Με δυνατή άνοδο υποδέχθηκε η Wall όχι τόσο την αναμενόμενη απόφαση της Fed να αφήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στο εύρος του 5,25%-5,50% για τρίτη διαδοχική φορά, όσο το γεγονός ότι τα μέλη της Επιτροπής έδωσαν σήμα για τουλάχιστον τρεις μειώσεις επιτοκίων της τάξεως τον 25 μονάδων βάσης έκαστη εντός του 2024.
Αν και η αγορά στοιχηματίζει εδώ και μέρες για τέσσερις εως πέντε μειώσεις επιτοκίων το 2024, εντούτοις το γεγονός ότι δόθηκε σήμα για περισσότερες μειώσεις απ’ότι είχαν υποδείξει προηγουμένως οι αξιωματούχοι, έκανε τη διαφορά. Τα καλά στοιχεία για τον Δείκτη Τιμών Παραγωγού που είχαν ανακοινωθεί λίγες ώρες νωρίτερα προφανώς όπως θα δούμε παρακάτω έπαιξαν τον ρόλο τους.
Βέβαια οι αξιωματούχοι της Κεντρικής Τράπεζας δεν παρέλειψαν να αναφέρουν ότι θα παρακολουθούν την οικονομία για να δουν αν χρειαστεί κάποια επιπρόσθετη αύξηση επιτοκίων. Όμως οι αγορές ήδη έχουν μπει στην τελική ευθεία για το year end rally και έτσι στην παρούσα φάση, συγκρατούν μόνο τα μηνύματα αισιοδοξίας, όπως για παράδειγμα ότι οι 17 στους 19 αξιωματούχους της Fed προβλέπουν ότι τα επιτόκια θα είναι χαμηλότερα ώς το τέλος του 2024, με τη μέση πρόβλεψη να δείχνει μείωση κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ κανένας αξιωματούχος δεν βλέπει τα επιτόκια υψηλότερα μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
Τουτέστιν, οι αγορές τόσο των μετοχών όσο και των ομολόγων πανηγύρισαν χθες το γεγονός ότι εκτός απροόπτου, αφήσαμε πίσω μας τις αυξήσεις των επιτοκίων και αγνόησαν πλήρως τους προβληματισμούς του Πάουελ για την επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας.
Ο Πρόεδρος της Fed προσπάθησε να τετραγωνίσει τον κύκλο
Ο Πάουελ χθες αποφάσισε –ας μας επιτραπεί η έκφραση- να το παίξει σε διπλό ταμπλό.
Μας ενημέρωσε ότι:
- ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει το τελευταίο έτος, αλλά παραμένει αυξημένος,
- η αύξηση της απασχόλησης έχει μετριαστεί μεν από τις αρχές του έτους, παραμένει όμως ισχυρή και το ποσοστό ανεργίας χαμηλό,
- το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ είναι υγιές και ανθεκτικό, αλλά οι αυστηρότερες χρηματοπιστωτικές και πιστωτικές συνθήκες για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις είναι πιθανό να επιβαρύνουν την οικονομική δραστηριότητα.
Ως εκ τούτου, ο Πάουελ κατέληξε στο ότι η Επιτροπή περιστοιχίζεται από συνθήκες αβεβαιότητας και έτσι παρά την επίσημη μείωση της πρόβλεψης για τον ρυθμό του πληθωρισμού το 2024 στο 2,4% από το 2,6%, οφείλει να παραμείνει ιδιαίτερα προσεκτική όσον αφορά τους κινδύνους για πιθανή επάνοδο του.
Εν συνεχεία ο Πάουελ προσπάθησε να τετραγωνίσει τον κύκλο τονίζοντας ότι ναι μεν τα μέλη της Επιτροπής έδωσαν σήμα για τρεις μειώσεις επιτοκίων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει φύγει από το τραπέζι εντελώς το ενδεχόμενο νέων αυξήσεων των επιτοκίων αν οι συνθήκες το επιβάλλουν.
Αν κάτι έχουμε να παρατηρήσουμε από τη χθεσινή ρητορική του Πάουελ είναι ότι ο Πρόεδρος της Fed έδωσε περισσότερη έμφαση στην επιβράδυνση της ανάπτυξης παρά του πληθωρισμού.
