Όταν συνηθίσουμε στα καλά αρχίζουμε να θεωρούμε δεδομένη τη θετική εξέλιξη των πραγμάτων και πολύ συχνά γκρινιάζουμε όταν αργεί να έρθει κάτι ακόμα καλύτερο, ή απλώς να απορούμε γιατί δεν έχει γίνει ακόμα. Για κάποιους επενδυτές, κάτι τέτοιο συμβαίνει αυτές τις μέρες στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Η ισχυρή ανοδική κίνηση που ξεκίνησε στις αρχές Οκτωβρίου και έφερε τον Γενικό Δείκτη στο υψηλότερο επίπεδο από το 2011 μας έχει καλομάθει και σχεδόν όλοι είμαστε σχεδόν βέβαιοι για την άμεση συνέχειά της και την προσέγγιση επιπέδων που το χρηματιστήριό μας είχε χάσει όταν ξεκινούσαν οι μεγάλες περιπέτειες της χώρας. Αν κοιτάξει κανείς τις εκθέσεις των χρηματιστηριακών αναλυτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό βλέπει πως η πλειοψηφία τους εκτιμά πως ο γενικός δείκτης θα δώσει και φέτος πολύ καλές αποδόσεις.
Οι τιμές στόχοι για πολλές από τις βασικές εταιρείες που συμμετέχουν στους χρηματιστηριακούς δείκτες του Χ.Α. βρίσκονται αρκετά παραπάνω από τα σημερινά επίπεδα, σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και 80% με 90%. Και μάλιστα οι στόχοι αυτοί ανεβαίνουν σχεδόν για όλες τις εταιρείες καθώς οι αναλυτές εξετάζουν διεξοδικά τα δεδομένα για κάθε επιχείρηση. Εδώ βέβαια οφείλουμε να υπενθυμίσουμε πως η τιμή που θέτει ως στόχο ένας αναλυτής αναφέρεται συνήθως σε ένα χρονικό σημείο διαφορετικό από το σήμερα, όπως π.χ. το τέλος του 2024 ή του 2025.
Αυτό φυσικά δεν αναιρεί τη σημασία των διαφόρων αναβαθμίσεων που γίνονται, απλώς το αναφέρουμε γιατί μερικές φορές γινόμαστε ανυπόμονοι και περιμένουμε να δούμε μία τιμή στόχου να επιτυγχάνεται αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση μίας έκθεσης. Ακόμα όμως και αν λάβουμε υπόψη μας αυτή την παράμετρο, το γεγονός είναι πως για το μεγαλύτερο μέρος των ειδικών το τωρινό επίπεδο του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών είναι χαμηλότερο από αυτό στο οποίο θα έπρεπε να βρίσκεται. Πότε λοιπόν πρέπει να περιμένουμε την έναρξη μίας νέας ανοδικής κίνησης που θα φέρει τη χρηματιστηριακή μας αγορά πιο κοντά στις τιμές που δικαιολογούν οι επιδόσεις και οι προοπτικές των μετοχών που διαπραγματεύονται σε αυτήν;
Θα ξεκινήσουμε κάπως «ανάποδα» λέγοντας πως όσο καλές και να είναι οι προοπτικές της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, για να ακολουθήσει ανοδική πορεία θα χρειαστεί και τη βοήθεια των διεθνών αγορών. Ή για να το πούμε κάπως καλύτερα, οποιαδήποτε αξιόλογη πτώση των διεθνών χρηματιστηρίων είναι αδύνατον να μην επηρεάσει αρνητικά την αγορά μας. Όσο καλή και να είναι η διάθεση αυτές τις μέρες, καλό είναι να μην ξεχνάμε πως αρκετές φορές η περίοδος Φεβρουαρίου – Μαρτίου κρύβει αρνητικές εκπλήξεις στα διεθνή χρηματιστήρια, ανεξάρτητα από το τι τις προκαλεί.
Τον Φεβρουάριο του 2020 είχαμε το σοκ της πανδημίας, το 2022 την ρωσική εισβολή και το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία ενώ πέρυσι τον Μάρτιο είχαμε τη μεγάλη αναταραχή στον διεθνή τραπεζικό τομέα, με την κατάρρευση της Credit Suisse στην Ευρώπη και την κρίση των περιφερειακών τραπεζών στις ΗΠΑ. Δεν μπορούμε να φανταστούμε τι θα μπορούσε να προκαλέσει κάτι παρόμοιο αυτή την περίοδο. Θυμίζουμε όμως πως σε όλες σχεδόν τις μεγάλες χρηματιστηριακές αγορές (εκτός ίσως από την Κίνα) υπάρχουν πολύ μεγάλα κέρδη και πολλές φορές μία μικρή, σχεδόν ασήμαντη, αφορμή μπορεί να προκαλέσει κύματα πωλήσεων και να αναστατώσει τις αγορές.
