Η οικονομική ελευθερία που αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία πορεύονται σήμερα οι δημοκρατικές κοινωνίες σε όλον τον πλανήτη, στηρίζεται σε μια σειρά από βασικούς πυλώνες. Ανάμεσα τους, κυρίαρχο ρόλο κατέχει η προστασία των επενδύσεων, η σταθερότητα του επενδυτικού περιβάλλοντος, η ύπαρξη ενός κράτους δικαίου και η λειτουργία ενός συστήματος ταχείας και διαφανούς απονομής δικαιοσύνης.
Και είναι τουλάχιστον δυσάρεστο το γεγονός πως μια φιλελεύθερη κυβέρνηση που ασκεί φιλοεπενδυτική πολιτική, εμφανίζει σήμερα μια αγκύλωση, που αντιστρατεύεται τις αρχές της οικονομικής ελευθερίας. Μια αγκύλωση, που δεν προστατεύει τις επενδύσεις και που ανατρέπει το κράτος δικαίου. Μια αγκύλωση, που πολύ φοβόμαστε πως θα μπορούσε να ανατρέψει το θετικό momentum του χρηματιστηρίου και της ανοδικής κίνησης των τραπεζικών μετοχών.
Η πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου που απαγορεύει στους servicers να εκπροσωπούν ενώπιον των δικαστηρίων τα funds που έχουν αγοράσει τα κόκκινα δάνεια από τις τράπεζες, ανέτρεψε το υπάρχον σκηνικό. Και το κυριότερο είναι ότι ξαναμπλόκαρε τις διαδικασίες των πλειστηριασμών.
Τα funds έχουν αγοράσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τις τράπεζες, διαδραματίζοντας με αυτόν τον τρόπο, ένα σημαντικό ρόλο στη βελτιστοποίηση του τραπεζικού τοπίου στη χώρα μας. Τα funds έχουν επενδύσει στην αγορά δανείων που έχουν πάψει να εξυπηρετούνται από τους δανειολήπτες. Αγοράζοντας αυτά τα δάνεια, έχουν επιτρέψει στις τράπεζες να ισχυροποιηθούν και να εστιάσουν την προσοχή τους στη βασική δραστηριότητα τους, που δεν είναι άλλη από την χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.
Τα funds έχουν αγοράσει τα κόκκινα δάνεια με σημαντική έκπτωση από τις τράπεζες, αποσκοπώντας στην επίτευξη κερδών. Για την επίτευξη των κερδών αναθέτουν την διαχείριση των δανείων αυτών σε servicers. Και οι servicers με τη σειρά τους βρίσκουν λύσεις, είτε ρυθμίζοντας τα δάνεια, είτε συμφωνώντας με τους δανειολήπτες μέσω εφ’ άπαξ διακανονισμών, είτε ρευστοποιώντας τις εγγυήσεις, που έχουν αυτά τα δάνεια.
Δηλαδή, επιλέγονται είτε οι εξωδικαστικές λύσεις όπως είναι οι ρυθμίσεις και οι συμβιβασμοί ανάμεσα σε πιστωτές και δανειολήπτες, είτε οι πλειστηριασμοί των εγγυήσεων των κόκκινων δανείων. Και για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλο μας, η μόνη πίεση που μπορεί να ασκηθεί στους δανειολήπτες προς την κατεύθυνση του εξωδικαστικού συμβιβασμού, είναι ο φόβος από το ενδεχόμενο του πλειστηριασμού.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου μπλοκάρει τους πλειστηριασμούς, διότι το σχετικό νομικό πλαίσιο που έχει ψηφιστεί από τη Βουλή δεν ανταποκρίνεται στον τρόπο λειτουργίας του οικοσυστήματος «τράπεζες – funds – servicers».
Τι θα περίμενε κανείς μετά από αυτή τη νομική εμπλοκή, να πράξει μια φιλελεύθερη κυβέρνηση που ασκεί φιλοεπενδυτική πολιτική;
Να προχωρήσει σε μια τροπολογία που θα έλυνε το πρόβλημα. Αλλά όχι. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν προχωρά στην ανάληψη μιας νομοθετικής πρωτοβουλίας που θα έλυνε το πρόβλημα, αλλά κρυβόμενη πίσω από τη απόφαση του Αρείου Πάγου, επιτίθεται κατά των χρηματοδοτικών φορέων τους οποίους καλεί «να ευθυγραμμιστούν με την πολιτεία», παρατείνοντας ταυτόχρονα χρονικά την περίοδο της μη εκτέλεσης των πλειστηριασμών.
