Από τα μέσα του Μαΐου μέχρι το τέλος του Ιουλίου, η τιμή του σιδηρομεταλλεύματος στις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές κρατιόταν σταθερά κοντά στα 220 δολάρια ανά τόνο, στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, και υπερδιπλασιασμένη σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020.
Αυτό συνέβαινε σε συνδυασμό με αντίστοιχες κινήσεις των περισσότερων βιομηχανικών μετάλλων και ορυκτών, των οποίων οι τιμές σημείωναν πολυετή υψηλά, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης ζήτησης μετά την έξοδο της παγκόσμιας οικονομίας από την ύφεση που είχε προκαλέσει η εμφάνιση της πανδημίας.
Σημαντικό ρόλο στην αύξηση της ζήτησης είχε παίξει, και για το σιδηρομετάλλευμα και για άλλα ορυκτά και μέταλλα, η μεγάλη ζήτηση από την Κίνα, η οποία πέτυχε ισχυρούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης αμέσως μετά την «τιθάσευση» του πρώτου πανδημικού κύματος.
Στην περίπτωση του σιδηρομεταλλεύματος, το οποίο αποτελεί το βασικό συστατικό του χάλυβα, η κινεζική ζήτηση στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό από την αυξημένη οικοδομική δραστηριότητα στην χώρα.
Ατέλειωτα φορτία μεταλλεύματος, κυρίως από την Αυστραλία και την Βραζιλία, που είναι οι δύο μεγαλύτερες – με μεγάλη διαφορά από τις υπόλοιπες – παραγωγοί και εξαγωγείς στον κόσμο ξεφορτωνόντουσαν καθημερινά στα κινεζικά λιμάνια, κάνοντας περιχαρείς τις μεγάλες παγκόσμιες επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται τα κοιτάσματα. Η Rio Tinto (RIO NYSE) , η Vale (VALE NYSE), η BHP (BHP NYSE) και άλλες εταιρείες, είδαν τα κέρδη τους να αυξάνονται κατακόρυφα και οι μετοχές τους ακολούθησαν αντίστοιχη πορεία χαρίζοντας μεγάλες υπεραξίες στους μετόχους της.
Οι μεγάλες ανοδικές εξάρσεις των τιμών ακολουθούνται σχεδόν πάντα από ισχυρές διορθώσεις. Μία σοβαρή υποχώρηση των τιμών θεωρείται απόλυτα φυσιολογική, και μερικές φορές ευπρόσδεκτη, αφού η υπερθέρμανση της αγοράς καλό είναι να μην κρατά για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Το ξεκίνημα της αναμενόμενης διόρθωσης ήρθε από την Κίνα, όταν η κυβέρνηση πήρε μέτρα για να ανακόψει την μεγάλη άνοδο των μετάλλων, αρχίζοντας πωλήσεις ποσοτήτων μετάλλων από τα στρατηγικά της αποθέματα και εξαπολύοντας φραστικές επιθέσεις και συγκεκαλυμμένες απειλές κατά των «κερδοσκόπων» που ανεβάζουν τις τιμές των μετάλλων και γενικά των εμπορευμάτων.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι κινεζικές προσπάθειες δεν έφεραν πολύ αξιόλογα αποτελέσματα, παρά μόνο ήπιες διορθώσεις των τιμών, όπως για παράδειγμα στον χαλκό. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως του αλουμινίου, τελικά η τιμή ανέβηκε ακόμα περισσότερο, όταν η κινεζική κυβέρνηση έδωσε «οδηγίες» για μείωση της παραγωγής αλουμινίου και δημιουργήθηκαν φόβοι για πιθανές ελλείψεις.
Η μοναδική περίπτωση που οι κινεζικές ενέργειες έφεραν σοβαρά αποτελέσματα είναι αυτή του χάλυβα και του σιδηρομεταλλεύματος. Από τα 220 και πλέον δολάρια ανά τόνο, η τιμή του σιδηρομεταλλεύματος έχει φθάσει κάτω από τα 100 και έχει πλησιάσει μερικές φορές τα 90.
Η ποσοστιαία πτώση από τα υψηλά είναι πάρα πολύ σημαντική. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός πως έχει πλησιάσει τις τιμές της άνοιξης του 2020, όταν η παγκόσμια οικονομία ήταν σε πάρα πολύ κακή κατάσταση.
Για όλα υπάρχει πάντα μία εξήγηση. Για την πτώση της τιμής του σιδηρομεταλλεύματος υπάρχουν πολλές που συμπληρώνουν η μία την άλλη. Η κινεζική ηγεσία έχει δώσει οδηγίες στις χαλυβουργίες να μειώσουν την παραγωγή τους, και αυτό έχει προφανείς επιπτώσεις στην ζήτηση για σιδηρομετάλλευμα, όπως και η παρατηρούμενη επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της χώρας.
