Η αλήθεια είναι ότι το προχθεσινό άρθρο με τίτλο: Πώς οι καταθέσεις στις τράπεζες θα γίνουν μετοχές στο Χρηματιστήριο, προκάλεσε περισσότερο θόρυβο από όσο αναμέναμε. Τα ηλεκτρονικά μηνύματα, αλλά και τα σχόλια που το συνόδευσαν, κατέδειξαν ότι όλοι βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε το πρόβλημα της απουσίας νέων επενδυτών από το χρηματιστήριο, παρ’ όλο που ίσως και να έχουμε διαφορετικές απόψεις και ιδέες για την επίλυση του.
Η κοινότητα των λεγόμενων traders, δηλαδή όσων έχουν μετατρέψει την επαφή με τις αγορές σε τρόπο ζωή, θεωρώντας τους εαυτούς ικανούς σαν τον Τζώρτζ Σόρος και περιμένοντας επιτέλους να πιάσουν κάποια στιγμή την «καλή», σχολίασαν με απαξιωτικό τρόπο το παράδειγμα που είχαμε αναπτύξει. «Αν ήταν έτσι, θα ήμασταν όλοι πλούσιοι» έγραψαν, αντί να σκεφτούν, τι κάνουν λάθος τόσα χρόνια και δεν έχουν πιάσει ακόμα την πολυπόθητη «καλή».
Οι επαγγελματίες της αγοράς, που φέρουν πάνω τους την ευθύνη της διαχείρισης κεφαλαίων των πελατών του, κινούνται λίγο - πολύ στο ίδιο μήκος κύματος με το άρθρο. Διακρίνουν την έλλειψη εμπιστοσύνης από την πλευρά των αποταμιευτών, που μαζί με την πλήρη εξαφάνιση δυο γενεών επενδυτών από το Χρηματιστήριο Αθηνών, δυσχεραίνουν την προσέλκυση νέων κεφαλαίων στο Χρηματιστήριο. Αναζητούν και αυτοί τον καλύτερο τρόπο προσέγγισης, προς τους αποταμιευτές και τους πελάτες των τραπεζικών προϊόντων.
Η γενιά των επενδυτών της ένδοξης περιόδου του ’99, έχει εξαφανιστεί εντελώς από το Χρηματιστήριο. Ο ακρωτηριασμός και η εξάχνωση των χαρτοφυλακίων της εποχής, είχαν οδηγήσει πολλούς επενδυτές της τότε κραταιάς «Σοφοκλέους» στην πλήρη καταστροφή. Διότι όλοι γνωρίζουμε ότι οι περισσότεροι τότε επένδυαν, είτε με δανεικά κεφάλαια, είτε με «αέρα». Οπότε η πτώση των τιμών, λειτουργούσε πολλαπλασιαστικά στη δημιουργία περαιτέρω ζημιών.
Η επόμενη γενιά επενδυτών, που ακολούθησε κατά βάσιν την άνοδο των τραπεζικών μετοχών, μετά την επέκταση των Ελληνικών τραπεζικών δραστηριοποιήσεων στα Βαλκάνια, καταστράφηκε από την κατάρρευση της Lehman Brothers και το κραχ του 2008.
Όσοι επέζησαν επενδυτικά από αυτήν την κρίση, έπεσαν θύματα του PSI, των ανακεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών, των επιπτώσεων από τα capital controls και το αντιεπενδυτικό μένος της διακυβέρνησης Τσίπρα – Καμμένου, με αποτέλεσμα να υποστούν μια πρωτοφανή συρρίκνωση των χαρτοφυλακίων τους.
Και φυσικά όλοι αυτοί ακολουθώντας τη σοφή λαϊκή ρήση : «όποιος καεί με το χυλό, φυσάει και το γιαούρτι», παρακολουθούν από μακριά και σε απόσταση ασφαλείας τις σημερινές χρηματιστηριακές εξελίξεις.
Άλλωστε οι ιστορίες, που αφηγούνται μεταξύ τους οι εγχώριοι επενδυτές, κυριαρχούνται από αναφορές σε ζημιές, σε κομπίνες, στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των μικροεπενδυτών, στην αυθαιρεσία των μεγαλομετόχων, στις εταιρείες που διαγράφονται από το χρηματιστήριο, στις εταιρείες που χρεωκοπούν, στην κατάχρηση των δημοσίων προσφορών και στην απουσία προστασίας του επενδυτικού κοινού. Δηλαδή, η εικόνα του χρηματιστηρίου έχει χρώμα αν όχι μελανό, γκρι. Ελάχιστοι έχουν να διηγηθούν μια επιτυχημένη, μια κερδοφόρα χρηματιστηριακή ιστορία, ένα success story.
