Μπορεί να διανύουμε μια εβδομάδα υψηλού volatility, όμως οι ευρωπαϊκές μετοχές του κλάδου Αμύνης έχουν αποδειχθεί κάτι παραπάνω από ένα απάνεμο λιμάνι.
Από τις Rheinmetall,Thales,Safran και Leonardo SPA, έως τις Mtu Aero Engines, Airbus, Rolls Royce και Theon οι αποδόσεις τόσο σε επίπεδο εβδομάδας όσο και σε επίπεδο έτους είναι θετικές, με τις τέσσερις πρώτες να σημειώνουν διψήφια ποσοστά ανόδου από την αρχή της χρονιάς και τη γερμανική Rheinmetall να αποτελεί τη βασική πρωταγωνίστρια του Dax με άνοδο 24%.
Ο βασικός λόγος που οι μετοχές αυτές απέχουν από το volatility της αγοράς, είναι το γεγονός ότι με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να προσαρμοστούν στη νέα εποχή των ευρωατλαντικών σχέσεων και να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή άμυνα συντονισμένα.
Η άτυπη Σύνοδος Κορυφής που ολοκληρώθηκε αυτή τη Δευτέρα με θέμα την ευρωπαϊκή άμυνα, μπορεί να μην περιλάμβανε τη δημοσίευση κοινών συμπερασμάτων, όμως ήταν εξαιρετικά σημαντική, καθώς έγινε η καταγραφή των θέσεων των «27» Ευρωπαίων ηγετών σχετικά με τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας ως σύνολο και τις συνεργασίες της Ευρώπης. Πάνω σε αυτές τις θέσεις θα στηριχθεί η σύνταξη της «Λευκής Βίβλου» για την ευρωπαϊκή άμυνα, που θα παρουσιαστεί από την Κομισιόν στα μέσα Μαρτίου.
Είναι δε εξαιρετικά σημαντικό ότι στη μονοήμερη σύνοδο κορυφής της ΕΕ για την άμυνα συμμετείχαν ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, αλλά και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ.
Γιατί είναι επιτακτική η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και η κοινή χρηματοδότηση
Ο Τραμπ ήδη από την προεκλογική περίοδο έχει ρίξει στο τραπέζι των απαιτήσεών του την αύξηση των δαπανών έως και το 5% του ΑΕΠ των συμμαχικών χωρών του ΝΑΤΟ.
Αυτό σημαίνει ότι παρά τα ρεκόρ των 279 δισ. ευρώ για τις ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες το 2023 και των 326 δισ. ευρώ που αναμένεται να φτάσουν οι αμυντικές δαπάνες για το 2024 σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας –EDA- οι αμυντικές δαπάνες στην Ευρώπη πρέπει να ανέβουν και άλλο.
Οι Ευρωπαίοι πρέπει να προετοιμαστούμε για τη μείωση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη, μια περίοδο που η γεωπολιτική ένταση τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Ουκρανία νομοτελειακά οδηγεί την ευρωπαϊκή άμυνα στην κορυφή των προτεραιοτήτων.
Η επιστροφή του πολέμου πλήρους κλίμακας στην Ευρώπη, λοιπόν, νομοτελειακά οδήγησε τα κράτη μέλη στην επιλογή να ενισχύσουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες, με αποτέλεσμα το αξιοσημείωτο άλμα των αμυντικών δαπανών για το 2023 και το 2024.
Ένα άλμα που μεταφράστηκε σε άλμα κύκλου εργασιών για τις ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες, αλλά και σε σοβαρή επιβάρυνση των εθνικών προϋπολογισμών.
Αναγνωρίζοντας το δημοσιονομικό πρόβλημα, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είναι από τους πρώτους που ζήτησε οι στρατιωτικές δαπάνες να εξαιρούνται από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες και σε κάθε ευκαιρία τονίζει την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου ευρωπαϊκού εργαλείου ίδιας φιλοσοφίας με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, ύψους 100 δισ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση των κοινών αμυντικών δαπανών.
