Πέρασαν πέντε χρόνια από την ημέρα που η ανθρωπότητα βρήκε τον «εχθρό» των αγορών, που γκρέμισε τα χρηματιστήρια του πλανήτη. Οι αγορές εκείνη την περίοδο αναζητούσαν μια ευκαιρία διόρθωσης από το 12ετές ράλι τους και αυτή βρέθηκε σε έναν «αόρατο τρομοκράτη» που θα γκρέμιζε τη φούσκα στη Wall Street τον «Κινέζικο Ιό». Σε ένα ανατρεπτικό άρθρο μου εκείνης της περιόδου έδωσα το στίγμα της επόμενης ημέρας με απόλυτη επιτυχία στην εξέλιξη της πορείας των αγορών. Πολλές φορές μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις και αυτό που θα ζήσουμε θα έχει πλήρη εξάρτηση από τις εν λόγω εικόνες. Είτε αυτές θα είναι τα θύματα του ιού, είτε τα άδεια ράφια στα σούπερ μάρκετ του πλανήτη, είτε θα είναι ο επιστήμονας που θα ανακαλύψει ένα βράδυ, και αφού έχουν χάσει οι αγορές -50% ή -20%, το εμβόλιο για τον «κινέζικο ιό»! Θα είναι ο κινεζικός ιός ο «μαύρος κύκνος»;
Τελικά, καθώς έχω τη δύναμη να γράφω και σήμερα, ο επιστήμονας βρέθηκε και οι αγορές και η ανθρωπότητα επιβίωσαν για ακόμη μια φορά δίνοντας μια τεράστια ευκαιρία υπερκερδών στους «ατρόμητους επενδυτές», εκείνης της περιόδου.
«Ο πλανήτης βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση (τότε-σήμερα ξαναβρίσκεται)! Ο εχθρός είναι ικανός να καταστρέψει βασικές δομές του οικοδομήματος αλλά όπως κάθε παγκόσμια κρίση, ή σκηνικό πόλεμου στην περίπτωση μας, θα επανέλθει και θα αναγεννηθεί με νέους κανόνες και ριζικές παγκόσμιες αλλαγές(όπως θα κάνει και αυτός ο κίνδυνος των δασμών).».
Αναγεννηθήκαμε και αλλάξαμε τα πάντα μέσα σε πέντε χρόνια. Από τον «φόβο του ιού» περάσαμε εκ νέου στον φόβο ενός ψυχρού αλλά και πραγματικού πολέμου με μεγάλες γεωπολιτικές αναταραχές. Οι πρωτοστάτες «υπέροχες», εκείνης της περιόδου, φαρμακευτικές εταιρείες έχασαν στις περισσότερες περιπτώσεις το 90% της αξίας τους, ως αποτέλεσμα της θετικής κατάληξης με την εξάλειψη του προβλήματος. Η Τεχνητή Νοημοσύνη έκανε την εμφάνιση της με τη σημαντική ενασχόληση των εγκλεισμένων πολιτών να αναζητεί λύσεις την περίοδο του ιού, οι οποίες δόθηκαν απλόχερα και οδήγησαν στην επόμενη φούσκα που έπρεπε και αυτήν να διορθώσει. Μια από τα ίδια με λίγα λόγια. «Δημιουργική καταστροφή», και πάμε από την αρχή!
Διορθώνει η ανισορροπία των αγορών
Επιτέλους, επανήλθαν σε πλήρη εναρμόνιση με τη Wall Street οι ευρωπαϊκές αγορές, που κινούνταν σε ρυθμούς ελληνικού 1999, γοητευμένες από τις υποσχέσεις για περισσότερο χρήμα και δανεισμό για αμυντικές δαπάνες στη γηραιά ήπειρο. Έμεινε πίσω η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, δεν πειράζει τώρα θα ανακάμψει γιατί έτσι μας λένε οι οίκοι, οι οποίοι προέβλεψαν με απόλυτη επιτυχία το «πατατράκ» τους το 2022-2023.
Η καθοδηγούμενη κατεύθυνση των χρημάτων από τις ρευστοποιήσεις στη «Μέκκα του Καπιταλισμού» προς την Ευρώπη περισσότερο μου θυμίζει την περίοδο του 2007-2008 που τους πουλούσαν τα δομημένα subrimes οι Αμερικανοί φίλοι με το γνωστό αποτέλεσμα. Το πάθημα δε γίνεται μάθημα και πως να γίνει όταν αναζητάς σε λάθος χρόνο την σωστή επιλογή! Με τον S&P 500 να πιάνει με άνεση τους τεχνικούς του στόχους κοντά στις 4900-5100, η απεξάρτηση που μας διαφήμιζαν οι περισσότεροι αναλυτές, πριν λίγες ημέρες, μάλλον θα καταλήξει σε «παρακάλια προς τα μεγαθήρια της Wall Street για να στηρίξουν τις αγορές.