Σήμερα, αγορά επενδυτών νέας ηλικίας δεν υπάρχει. Οι νέοι, είτε δεν διαθέτουν επαρκή εισοδήματα, είτε εργάζονται πολύ οπότε δεν διαθέτουν χρόνο, είτε αδιαφορούν για το σχεδιασμό το επενδυτικού τους μέλλοντος. Οπότε απέχουν από τα χρηματιστηριακά δρώμενα. Έτσι είναι πιθανόν να χαθεί μια ακόμα γενιά επενδυτών και η επενδυτική ιδέα να φθίνει ολοένα και περισσότερο.
Ελάχιστοι από αυτούς τους νέους, επιχειρούν να ασχοληθούν με τις αγορές μέσω πλατφορμών, που μοιάζουν περισσότερο με video games. Σε σημείο, που η συμμετοχή στα χρηματιστήρια, τις αγορές συναλλάγματος κλπ, να θυμίζουν ηλεκτρονικό παιχνίδι ή τζόγο. Και ως γνωστόν, σε αυτές τις πλατφόρμες, οι πιθανότητες επιτυχίας, είναι εναντίον του «παίκτη» και υπέρ του «γκρουπιέρη».
Στο προχθεσινό της φύλλο, η Wall Street Journal, φιλοξενούσε ένα άρθρο του Reuters, σύμφωνα με το οποίο, η αμφιλεγόμενη αμερικανική χρηματιστηριακή πλατφόρμα συναλλαγών Robinhood, σχεδιάζει να εισβάλει στα κολλέγια και στα Πανεπιστήμια, προσφέροντας με απλό τρόπο, δωρεάν ένα αρχικό κεφάλαιο $15 σε κάθε φοιτητή, για να «παίξει» στα χρηματιστήρια με έπαθλο γι’ αυτόν που θα έχει τις καλύτερες αποδόσεις, τα $20.000. Προφανώς και στοχεύει στον εθισμό των νέων στο ρίσκο, τον κίνδυνο και την αδρεναλίνη των συναλλαγών.
Η ηλικιακή ομάδα που επενδύει μέσω της Robinhood, βρίσκεται πέριξ των 31 ετών. Ο στόχος της εταιρείας είναι να προσεγγίσει σε πρώτη φάση τους φοιτητές και ακολούθως να πλησιάσει τις μικρότερες ηλικίες. Άλλωστε τον δρόμο τον έχει ανοίξει ήδη η Fidelity Investments Inc., η οποία προσφέρει επενδυτικά και αποταμιευτικά προϊόντα σε παιδιά, ηλικίας από 13 έως 17 ετών, των οποίων οι γονείς ή οι κηδεμόνες διαθέτουν χαρτοφυλάκια στην εταιρεία.
Βέβαια αυτό που βλέπουμε στις ΗΠΑ, είναι η αγωνιώδης προσπάθεια όλων ανεξαιρέτως, να διατηρηθεί η ανοδική τάση των αγορών, με τη είσοδο νέων κεφαλαίων που μπορεί να είναι από φοιτητικά δάνεια μέχρι κρατικά επιδόματα και από παιδικές οικονομίες μέχρι «δώρα μπόνους» από τις χρηματιστηριακές εταιρείες.
Το ακραίο αυτό παράδειγμα, μπορεί να αποτελέσει τροφή για σκέψη. Τα επόμενα χρόνια θα δημιουργηθεί στη χώρα μας, ένας πρωτοφανής πλούτος. Η συμμετοχή σε αυτόν τον πλούτο, περνάει και μέσα από τη συμμετοχή στο χρηματιστήριο. Επομένως η ανάπτυξη και η καλλιέργεια της επενδυτικής ιδέας και της χρηματιστηριακής αντίληψης είναι υψίστης σημασίας. Ας μη χαθεί, ακόμα μια γενιά χρηματιστηριακών επενδυτών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σύμφωνα με στοιχεία από τις χρηματιστηριακές εταιρείες, στην άνοδο του χρηματιστηρίου τους τελευταίους μήνες, συμμετέχει μόνο μια μικρή ομάδα ολίγων εκατοντάδων επενδυτών.
