Στις 30 Απριλίου του 1945 σταμάτησε ο βιολογικός χρόνος του Αδόλφου Χίτλερ. Ο άνθρωπος που οδήγησε τον κόσμο σε ένα αιματοκύλισμα που όμοιό του δεν είχε γνωρίσει ποτέ πριν στο παρελθόν, προτίμησε να γίνει στάχτη προκειμένου να μη συλληφθεί από τον κόκκινο στρατό. Το γεγονός ανήκει πια στην Ιστορία, ερώτημα όμως παραμένει αν έσβησε μαζί του ο ολοκληρωτισμός και τα σύμβολά του. Τη συζήτηση αυτή επαναφέρει μία δημοπρασία που πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε στις Η.Π.Α.
Ένα χρυσό ρολόι Huber που πιστεύεται ότι ανήκε στον ηγέτη των ναζί, δημοπρατήθηκε στο Μέριλαντ από τον οίκο «Alexander Historical Auctions». Πουλήθηκε έναντι 1,1 εκατομμυρίου δολαρίων σε ανώνυμο πλειοδότη, αν και εκτιμήθηκε κατά πολύ περισσότερο από 2 έως 4 εκατ. δολάρια. Φέρει τη σβάστικα και τα αρχικά AH που παραπέμπουν στο όνομα Adolf Hitler. Πιθανότατα δόθηκε στις 20 Απριλίου 1933, στα 44α γενέθλιά του άνδρα που είχε μόλις διοριστεί Καγκελάριος της Γερμανίας (30 Ιανουαρίου ’33).
Το ρολόι φέρει τρεις ημερομηνίες - την ημερομηνία γέννησης του Χίτλερ (20 Απριλίου 1889), την ημερομηνία που έγινε Καγκελάριος και την ημέρα που το Ναζιστικό Κόμμα κέρδισε τις εκλογές τον Μάρτιο του 1933. Σύμφωνα με τον οίκο δημοπρασιών, το ρολόι βρήκαν Γάλλοι στρατιώτες όταν εισέβαλαν στο Berghof, το ορεινό καταφύγιο του Χίτλερ, τον Μάιο του 1945. Στη συνέχεια, πιστεύεται ότι μεταπωλήθηκε και άλλαξε πολλές φορές χέρια ως τον σημερινό του ιδιοκτήτη.
Στο BBC έγινε γνωστό ότι η δημοπρασία του ρολογιού καταδικάστηκε από επιφανείς προσωπικότητες που ζήτησαν την ακύρωση της πώλησης. Σε ανοιχτή επιστολή που υπέγραψαν 34 Εβραίοι, το γεγονός χαρακτηρίστηκε «απεχθές» με το επιχείρημα ότι παρέχει «πάτημα σε όσους εξιδανικεύουν αυτό που πρεσβεύει ο ναζισμός». Ανάμεσά τους ο ραβίνος Menachem Margolin, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εβραϊκής Ένωσης, έγραψε πως «τα αντικείμενα των ναζί που ανήκουν σε μουσεία ή πανεπιστημιακά ιδρύματα παρέχουν το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, ενώ τα αντικείμενα που πουλάτε, σαφώς δεν το κάνουν».
Ο οίκος δημοπρασιών απάντησε ότι ο στόχος της πώλησης είναι η διατήρηση της Ιστορίας – και της μνήμης - και ότι τα περισσότερα από τα αντικείμενα που προσφέρει, φυλάσσονται σε ιδιωτικές συλλογές ή δωρίζονται σε μουσεία του Ολοκαυτώματος. «Είτε καλή είτε κακή η Ιστορία, πρέπει να διατηρηθεί», δήλωσε η αντιπρόεδρος Μίντι Γκρίνσταϊν, συμπληρώνοντας ότι «εάν σβήσουμε την ιστορία, δεν υπάρχει απόδειξη ό,τι συνέβη». Στην ίδια πώληση άλλαξαν χέρια ένα φόρεμα που ανήκε στη σύζυγο του Χίτλερ, Εύα Μπράουν, αυτόγραφες φωτογραφίες ναζί αξιωματούχων και ένα υφασμάτινο κίτρινο αστέρι του Δαβίδ με τη λέξη «Jude» (που στα γερμανικά σημαίνει Εβραίος). Κατά τη διάρκεια του ολοκαυτώματος, οι Γερμανοί, αλλά και οι πολίτες των κατακτημένων χωρών, ανάγκασαν τους Εβραίους να φορούν τα κίτρινα αναγνωριστικά ως περιβραχιόνια ή κονκάρδες, με σκοπό να τους απομονώσουν (κι αργότερα να τους εξοντώσουν).
Είμαστε σε θέση σήμερα, όλοι όσοι δεν είμαστε Εβραίοι να αρνούμεθα σαφώς και χωρίς αστερίσκους τον αντισημιτισμό; Είμαστε πράγματι σε θέση να απορρίπτουμε όλοι μαζί τον ρατσισμό; Ακόμη κι αν ο σημερινός κάτοχος του ρολογιού το καταστρέψει, θα έχει προσφέρει πράγματι στην αντιμετώπιση του ολοκληρωτισμού; Ο ναζισμός δεν είναι απλώς ένα σύμβολο περασμένο σε στολές ή πολυτελή αντικείμενα του παρελθόντος. Είναι ένα σημάδι που με πυρωμένο σίδερο χαράκτηκε στο κορμί της Ευρώπης και οφείλουμε κάθε φορά να το αναγνωρίζουμε έξω στην κοινωνία. Τούτο είναι το χρέος κάθε πνευματικού ανθρώπου σήμερα.