Ανεξάρτητα όμως από τους κινδύνους που μπορεί να κρύβουν οι διεθνείς αγορές, αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι η δική μας. Είναι γεγονός πως από την στιγμή που ξεπεράστηκε η περιοχή των 1.370 μονάδων και αφήσαμε πίσω μας τα υψηλά του περσινού καλοκαιριού και την τοπική κορυφή της άνοιξης του 2014, η αγορά κινείται διστακτικά και είναι φανερό πως δεν έχει διάθεση ούτε να ξεφύγει περισσότερο ανοδικά ούτε όμως να επιστρέψει κάτω από τα επίπεδα που προαναφέραμε.
Πώς εξηγείται αυτό; Σχετικά εύκολα θα λέγαμε. Δεν είναι πολύ εύκολο να κατεβεί καθώς σε κάθε πτωτική κίνηση φαίνεται να εκδηλώνεται αγοραστικό ενδιαφέρον δεδομένων των καλών προοπτικών στις οποίες αναφερθήκαμε παραπάνω. Δεν είναι όμως εύκολο και να ανεβεί δυναμικά για δύο βασικούς, κατά την άποψή μας, λόγους: γιατί σε πολλές περιπτώσεις η άνοδος που έχει σημειωθεί είναι πολύ μεγάλη (είτε μιλάμε για μετοχές που έχουν κινηθεί πολύ δυναμικά από την αρχή του χρόνου είτε από τον περσινό Οκτώβριο είτε από το φθινόπωρο του 2022).
Αυτό σημαίνει αφενός πως τα κέρδη για πολλούς επενδυτές είναι τεράστια και ο πειρασμός για ρευστοποιήσεις δεν είναι μικρός και αφετέρου πως οι υποψήφιοι αγοραστές δεν είναι τόσο πρόθυμοι να «κυνηγήσουν» τις τιμές στα τωρινά επίπεδα. Ο δεύτερος λόγος έχει άμεση σχέση με την πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία που σημείωσαν η πώληση των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας από το ΤΧΣ, η δημόσια εγγραφή για την εισαγωγή των μετοχών του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και με τη διαφαινόμενη αντίστοιχη επιτυχία της πώλησης των μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς από το ΤΧΣ.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η συνολική αξία των πωλήσεων που μόλις αναφέραμε αναμένεται να φτάσει περίπου στα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ (δεν συμπεριλαμβάνουμε την πώληση μετοχών του ΔΑΑ στους παλαιούς μετόχους της εταιρείας). Όσο «φρέσκο χρήμα» και να μπήκε στην αγορά, το ποσό αυτό είναι πολύ μεγάλο για ένα χρηματιστήριο το οποίο μέχρι πριν λίγο καιρό πανηγύριζε όταν η αξία των ημερήσιων συναλλαγών περνούσε τα 60 εκατομμύρια Ευρώ.
Τι θέλουμε να πούμε; Πολύ απλά πως μία βασική προϋπόθεση για μία νέα ισχυρή ανοδική κίνηση της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς είναι το «χώνεμα» των τιμών μετά τη μεγάλη ανοδική κίνηση από τον Οκτώβριο μέχρι τώρα και το «χώνεμα» του μεγάλου όγκου μετοχών που εισήλθε στην αγορά από την Εθνική Τράπεζα και τον ΔΑΑ και θα εισέλθει από την Τράπεζα Πειραιώς.
Προφανώς, δεν είναι εύκολο να προβλέψουμε πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία αφομοίωσης των τιμών και του νέου όγκου μετοχών. Όσον αφορά στον όγκο μετοχών, είναι λογικό να υποθέσουμε πως αυτό θα γίνει μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας πώλησης των μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς, όχι κατ’ ανάγκην αμέσως. Σχετικά με τις τιμές, κάτι που μπορεί να βοηθήσει θα είναι η υπέρβαση των εκτιμήσεων των αναλυτών κατά τη διάρκεια των ανακοινώσεων των οικονομικών αποτελεσμάτων των εισηγμένων επιχειρήσεων, οι οποίες θα αρχίσουν να έρχονται μαζικά από το τέλος του Φεβρουαρίου και μετά. Αυτό ίσως δείξει στους υποψήφιους αγοραστές πως οι πιθανότητες να δουν πολύ χαμηλότερες τιμές μειώνονται και στους δυνητικούς πωλητές πως δεν είναι παράλογη η προσδοκία για περαιτέρω άνοδο.
Ξεκινώντας, αναφερθήκαμε στα καύσιμα που θα δώσουν ανοδική ώθηση στη χρηματιστηριακή μας αγορά. Μπορεί τα όσα αναφέραμε να μην θεωρούνται «καύσιμα» με την κλασσική έννοια αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η διαδικασία της χώνεψης είναι αυτή που δίνει τα καύσιμα στον ανθρώπινο οργανισμό. Καθώς οι κινήσεις των χρηματιστηρίων καθορίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την ψυχολογική κατάσταση των συμμετεχόντων στις αγορές, υπό μία ευρεία έννοια μπορούμε να πούμε πως τα χρηματιστήρια δεν διαφέρουν πολύ από τον οργανισμό μας. Ας μην ξεχνάμε πως και εμείς σπανίως έχουμε διάθεση για τρέξιμο αμέσως μετά το φαγητό.
