Ο εμπορικός πόλεμος είναι σε πλήρη εξέλιξη με την Κίνα, με τους δασμούς των ΗΠΑ στα κινεζικά προϊόντα όχι μόνο να μη «παγώνουν» στο 10% για 90 ημέρες, αλλά να ανέρχονται πλέον στο 145%. Την ίδια στιγμή οι δασμοί της Κίνας στα αμερικανικά αγαθά ανέρχονται στο 125%, με το εμπόριο μεταξύ των δύο οικονομιών να καθίσταται μη επωφελές.
Τα βλέμματα όλων πλέον είναι στο αν και πότε θα ξεκινήσει ένας διάλογος με την Κίνα-η λογική λέει ότι είμαστε κοντά- και στο πώς θα εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη και μ ’ένα μεγάλο σύνολο χωρών που προσέρχονται στο τραπέζι των συζητήσεων με τις ΗΠΑ, προκειμένου να σμιλέψουν τα τελικά ποσοστά των εισαγωγικών φόρων.
Όπως και να έχει και παρά το «πάγωμα» των δασμών το σίγουρο είναι ένα: Αφήνουμε πίσω την εποχή της παγκοσμιοποίησης όπως τη γνωρίζαμε μέχρι τώρα, με τα κακά της αλλά και τα καλά της. Γιατί όσο και αν διαμαρτυρόμαστε για τα κακώς κείμενα της παγκοσμιοποίησης τα οποία και σαφώς υπάρχουν, η αλήθεια είναι μια: Απολαμβάναμε ένα σύνολο προϊόντων και υπηρεσιών σε τιμές που οι γενιές από τους γονείς μας και πίσω δε θα μπορούσαν καν να διανοηθούν.
Πολλά αλλάζουν όμως στις παγκόσμιες σχέσεις και πέραν του εμπορίου. Βλέπετε, δεν είναι μόνο οι δασμοί, αλλά κυρίως η ρητορική του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ όταν απευθύνεται στον Καναδά, τη Γροιλανδία, την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ ή στην ΕΕ. Μια ρητορική επιθετική κα προκλητικότατη απέναντι σε χώρες και οργανισμούς που είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ.
Αυτή η τακτική προκαλεί πολλαπλά ρήγματα εμπιστοσύνης. Αν και προς το παρόν τα ρήγματα αυτά δεν έχουν εμφανείς συνέπειες, καθώς οι σύμμαχοι αναγνωρίζουν την εξάρτηση τους από τις ΗΠΑ σε θέματα άμυνας, τεχνογνωσίας κ.α, εντούτοις αν συνεχιστεί αυτή η διάβρωση της εμπιστοσύνης, οι συνέπειες θα είναι βαθιές και ως έναν βαθμό μη αναστρέψιμες.
Την ίδια στιγμή όμως για την Ευρώπη, οι συνέπειες αυτές αποτελούν μια χρυσή ευκαιρία.
Η ώρα της Ευρώπης
Η εμπορική αλλά και η αμυντική πολιτική των ΗΠΑ δίνουν ένα απίστευτο δώρο σε εμάς τους Ευρωπαίους. Μας δίνουν το κίνητρο να προχωρήσουμε συντεταγμένα και στρατηγικά στις μεταρρυθμίσεις εκείνες που θα κάνουν ικανό το μπλοκ των 450 εκατομμυρίων κατοίκων να καλύψει σε έναν μεγάλο βαθμό το «κενό» των ΗΠΑ.
Ήδη δημιουργούνται νέες διπλωματικές ομάδες που συνεργάζονται και στρατιωτικά περισσότερο μεταξύ τους, υπολογίζοντας ολοένα και λιγότερο στην Ουάσινγκτον. Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης για παράδειγμα, όπως η Πολωνία, η Ρουμανία και οι χώρες της Βαλτικής, ή η Ιαπωνία με την Αυστραλία, τις Φιλιππίνες, την Ινδία, τη Νότια Κορέα ακόμα και με την Κίνα.
Θυμηθείτε ότι η Ιαπωνία και η Νότιος Κορέα, παραδοσιακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ είχαν ήδη το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε τριμερή συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εμπορίου με την Κίνα, εξετάζοντας τρόπους εμβάθυνσης των συναλλαγών τους, παρά την ιστορική τους αντιπαλότητα!
Η ρητορική δε των ΗΠΑ στις 21 Μαρτίου με αφορμή την παραγωγή του μαχητικού αεροσκάφους έκτης γενιάς F-47 έχει οδηγήσει στον πάτο το βαρόμετρο της εμπιστοσύνης των συμμάχων ως προς τις ΗΠΑ, όσον αφορά τους στρατιωτικούς τους εξοπλισμούς. (σ.σ: Η στήλη κάλυψε άμεσα τις λεπτομέρειες –φωτιά που συνόδευσαν την ανακοίνωση του F-47 και εκτενή ανάλυση μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
O πρόεδρος των ΗΠΑ όταν ανακοίνωσε ότι η Boeing θα παράγει το μαχητικό 6ης γενιάς F-47, έκανε μια προσθήκη -φωτιά για τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ όσον αφορά τους εξοπλισμούς, καθώς ούτε λίγο ούτε πολύ δήλωσε ότι η έκδοση που θα πωλείται σε συμμάχους θα έχει μειωμένες δυνατότητες, επειδή «κάποια μέρα ίσως δεν είναι σύμμαχοί μας».
Η δήλωση αυτή στην κυριολεξία έβαλε δυναμίτη σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες επανεκτιμούν τις made in USA επενδύσεις των οπλοστασιών τους.