Οι δημοσιογραφικές πληροφορίες από την Κίνα λένε πως η παραγωγή των χαλυβουργιών έχει πέσει στα επίπεδα της άνοιξης του 2020 και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο του επιπέδου των αποθεμάτων σιδηρομεταλλεύματος και την δημιουργία πλεονασμάτων. Οι αγορές προεξοφλούν την συνέχιση μίας παρόμοιας κατάστασης μέχρι το τέλος της χρονιάς. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι το γιατί οι αρχές αποφάσισαν να πιέσουν τις χαλυβουργίες.
Η «επίσημη» εκδοχή λέει πως φοβούνται τα προβλήματα στον τομέα της κατασκευής κτιρίων για κατοικίες ή γραφεία, μετά και την ουσιαστική πτώχευση της Evergrande, και προσπαθούν να αποθερμάνουν με ομαλό τρόπο την κατάσταση.
Μία άλλη «επίσημη» εκδοχή λέει πως προσπαθούν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα καθώς έχουν πάρει στα σοβαρά τον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής (αυτό συνάδει και με παρόμοιες κινήσεις σε άλλους τομείς της οικονομίας). Υπάρχουν όμως και δύο ανεπίσημες εκδοχές.
Η πρώτη λέει πως η κυβέρνηση παίρνει αυτά τα μέτρα προκειμένου να διατηρήσει καθαρή την ατμόσφαιρα στις μεγάλες πόλεις της χώρας ενόψει των χειμερινών ολυμπιακών αγώνων που θα γίνουν στο Πεκίνο τον ερχόμενο Φεβρουάριο.
Αυτό μπορεί να ακούγεται λίγο τραβηγμένο αλλά δεν είναι, καθώς έχει ξανασυμβεί, πριν 14 χρόνια, όταν οι θερινοί ολυμπιακοί αγώνες είχαν γίνει στην κινεζική πρωτεύουσα.
Η δεύτερη έχει μία γεωπολιτική χροιά, και λέει πως ο πρόεδρος Xi θέλει να τιμωρήσει την Αυστραλία, η οποία έχει ακολουθήσει εδώ και ενάμιση χρόνο μία στάση που δεν του άρεσε καθόλου. Είτε αυτό είναι αλήθεια είτε όχι, είναι γεγονός πως η χώρα που πλήττεται περισσότερο από την πτώση της τιμής του σιδηρομεταλλεύματος και την μείωση της ζήτησης είναι η Αυστραλία, αφού είναι η μεγαλύτερη εξαγωγός χώρα στον κόσμο.
Όποια εκδοχή και να ισχύει, το γεγονός είναι πως η πτώση της τιμής του σιδηρομεταλλεύματος είναι πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη πτώση στις τιμές άλλων βιομηχανικών μετάλλων και ορυκτών. Ο χαλκός απέχει περίπου 10% από τα πρόσφατα ψηλά του, και κάτι παρόμοιο ισχύει και για το αλουμίνιο.
Μπορεί η ζήτηση για αυτό να έχει μειωθεί λόγω της αντίστοιχης μείωσης της παραγωγής χάλυβα, αλλά η τόσο μεγάλη αντίθεση ανάμεσα στην συμπεριφορά της τιμής του και της τιμής των άλλων μετάλλων και ορυκτών δεν είναι λογικό να κρατήσει για πολύ.
Ή η κατάσταση της οικονομίας είναι πολύ άσχημη και σύντομα θα δούμε σοβαρή πτώση και στα άλλα μέταλλα, ή δεν είναι τόσο άσχημη που να δικαιολογεί την βύθιση της τιμής του.
Οι αγορές φαίνεται να πιστεύουν πως τα προβλήματα περιορίζονται στο ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης του σιδηρομεταλλεύματος, κάτι που δεν μπορεί να ισχύει για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Έχοντας υπόψη μας τις πολύ αισιόδοξες εκτιμήσεις σημαντικής μερίδας των διεθνών χρηματιστηριακών αναλυτών σχετικά με τις προοπτικές για τον χαλκό, το αλουμίνιο και άλλα μέταλλα, μας φαίνεται πολύ δύσκολο να πιστέψουμε πως η ζήτηση για χάλυβα και κατ’ επέκταση για σιδηρομετάλλευμα θα παραμείνει χαμηλή για πολλούς μήνες ακόμα, όπως φαίνεται πως προεξοφλούν οι χρηματιστηριακές αγορές.
Ούτως ή άλλως, για να επιστρέψουμε σε μία από τις «εκδοχές» που αναφέραμε πριν, οι ολυμπιακοί αγώνες θα έχουν τελειώσει πριν το τέλος του χειμώνα.
Αν η υπόθεσή μας αποδειχθεί σωστή, η επένδυση στις επιχειρήσεις που εξορύσσουν το σιδηρομετάλλευμα, όπως αυτές που αναφέραμε παραπάνω, μπορεί να αποδειχθεί μία ενδιαφέρουσα κίνηση κόντρα στην επενδυτική ψυχολογία των ημερών, αφού έχουν σημειώσει σημαντικότατη πτώση από τα καλοκαιρινά υψηλά τους.
