Η «καταιγίδα» που έπληξε τις αγορές και που προς στιγμή φάνηκε να προκαλεί ένα παγκόσμιο ντόμινο πανικού, έδωσε τη θέση της σε ένα μίνι ράλι «ανακούφισης» που επανέφερε τα χρηματιστήρια πολύ κοντά στο επίπεδο που βρίσκονταν πριν την αναταραχή. Δεν μπορούμε, άλλωστε, να μιλάμε για κυριαρχία των «αρκούδων» ή για «τέλος του ράλι», όταν ο S&P 500 απέχει μόλις 5,7% από το ιστορικό του υψηλό, που καταγράφηκε στις 16 Ιουλίου. Την ίδια ώρα, ωστόσο, ο ορίζοντας σε καμία περίπτωση δεν είναι καθαρός και νέα… ακραία καιρικά φαινόμενα ενδέχεται να εμφανιστούν.
Το σημαντικότερο είναι ότι οι αγορές στην πρόσφατη αναταραχή έδειξαν πόσο ευάλωτες είναι, που συνεπάγεται ότι η μεταβλητότητα κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχίσει να κυριαρχεί και δεν αποκλείεται να ξαναδούμε sell-off που θα οφείλονται στην αυξημένη νευρικότητα των επενδυτών.
Ενδεικτικό του κλίματος είναι το γεγονός ότι τη Δευτέρα 5 Αυγούστου ο δείκτης VIX έφτασε ενδοσυνεδριακά στο 65, επίπεδο που έχει να καταγραφεί από τις 30 Μαρτίου του 2020, στην καρδιά των ανησυχιών για την πανδημία. Από τον Μάρτιο του 2023 έως την Παρασκευή 2 Αυγούστου 2024, ο δείκτης μεταβλητότητας ή δείκτης φόβου, διαμορφωνόταν κάτω από το 20 (με πολύ λίγες εξαιρέσεις), σε τιμές που αντιστοιχούν σε περιόδους «νηνεμίας» για τα χρηματιστήρια.
Η νηνεμία, λοιπόν, τέλος. Τουλάχιστον μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, τον πληθωρισμό και την πιθανότητα ύφεσης στις ΗΠΑ. Ο S&P 500 σημειώνει πτώση 3,27% μέσα στον Αύγουστο, αλλά κατάφερε κατά τη διάρκεια της εβδομάδας που μας πέρασε να αντισταθμίσει τις απώλειες της περασμένης «Μαύρης Δευτέρας».
Οι αγορές εμφανίζουν σημάδια σταθεροποίησης, με τις μετοχές και τα νομίσματα υψηλού ρίσκου να ανακτούν μέρος από το έδαφος που έχασαν στον απόηχο αφενός των ανησυχιών για την αμερικανική οικονομία και αφετέρου της αύξησης των επιτοκίων από την Bank of Japan που είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική εκκαθάριση carry trades στο γεν.
Σε ό,τι αφορά τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, ο φόβος της ύφεσης θεωρείται υπερεκτιμημένος από τους περισσότερους αναλυτές, ωστόσο δείχνει να δίνει την τάση της τρέχουσας περιόδου. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθούν κρίσιμα στοιχεία τόσο για τον πληθωρισμό όσο και για τα επιδόματα ανεργίας, τις λιανικές πωλήσεις και την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Το ενδιαφέρον των επενδυτών δείχνει να μετατοπίζεται από τον πληθωρισμό – που αποτελεί εδώ και σχεδόν δύο χρόνια τον βασικό παράγοντα ανησυχίας – προς την ανάπτυξη.
Η αμερικανική οικονομία ενώ άντεξε με εντυπωσιακό τρόπο, τουλάχιστον σε επίπεδο δεικτών, στα δύο χρόνια που η Fed εφαρμόζει υψηλά επιτόκια, εμφανίζει τις πρώτες «ρωγμές» και πλέον το σενάριο της ανώμαλης προσγείωσης δε θεωρείται απίθανο. Κανείς δε μιλάει για κάποια μεγάλη και βαθιά ύφεση, αλλά σε μία εποχή που οι αποτιμήσεις έχουν φτάσει στα ύψη λόγω της μανίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη, κάθε εστία αβεβαιότητας και κυρίως η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και η προοπτική εξασθένησης των εταιρικών κερδών, θα μπορούσε να πυροδοτήσει ένα νέο κύμα ρευστοποιήσεων.
Όσο για το πολυσυζητημένο carry trade στο γεν, η JPMorgan εκτιμά ότι το 75% των παγκόσμιων κερδοσκοπικών θέσεων έχει «κλείσει». Η Capital Economics, από την πλευρά της, αναφέρει ότι το μεγαλύτερο μέρος της αναταραχής που οφείλεται στον διπλασιασμό του κόστους δανεισμού σε γεν, μέσα σε μία ημέρα, αποτελεί παρελθόν.
Προβλέπει ταυτόχρονα, ότι το γεν θα κρατήσει τα πρόσφατα κέρδη του και θα κινηθεί στο ίδιο μοτίβο και το 2025. Σημειώνεται ότι το γεν ενισχύθηκε περίπου κατά 12% έναντι του δολαρίου από τα μέσα Ιουλίου για να υποχωρήσει ελαφρώς την περασμένη εβδομάδα. Μάλιστα, ο οίκος εκτιμά ότι ο περιορισμός του carry trade προφανώς και λειτούργησε ως ενισχυτικός παράγοντας στο πρόσφατο sell-off αλλά δεν αποτελεί τη βασική αιτία των κραδασμών.
Τέλος, δε θα πρέπει να ξεχνάμε τις γεωπολιτικές ανησυχίες, οι οποίες μπορεί να μην επηρεάζουν τις αγορές όσο δεν κλιμακώνεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, όμως έχουν τη δυναμική να προκαλέσουν ανά πάσα στιγμή μεγάλες ανατροπές.