Το μεγάλο ερώτημα, πόσο θα διαρκέσει η κρίση
Αυτό που ξέρουμε είναι ότι αν ξεσπάσει πόλεμος δασμών, όπως αναμένεται, βραχυπρόθεσμα θα πονέσουν περισσότερο οι χώρες που έχουν εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ. Λογικό θα είναι να πέφτουν περισσότερο τα χρηματιστήρια στην Ευρώπη απ’ ό,τι στις ΗΠΑ. Εάν κρίνουμε και από τις κρίσεις του 2000 και του 2008 η εξαγωγή του αμερικάνικου προβλήματος χειροτέρεψε την εικόνα στον υπόλοιπο πλανήτη.
Δεν υπάρχει κάτι άλλο μαγικό να μας πει ότι η Αμερική, ως ο «μεγαλύτερος καταναλωτής» στον πλανήτη, θα κρυολογήσει και θα σωθούν οι υπόλοιποι! Βέβαια, στο βαθύ πίσω πολύ όμως πίσω μέρος του μυαλού μας υπάρχει μια μικρή πολύ μικρή έως ελάχιστη αμφιβολία, καθώς οι ευρωπαϊκοί δείκτες κινήθηκαν έντονα αντίστροφα από τη Wall Street. Αυτό όμως παραμένει στη μαγική σφαίρα της φαντασίας!
NOVAVAX ένα παράδειγμα που δείχνει τον δρόμο
Την περίοδο της πρόσφατης κρίσης του 2020 η μετοχή της φαρμακευτικής Novavax, και όχι μόνο(Moderna, Pheizer κλπ) βρέθηκε για ακόμη μία φορά στα ύψη από τον πάτο του 2018 για αν επανέλθει και πάλι στον πάτο. Το παράδειγμα αυτό μας δείχνει πως οι αγορές χειραγωγούν τα νέα και πως οι παλαιές «υπέροχες» καταλήγουν στην «κάλαθο των αχρήστων», έπειτα από μια περίοδο που αποτέλεσε «χρυσή». Σήμερα παρατηρούμε το φαινόμενο στις επτά υπέροχες της Wall Street και αύριο θα το παρακολουθήσουμε και στις «υπέροχες αμυντικές φούσκες» της Ευρώπης.
Συμπερασματικά, υπάρχουν ακόμη σοβαρές ενδείξεις ότι ο Τραμπ επιβάλλει τους δασμούς για να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις σε διάφορα θέματα, τους χρησιμοποιεί δηλαδή και ως μοχλό πίεσης. Κάτι που θα συμβεί, καθώς ούτε η ΕΕ, ούτε και η Κίνα είναι σε θέση να τα βάλουν με τις ΗΠΑ την ώρα που ο πρόεδρος Τραμπ υπογράφει ενεργειακές συμφωνίες τρις με τη Ρωσία και θα στείλει στον «πάγο» κυριολεκτικά την «ανίκανη» Ευρώπη και όχι μόνο. Χρησιμοποιεί αθέμιτα μέσα, θα μου πείτε, ας ήταν προετοιμασμένοι και διορατικοί στην ΕΕ για τη σημερινή εξέλιξη.
Καθώς το πρόβλημα που διορθώνει τις αγορές σήμερα είναι ένα αναμενόμενο πρόβλημα και μοιάζει περισσότερο με την εξαγωγή της κρίσης του 2008 και όχι τη γρήγορη κρίση του COVID, η εξέλιξη θα είναι παρόμοια με την κίνηση εκείνης της περιόδου έως ότου ολοκληρωθεί η διόρθωση και επανέλθουν οι ισορροπίες. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε σε ποιο βαθμό θα είναι μόνιμοι ή προσωρινοί οι δασμοί που λειτούργησαν ως αφορμή για τη διόρθωση των υπερβολών. Αυτό που σίγουρα μπορούμε να πούμε είναι ότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως «μαύρος κύκνος», καθώς γνωρίζουμε τον εχθρό. Πιο πολύ με προβληματίζει το γράφημα της Novavax!
Η στήλη εστιάζει στην αναζήτηση του επόμενου «αόρατου εχθρού» που θα εμφανιστεί πιθανότατα από τα παλιά και θα είναι απρόσμενος, γιατί τα «κραχ» είναι πάντοτε απρόσμενα! Όπως είπε και προχθές ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ: «Το ξεπούλημα στις μετοχικές αγορές είναι πρόβλημα των Μag7 κι όχι του ΜAGA», κάνοντας λογοπαίγνιο με τις μετοχές «Magnificent Seven» (Νvidia, Amazon, Tesla κ.λπ.) και το προσφιλές σύνθημα του Τραμπ «Make America Great Again». Και όπως πάντα «κάθε κρίση αποτελεί μια ευκαιρία αρκεί να έχεις εκμεταλλευτεί κατάλληλα την προηγούμενη ευκαιρία»!