Τι εισπράττουν από τη στάση της κυβέρνησης, οι δανειολήπτες; Ποια είναι η εικόνα που αποκομίζουν;
Ότι υπάρχει νέο «μπλόκο» για τους πλειστηριασμούς. Ότι η πολιτεία τους χαρίζεται και πάλι. Ότι «το κράτος τους προστατεύει από τα funds, τα γεράκια, ή τα κοράκια», όπως τα χαρακτηρίζουν. Οπότε για ποιο λόγο να διαπραγματευτούν με τους servicers; Για ποιο λόγο να διακανονίσουν τα κόκκινα δάνεια τους, αφού τα ακίνητα τους δεν κινδυνεύουν;
Τι εισπράττουν από τη στάση της κυβέρνησης οι servicers, τα funds, οι τράπεζες, οι μέτοχοι και το χρηματιστήριο;
Ότι οι διαδικασίες είσπραξης των απαιτήσεων αναβάλλονται. Ότι μεταβάλλεται άρδην ο σχεδιασμός των επενδυτών των funds. Ότι είναι πιθανό να εμφανιστεί ένα νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ότι οι διαδικασίες νέων τιτλοποιήσεων και πωλήσεων κόκκινων δανείων από τις τράπεζες προς τα funds, θα επιβραδυνθούν, διότι ποιο fund θα προχωρήσει στην αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων, όταν θα αδυνατεί να τα διαχειριστεί σύμφωνα με τις πάγιες διεθνείς πρακτικές.
Η κυβέρνηση αναλαμβάνοντας τον ρόλο του «καλού πατερούλη» που φροντίζει τους κακοπληρωτές, τορπιλίζει τις τράπεζες, τους επενδυτές των funds και το χρηματιστήριο. Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που βρίσκονται στα χέρια των funds, βρίσκεται σήμερα στα 82 δισ. ευρώ, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που βρίσκονται ακόμα στους τραπεζικούς ισολογισμούς ανέρχονται στα 15 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση αναφέρεται σε 697 ρυθμίσεις, συνολικού ύψους 157 εκατ. ευρώ, που έχουν διενεργηθεί από τράπεζες και εταιρίες διαχείρισης, καθώς και σε 1.093 αιτήσεις ρύθμισης οφειλών, συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, που θα ολοκληρωθούν από τους χρηματοδοτικούς φορείς. Μάλιστα! 82 δισ. + 15 δισ. ευρώ από τη μια και 1,16 δισ. ευρώ από την άλλη. Η κυβέρνηση έχει χάσει κάθε αίσθηση των μαθηματικών.
Η αλήθεια των αριθμών είναι αμείλικτη. Τι θα γίνει με τα κόκκινα δάνεια ύψους 82 δισ. ευρώ; Τι θα κάνουν οι διαχειριστές, αφού δεν μπορούν να πιέσουν τους δανειολήπτες, με το μοναδικό διαθέσιμο τρόπο που έχουν, που δεν είναι άλλος από τον πλειστηριασμό; Τι θα γίνει με τα κόκκινα δάνεια ύψους 15 δισ. ευρώ που έχουν ακόμα οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκια τους; Ποιος θα τα αγοράσει, αφού θα έχει τα χέρια του δεμένα;
Πώς θα αντιμετωπιστεί η δημιουργία ενός νέου κινήματος «δεν πληρώνω» απέναντι στις τράπεζες, ειδικά εν μέσω ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης; Πόσο θα αντέξει το ευμενές χρηματιστηριακό κλίμα απέναντι σε αυτό το νέο; Πώς θα εισπράξει το ευρύ επενδυτικό κοινό την απόφαση της κυβέρνησης «να νίψει τας χείρας της» σαν τον Πόντιο Πιλάτο; Ποια θα είναι η συμπεριφορά των τραπεζικών μετοχών, ειδικά μέσα σε μια περίοδο με deals και διαπραγματεύσεις;
