Το Χρηματιστήριο Αθηνών μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί σαν μια αγορά τεσσάρων ταχυτήτων. Και αυτός ο χαρακτηρισμός, δεν αφορά την κατηγοριοποίηση των «φυλών» της επενδυτικής κοινότητας, αλλά αφορά τους εισηγμένους μετοχικούς τίτλους, που διαπραγματεύονται στη αγορά. Το επενδυτικό κοινό είναι τα τελευταία χρόνια, πολύ πιο εκπαιδευμένο και έχει μια πληθώρα επενδυτικών παραστάσεων, από άλλα χρηματιστήρια και άλλα συστήματα συναλλαγών.
Με την συμπεριφορά του, συμβάλλει αποφασιστικά στη δημιουργία μιας αγοράς τεσσάρων ταχυτήτων. Σημαντικότερη συμβολή σε αυτήν την κατηγοριοποίηση, έχουν όμως άλλοι παράγοντες, όπως είναι το πολιτικό περιβάλλον, το οικονομικό κλίμα, οι ξένοι επενδυτές αλλά και οι ίδιες οι εισηγμένες εταιρείες.
Στην πρώτη ταχύτητα ανήκουν μετοχές εταιρειών, όπως είναι η 3Ε, ο ΟΤΕ, ο ΟΠΑΠ, η ΤΕΝΕΡΓ, ο ΜΥΤΙΛ, τα ΕΛΠΕ, η ΔΕΗ και άλλες, που ανήκουν σε σημαντικούς κλάδους της οικονομίας και διακρίνονται από οικονομική ευρωστία, ικανό management, ενδιαφέρουσες προοπτικές και οι οποίες συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των εγχώριων και ξένων επενδυτών. Ένα βασικό χαρακτηριστικό των μετοχών αυτής της ταχύτητας, είναι η υψηλή τους εμπορευσιμότητα. Ένα, που επιτρέπει στους επενδυτές να γνωρίζουν ότι οι τιμές που καταγράφουν οι μετοχές, αντικατοπτρίζουν την «αλήθεια» της αγοράς και το πραγματικό σημείο ισορροπίας ανάμεσα στους αγοραστές και στους πωλητές.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν κατ' αποκλειστικότητα οι μετοχές των συστημικών τραπεζών (Eθνική, Alpha, Εurobank, Πειραιώς). Είναι μετοχές για τις οποίες ουδείς γνωρίζει, αν είναι φθηνές ή ακριβές. Αν αποτελούν επενδυτική ευκαιρία ή επενδυτική παγίδα. Αν υπόσχονται κέρδη ή αν κρύβουν κίνδυνο. Για όσο καιρό η αγορά δεν γνωρίζει, το αν και το πότε θα δοθεί λύση στο χρονίζον πρόβλημα του τραπεζικού συστήματος, ο τραπεζικός δείκτης θα ακολουθεί τον δικό του μοναχικό δρόμο.
Για όσο καιρό η επενδυτική κοινότητα θα αδυνατεί να αποτιμά τις τραπεζικές μετοχές και δεν θα έχει συγκεκριμένη εικόνα για τις εξελίξεις σχετικά με τις πιθανές κεφαλαιακές ενισχύσεις, ο τραπεζικός κλάδος θα αποτελεί το χειρόφρενο της αγοράς. Διότι παρ’ όλο που κατέχει τη μερίδα του λέοντος στον χρηματιστηριακό τζίρο και διαμορφώνει το momentum της επενδυτικής διάθεσης, αδυνατεί να αντικατοπτρίσει την πραγματική του εικόνα στη πορεία του Γενικού Δείκτη.
Οι μεταβολές των τιμών των τραπεζικών μετοχών, περισσότερο στηρίζονται σε εικασίες και σενάρια, σε προσδοκίες και «πληροφορίες», παρά σε ορθολογικές κρίσεις και εκτιμήσεις που εδράζονται πάνω σε ένα χαραγμένο οδικό χάρτη. Σε ένα χάρτη, επί του οποίου θα αποτυπώνεται η πραγματική παρούσα κατάσταση, ο στόχος, αλλά και τα μέσα και τα εργαλεία που θα απαιτηθεί να χρησιμοποιηθούν, για να τον επιτύχουν.
Στην τρίτη ταχύτητα ανήκει μια σειρά μικρομεσαίων (για τα χρηματιστηριακά δεδομένα) εταιρειών, των οποίων οι κλάδοι δραστηριοποίησης είναι ελκυστικοί, οι ισολογισμοί παρουσιάζουν θετικά χαρακτηριστικά και η πορεία τους στο ορατό μέλλον παραμένει ενδιαφέρουσα. Ποιο είναι το άλλο κοινό χαρακτηριστικό ενδιαφέρον αυτών των μετοχών; Ότι δεν έχουν εμπορευσιμότητα. Διότι οι βασικοί ιδιοκτήτες τους δεν ενδιαφέρονται ούτε για την πορεία της μετοχής τους, ούτε για τη διεύρυνση της μετοχικής τους βάσης, ούτε για την προσέλκυση του ευρύτερου επενδυτικού κοινού. Έτσι οι μετοχές των καλών αυτών εταιρειών, παραμένουν στο περιθώριο, κινούνται μόνο όποτε το αποφασίζουν οι insiders, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να τις αποφεύγουν λόγω του υπαρκτού κινδύνου του εγκλωβισμού. Διότι καλό είναι να «παντρευόμαστε» όπως λέμε τις καλές μετοχές. Αλλά αυτό να το κάνουμε, επειδή το θέλουμε εμείς και όχι επειδή μας οδηγεί σε αναγκαστικό γάμο, η επικίνδυνη απουσία εμπορευσιμότητας.
Στην τέταρτη ταχύτητα ανήκουν οι μετοχές των εταιρειών τις οποίες πολύ επιτυχημένα ο Ηλίας Ζαχαράκης, τις ονομάζει «κολεόπτερα». Είναι οι μετοχές οι οποίες άγονται και φέρονται, μέσα στο χρηματιστήριο, σα να τις παίρνει ο άνεμος, με ελάχιστα τεμάχια, πραγματοποιώντας συναρπαστικές απογειώσεις και επώδυνες προσγειώσεις. Είναι οι μετοχές που προσφέρουν συγκινήσεις, που πολλοί τις ζηλεύουν και ακόμα περισσότεροι τις αποφεύγουν.
Αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι στις μετοχές των δυο πρώτων ταχυτήτων, πραγματοποιείται το 95% του καθημερινού χρηματιστηριακού τζίρου, αντιλαμβανόμαστε εύκολα το μέγεθος του προβλήματος και την εικόνα παρακμής, που αποπνέει το περιβάλλον των μετοχών της τρίτης και τέταρτης ταχύτητας. Μια εικόνα που δεν συνάδει με το επενδυτικό προφίλ, που πασχίζει να παρουσιάσει η χώρα μας.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