Για του λόγου το αληθές για τον πληθωρισμό δήλωσε ότι : «Ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει από το επίπεδο ρεκόρ του και αυτό επετεύχθη χωρίς σημαντική αύξηση της ανεργίας. Αυτό είναι πολύ καλό.... ωστόσο, ο πληθωρισμός παραμένει ακόμη πολύ υψηλός… και η πρόοδος για την αποκλιμάκωσή του δεν είναι εξασφαλισμένη, με την πορεία να είναι αβέβαιη».
Προσέξτε τώρα τις λέξεις που χρησιμοποίησε για την επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας: «... η οικονομική ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί σημαντικά το δ' τρίμηνο του έτους... Πρόσφατοι δείκτες υποδηλώνουν ότι η ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας έχει επιβραδυνθεί σημαντικά από τον υπερβολικό ρυθμό που παρατηρήθηκε το τρίτο τρίμηνο... η Ομοσπονδιακή Τράπεζα παρατηρεί πως η αμερικανική οικονομία χάνει τη δυναμική της».
Αν και υπερθεμάτισε ότι ακόμα κι έτσι, το ΑΕΠ βρίσκεται σε καλό δρόμο να αυξηθεί περίπου κατά 2,5% στο σύνολο του έτους, εντούτοις δεν μπόρεσε να κρύψει ότι τον απασχολεί ιδιαίτερα να επιτευχθεί απρόσκοπτα ο στόχος της «ομαλής προσγείωσης».
Αποκρυπτογραφώντας την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ
Οι υπεύθυνοι χάραξης της νομισματικής πολιτικής πάντα έχουν ένα σημαντικό πρόβλημα απέναντι τους. Είτε αυτό είναι ο έλεγχος των τιμών με τη διασφάλιση ότι η αποθέρμανση της οικονομίας θα είναι ελέγξιμη και ήπια, είτε η αποφυγή μιας απότομης προσγείωσης στις κατά καιρούς προσδοκίες/απαιτήσεις των επενδυτών, οι οποίες αυτή την περίοδο εδράζονται στην προεξόφληση μιας ριζικής στροφής της νομισματικής πολιτικής των Κεντρικών Τραπεζών.
Άλλωστε πάντα οι Κεντρικοί Τραπεζίτες φροντίζουν να μην έχουν «απέναντι τους» τις αγορές.
Η μείωση του κόστους δανεισμού συνεπάγεται φθηνότερα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια για τα νοικοκυριά, φθηνότερα επιχειρηματικά δάνεια και άρα καλύτερα περιθώρια κερδοφορίας για τις επιχειρήσεις.
Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που οι μετοχές έχουν ήδη ενισχυθεί σημαντικά και οι αποδόσεις των ομολόγων αποκλιμακώθηκαν μόνο εν την αναμονή της χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.
Τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό παρά το γεγονός ότι δεν πρόσφεραν κάποια θετική έκπληξη, καθώς λίγο πολύ κινήθηκαν σύμφωνα με τις αναμενόμενες εκτιμήσεις, εντούτοις διευκόλυναν τη Fed να δει το ποτήρι μισογεμάτο και να μην χαλάσει το εορταστικό κλίμα των ημερών προσγειώνοντας τις προσδοκίες των επενδυτών.
Την Τρίτη, η μέτρηση για τον δείκτη τιμών καταναλωτή έδειξε ότι ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 3,1% τον Νοέμβριο από τον Οκτώβριο, αρκετά κάτω από το υψηλό του 9,1% που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2022 και στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 5 μηνών.
Ο δομικός δείκτης παρέμεινε στο 4% αν και σε μηνιαία βάση αυξήθηκε κατά 0,3% έναντι 0,2% που ήταν η αύξηση του προηγούμενου μήνα.
Προφανώς ο Πάουελ δεν έμεινε απόλυτα ικανοποιημένος από την οριακή αύξηση στα μηνιαία στοιχεία για το γενικό δείκτη από τη στιγμή που δεν αναμενόταν μεταβολή. Επίσης, σίγουρα τον προβλημάτισαν τα δυνατά στοιχεία για την αγορά εργασίας την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ οι καταναλωτές εξακολουθούν να ξοδεύουν, αν και είναι σημαντικό για το ζητούμενο της εποχής, που είναι ο έλεγχος των τιμών, ότι ξοδεύουν σε μικρότερο βαθμό.
