όπως πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, καθώς οι αγορές δεν συνηθίζουν να προεξοφλούν τους γεωπολιτικούς κινδύνους. Καταστάσεις πανικού στα χρηματιστήρια βλέπουμε μόνο μετά από ένα μεγάλο συμβάν, όπως ήταν η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η πρώτη αντίδραση που καταγράφηκε τις τελευταίες ημέρες είναι η άνοδος των μετοχών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Άμυνας, όπως η BAE Systems και η Rolls-Royce.
Κέρδη αναμένονται και για τον ενεργειακό κλάδο λόγω της έντασης στη Μέση Ανατολή. Οι ενεργειακές της Wall Street έχουν σημειώσει πτώση της τάξης του 3% από τον Οκτώβριο, χάνοντας εντελώς το ράλι του S&P 500 κατά 16% στο ίδιο διάστημα, ενώ στο σύνολο του 2023 οι ενεργειακές μετοχές υποχώρησαν κατά 4,8% όταν ο S&P 500 ενισχύθηκε κατά 24%, καταγράφοντας τη 2η χειρότερη επίδοση στο ταμπλό.
Η τιμή του Brent έχει ενισχυθεί κατά 3,16% τις τελευταίες δύο εβδομάδες στα 78,29 δολάρια, ωστόσο διαμορφώνεται 3,5% χαμηλότερα από την τιμή που είχε στις 26 Δεκεμβρίου, αποδεικνύοντας ότι οι αγορές κρατούν στάση αναμονής. Με βάση την άνοδο που παρατηρείται στο κόστος μεταφοράς και αποστολής, ο αντίκτυπος για τις αγορές από την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα θα κριθεί από τη διάρκεια που αυτή θα έχει.