Τον Μάιο του 2024 επίσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπέγραψε ειδική επιστολή για την ανάγκη χρηματοδότησης μιας ενιαίας αντιαεροπορικής ασπίδας για τη Γηραιά Ήπειρο, ενώ συμμετείχε πρόσφατα και στην επιστολή των «19» προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Πολωνό πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ και την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Νάντια Καλβίνιο, με κύριο αίτημα τη μεγαλύτερη συμβολή της τράπεζας στη χρηματοδότηση της αμυντικής βιομηχανίας.
Τα 19 κράτη μέλη στην ουσία με αυτή την επιστολή ανέδειξαν την αναγκαιότητα για χαλάρωση των περιορισμών στη χρηματοδότηση εξαιρούμενων δραστηριοτήτων, όπως η παραγωγή πυρομαχικών, όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού και ζήτησαν να διερευνηθεί η δυνατότητα έκδοσης αμυντικών ομολόγων.
Είχε λοιπόν ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε στην άτυπη σύνοδο τη Δευτέρα έτοιμη να διερευνήσει τρόπους δημοσιονομικής ευελιξίας, ώστε να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες στο πλαίσιο του νέου Συμφώνου Σταθερότητας της Ένωσης, εξασφαλίζοντας στα κράτη – μέλη τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο που θα τους επιτρέπει να δαπανούν για την προστασία τους χωρίς να αμφισβητείται η οικονομική προοπτική τους.
Η κινητικότητα όμως δεν σταματά εδώ. Πριν λίγες ημέρες ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς βρέθηκε στο Λονδίνο, όπου συζήτησε την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης ΕΕ - Βρετανίας στους τομείς της ασφάλειας και άμυνας έναντι «κοινών απειλών», ενώ πολλές είναι οι συζητήσεις αυτήν την περίοδο μεταξύ των κρατών μελών και για άλλες συνεργασίες, γύρω από κοινά στρατιωτικά πρότζεκτ που θα επιτρέψουν κοινή χρηματοδότηση, ώστε να καλυφθούν τα κενά της ευρωπαϊκής άμυνας.
Όλα, λοιπόν, υποδεικνύουν ότι αργά αλλά σταθερά το μονοπάτι για την ενίσχυση της ενιαίας ευρωπαϊκής άμυνας ανοίγει, με όλο και περισσότερες δυνάμεις να αναγνωρίζουν ταυτόχρονα την αναγκαιότητά ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Τεχνολογικής και Βιομηχανικής Βάσης.
Όπως τόσο εύστοχα είχε δηλώσει ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας Jiří Šedivý: «Οι κοινές αγορές εξοικονομούν χρήματα, ενώ η κοινή ανάπτυξη περιουσιακών στοιχείων μας κάνει πιο ανεξάρτητους».
Ο Jiří Šedivý όμως σε κάθε ευκαιρία τονίζει και την ανάγκη της αύξησης των δαπανών για έρευνα. Βλέπετε, η Ευρώπη υστερεί έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας σε αμυντικές επενδύσεις έρευνας και τεχνολογίας. Για να εξασφαλίσουμε, λοιπόν, το μέλλον της Ευρώπης, πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην ενότητα και την καινοτομία.
(Σ.Σ:Σύμφωνα με την έκθεση Συντονισμένης Ετήσιας Επισκόπησης για την Άμυνα –CARD- η οποία παρέχει μια επισκόπηση και ανάλυση του αμυντικού τοπίου της ΕΕ για τα κράτη μέλη, στις αμυντικές δαπάνες του 2024 που υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τα 326 δισ. ευρώ, οι αμυντικές επενδύσεις αναμένεται να αγγίξουν το ρεκόρ του 31% των συνολικών αμυντικών δαπανών έναντι του 26% το 2023, με τις δαπάνες για έρευνα και τεχνολογία -Ε&Τ- να αυξάνονται στα 5 δισ. ευρώ το 2024.
Παρά τις αυξημένες δαπάνες, λοιπόν, που αφιερώνονται στην αμυντική έρευνα και τεχνολογία, τα κράτη μέλη εξακολουθούν να αποτυγχάνουν να επιτύχουν το σημείο αναφοράς του 20% των αμυντικών δαπανών που προορίζονται για δραστηριότητες Ε&Τ, με δύο χώρες μόλις να αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 80% των δαπανών Ε&Τ σε επίπεδο ΕΕ).
Μαίρη Βενέτη
*Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