Δεκαοκτώ μέρες μετά, σύμφωνα με αναφορές των διεθνών ΜΜΕ, η Πορτογαλία, ο Καναδάς και άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν πλέον «δεύτερες σκέψεις» για την αγορά των F-35, καθώς ανησυχούν ότι με έναν εχθρικό πρόεδρο στο τιμόνι του Λευκού Οίκου δεν αποκλείεται να υπάρξουν προβλήματα στη συντήρηση, στα ανταλλακτικά και στις αναβαθμίσεις λογισμικού των F-35, οι οποίες πρέπει κάθε φορά να εγκριθούν από την Ουάσινγκτον.
Για να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους, ένα μεγάλο μέρος των συμμάχων των ΗΠΑ αισθάνονται μουδιασμένοι για την εξάρτηση τους από μια υπερδύναμη που δε φαίνεται πλέον τόσο αξιόπιστη.
Αυτό το «μούδιασμα» είναι θέμα χρόνου να μεταβάλλει τις ισορροπίες των στρατιωτικών εξοπλισμών.
Βλέπετε, ακόμα και τα πιο εξελιγμένα όπλα παύουν να είναι επιθυμητά όταν η χώρα που τα παράγει δε μοιράζεται τα ίδια στρατηγικά συμφέροντα.
Η Ευρώπη σαφώς και δεν κατασκευάζει προγράμματα ανάλογης ποιότητας με τα F-35, όμως δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να τα κατασκευάσει στο μέλλον.Πρόσφατα άλλωστε ανακοινώθηκε το σχέδιο της Ιαπωνίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου για την κατασκευή ενός μαχητικού αεροσκάφους επόμενης γενιάς.
Οι δασμοί του Τραμπ λοιπόν σε συνδυασμό με τη ρητορική του, οδηγούν την Ευρώπη στη στρατιωτική αυτονομία και στη μετεξέλιξη της πιθανότατα σε έναν δυνατό και πάνω από όλα αξιόπιστο προμηθευτή.
Μια τέτοια εξέλιξη προϋποθέτει διορατικότητα και όραμα και από τους 27 ηγέτες των μελών της ΕΕ αλλά και τη συμμετοχή της Μ.Βρετανίας. Θα είναι δε η καλύτερη ανταπόδοση της Ευρώπης στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ.
Βλέπετε, αν οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στο μέλλον σταματήσουν να αγοράζουν τα προηγμένα αμερικάνικα συστήματα, η αμερικανική αμυντική βιομηχανία θα έχει ολοένα και λιγότερα χρήματα για τη δημιουργία προηγμένων αμυντικών συστημάτων. Πολλές θέσεις εργασίας θα χαθούν. Μια τέτοια εξέλιξη σαφώς και δε θα βοηθήσει ούτα το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ ούτε τη διαχείριση του χρέους.
Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να μην αναγνωρίζει ότι οι ΗΠΑ έχουν αποκομίσει τα μέγιστα από τη θέση τους ως ο αστέρας του παγκόσμιου αμυντικού συστήματος, γύρω από τον οποίο στην ουσία περιφερόμαστε όλοι. Όμως αυτή είναι η αλήθεια και ο 47ος Πρόεδρος των ΗΠΑ κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του η χώρα του να χάσει αυτό το μοναδικό πλεονέκτημα.
Κίνητρα τα «μυαλά» να μετακομίσουν στην Ευρώπη
Η Ευρώπη είναι μπροστά σε άλλη μια χρυσή ευκαιρία: θα μπορούσε μέσω κινήτρων να εξασφαλίσει τη μετακίνηση ενός σημαντικού μέρους της αφρόκρεμας της επιστημονικής κοινότητας των ΗΠΑ στη Γηραιά Ήπειρο.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει τεράστια δυσαρέσκεια και ανασφάλεια στην επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα των ΗΠΑ.
Οι χρηματοδοτήσεις για εκπαίδευση και έρευνα μειώνονται δραστικά, με την ελάττωση των ομοσπονδιακών κονδυλίων για την επιστημονική έρευνα να φτάνει και το 35%.
Οι υπηρεσίες που παρέχονται στους φοιτητές μειώνονται επίσης, ενώ η παρέμβαση στο αυτοδιοίκητο των αμερικανικών πανεπιστημίων, όπως έγινε πρόσφατα με το Πανεπιστήμιο του Κολούμπια και διαφαίνεται ότι θα γίνει και στο Harvard και Yale, σε συνδυασμό με τον τερματισμό της διακοπής χρηματοδότησης πολλών ερευνητικών προγραμμάτων στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, δημιουργούν σχεδόν ένα εχθρικό περιβάλλον στην εκπαιδευτική, ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα των ΗΠΑ.
Πολλοί καταξιωμένοι πανεπιστημιακοί και ερευνητές αναζητούν ήδη θέσεις εργασίας στον Καναδά αλλά και στην Ευρώπη ή την Ασία.
Αυτή η έξοδος λοιπόν είναι μια χρυσή ευκαιρία για την Ευρώπη, όχι μόνο να επαναπατρίσει τα «μυαλά» που έφυγαν την τελευταία δεκαετία για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αλλά να προσελκύσει μέσω κινήτρων εντός των κόλπων της και πολλούς Αμερικανούς και όχι μόνο επιστήμονες σε καίριους τομείς.
Αυτό σε συνδυασμό με την τεχνολογία ανοικτού κώδικα της DeepSeek θα της δώσει μια ανεπανάληπτη ευκαιρία να κλείσει το τεχνολογικό χάσμα με τις ΗΠΑ.
Από το αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες και η ΕΕ αναγνωρίσουν αυτή την ευκαιρία, θα κριθεί η θέση της Ευρώπης στο παγκόσμιο στερέωμα τις επόμενες δεκαετίες.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δε θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