Από την άλλη, ενθαρρυντικά ήταν τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν χθες για τις τιμές παραγωγού στις ΗΠΑ, με τον ετήσιο δείκτη να επιβραδύνει περαιτέρω το Νοέμβριο και τις τιμές να μένουν αμετάβλητες από μήνα σε μήνα. (σ.σ:Ειδικότερα, οι τιμές παραγωγού έμειναν αμετάβλητες το Νοέμβριο από τον Οκτώβριο, ενώ ο ετήσιος δείκτης επιβράδυνε στο 0,9% από 1,2% ).
Σε δομικό επίπεδο, χωρίς δηλαδή την ενέργεια και τα τρόφιμα, ο δείκτης εμφάνισε μικρή αύξηση 0,1% από μήνα σε μήνα, ενώ η ετήσια άνοδος του δομικού δείκτη επιβράδυνε στο 2,5% από 2,8%.
Τα στοιχεία λοιπόν κατέδειξαν μια συγκρατημένη βελτίωση, χωρίς θετικές εκπλήξεις αλλά και χωρίς αρνητικές εκπλήξεις. Επομένως, ο στόχος της Fed για τον έλεγχο των τιμών μέσω μιας ομαλής προσγείωσης της οικονομίας φαίνεται ότι είναι σε καλή τροχιά υλοποίησης.
Έτσι ο Πάουελ αποφάσισε να κάνει σημαντική στροφή από τη στάση που είχε κρατήσει λίγες ημέρες πριν σε ομιλία του στο Spelman College στην Ατλάντα, όπου είχε υποστηρίξει ότι θα ήταν πρόωρο να συμπεράνουμε με σιγουριά ότι η Fed έχει αυξήσει τα επιτόκια αρκετά υψηλά για να νικήσει πλήρως τον πληθωρισμό.
Η παγίδα
Η Πάουελ χθες φαίνεται ότι άφησε σε δεύτερη μοίρα τον φόβο να αφεθεί πρόωρα το «λουρί» των επιτοκίων, με αποτέλεσμα οι πληθωριστικές πιέσεις να επανέλθουν και η όλη πρόοδος να τιναχθεί στον αέρα.
Προφανώς, επικράτησε η ανησυχία ότι αν η Fed υπολογίσει εσφαλμένα και διατηρήσει τα επιτόκια πολύ υψηλά για πάρα πολύ καιρό, ενδέχεται τελικά να εκτροχιάσει την οικονομία και να την οδηγήσει σε ύφεση.
Επιπλέον, μια παρατεταμένη διατήρηση των επιτοκίων σε αυτά τα επίπεδα μια χρονιά τόσων μεγάλων αναχρηματοδοτήσεων χρέους όπως το 2024, μπορεί να γίνει εως και επικίνδυνη.
Αυτό που μπορεί όμως να εξελιχθεί σε ακόμη μεγαλύτερη παγίδα είναι το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Fed στην χθεσινή του ομιλία δεν προσπάθησε καν να συγκρατήσει τις αγορές από μια ακόμα πιο επιθετική προεξόφληση μείωσης των επιτοκίων, μια προεξόφληση που στο τέλος της ημέρας δεν είναι παρά μια επιπλέον πληθωριστική δύναμη.
Η Fed οφείλει να επιτύχει μια δύσκολη ισορροπία: Να μειώσει τα επιτόκια με έναν τέτοιο ρυθμό που να διασφαλίζει ότι δεν κινδυνεύουμε με επάνοδο των πληθωριστικών πιέσεων αλλά ούτε και με σοβαρή ύφεση.
Αν οι μετρήσεις τους επόμενους μήνες δείξουν σταθερή επιβράδυνση του πληθωρισμού, τότε όλα καλά. Άλλωστε ένα τέτοιο σενάριο συνεπάγεται την αύξηση των πραγματικών επιτοκίων, συγκρατώντας επί της ουσίας το κόστος δανεισμού και άρα και τις πληθωριστικές πιέσεις.
Αν τα νούμερα του πληθωρισμού όμως «τσιμπήσουν» τους επόμενους μήνες, τότε η Fed θα προσπαθήσει να παρατείνει τα επιτόκια σε αυτά τα επίπεδα όσο μπορεί, οδηγώντας τον αγώνα κατά του πληθωρισμού στις «καθυστερήσεις», κάτι βέβαια που δεν θα αρέσει στις αγορές.
Όπως και να έχει, ο Πάουελ χθες φρόντισε οι προβληματισμοί αυτοί να μετατεθούν στο νέο έτος.
* Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
