Για τους περισσότερους από εμάς, το Freeport LNG μάλλον δεν λέει πολλά πράγματα, ή μάλλον δεν έλεγε πολλά πράγματα μέχρι σήμερα. Μάθαμε λοιπόν πως η Freeport LNG είναι η εταιρεία που διαχειρίζεται ένα από τα πιο μεγάλα εργοστάσια υγροποίησης φυσικού αερίου, στις ακτές του Τέξας, στις ΗΠΑ. Το βράδυ της Τετάρτης ενημέρωσε τις αρχές, τους πελάτες της και τις αγορές πως η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις εγκαταστάσεις της έχει προκαλέσει σοβαρές ζημιές, με αποτέλεσμα την αδυναμία λειτουργίας του σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου και μεταφόρτωσης LNG.
Όπως δήλωσαν οι υπεύθυνοι της επιχείρησης, οι εργασίες επισκευής των ζημιών θα κρατήσουν τουλάχιστον τρεις εβδομάδες, εφόσον τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά. Οι εγκαταστάσεις της Freeport LNG είναι από τις πλέον σημαντικές των ΗΠΑ, και πολύ μεγάλης σημασίας για την διεθνή αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Reuters και του Bloomberg, από την Freeport φεύγει περίπου το 20% του αμερικανικού LNG. Το μεγαλύτερο μέρος των φορτίων LNG που έχουν φύγει φέτος από την Freeport έχει κατευθυνθεί στην Ευρώπη, περίπου 75% κατά το Bloomberg.
Όπως ήταν φυσικό, η είδηση έφερε μεγάλη αναστάτωση στις διεθνείς αγορές ενεργειακών πρώτων υλών και ειδικά σε αυτήν του φυσικού αερίου. Εκ πρώτης όψεως, και για κάποιον που δεν έχει ασχοληθεί ενεργά με αυτή την αγορά, οι αντιδράσεις μπορεί να φαίνονται παράλογες. Στο αμερικανικό χρηματιστήριο εμπορευμάτων σημειώθηκε κατακόρυφη πτώση. Από τα πολυετή υψηλά, κοντά στα 9,6 δολάρια/mBtu (εκατομμύρια Btu: το Btu είναι μονάδα ενέργειας, British thermal unit) στην μέση της συνεδρίασης της Τετάρτης, κατέβηκε μέχρι τα 8,2 δολάρια/mBtu) στο ξεκίνημα της συνεδρίασης της Πέμπτης.
Στην ευρωπαϊκή αγορά όμως, η οποία ήταν κλειστή το βράδυ της Τετάρτης, η τιμή των συμβολαίων ευρωπαϊκού φυσικού αερίου (Dutch TTF), ξεκίνησε την συνεδρίαση της Πέμπτης ανεβασμένη κατά 15% περίπου. Από τα περίπου 80 Ευρώ/Mwh πήδηξε αμέσως στα 92 Ευρώ/Mwh. Είναι λογικό να βλέπει κανείς το αμερικανικό φυσικό αέριο να πέφτει κατά σχεδόν 15% και το ευρωπαϊκό να ανεβαίνει κατά το ίδιο περίπου ποσοστό, με αφορμή το ίδιο γεγονός; Βεβαίως και είναι λογικό.
Όπως έχουμε δει πολλές φορές στο Liberal Markets, η αγορά φυσικού αερίου δεν είναι διεθνοποιημένη όπως αυτή του πετρελαίου, γιατί μέχρι πρόσφατα οι διάφορες μεγάλες γεωγραφικές περιοχές ήταν σχεδόν απομονωμένες μεταξύ τους στον τομέα της προμήθειας φυσικού αερίου. Η διεθνοποίηση λαμβάνει χώρα με αργά αλλά σταθερά και μάλλον επιταχυνόμενα βήματα εδώ και λίγα χρόνια. Από τον Μάρτιο και μετά, η τιμή του αμερικανικού φυσικού αερίου σημειώνει σταθερή άνοδο ενώ αυτή του ευρωπαϊκού κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Αιτία αυτού του φαινομένου είναι το γεγονός πως έχουν αυξηθεί σημαντικά, και προβλέπεται να αυξηθούν ακόμα περισσότερο, οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο εξορύσσεται στις ΗΠΑ, υγροποιείται σε εγκαταστάσεις στις νότιες ακτές της χώρας στον κόλπο του Μεξικού και ταξιδεύει προς την Ευρώπη (και την Ασία). Αυτό ανακουφίζει την Ευρώπη, η οποία όπως ξέρουμε προσπαθεί να σταματήσει την ενεργειακή εξάρτησή της από τη Ρωσία. Αντίθετα, αυξάνεται η ζήτηση για το φυσικό αέριο εντός των ΗΠΑ, πράγμα που αυξάνει συνεχώς την τιμή. Η αναστολή λειτουργίας των εγκαταστάσεων της Freeport LNG αντέστρεψε αυτή τη διαδικασία, δείχνοντας στις αγορές πως, τουλάχιστον για μερικές εβδομάδες, θα δούμε αυξημένη προσφορά στις ΗΠΑ και μειωμένη στην Ευρώπη. Πολύ λογική λοιπόν η άμεση αντίδραση της αγοράς.
Καθώς όμως ζούμε στην Ευρώπη, καλό είναι να δούμε αν αυτή η απότομη άνοδος εξ αιτίας των εξελίξεων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού πρέπει να μας φοβίσει ή όχι. Μιλώντας για τους επόμενους μήνες, η απάντηση πρέπει να είναι αρνητική. Δεν πρέπει να φοβόμαστε μία νέα έκρηξη της τιμής του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο, με δύο προϋποθέσεις, μία που εξαρτάται από εμάς και μία εντελώς ανεξάρτητη. Η πρώτη προϋπόθεση είναι πως θα γίνουν σοβαρές προσπάθειες εξοικονόμησης ενέργειας μέσα στην Ευρώπη και η δεύτερη πως οι καιρικές συνθήκες δε θα αυξήσουν υπέρμετρα τη ζήτηση για ηλεκτρικό ρεύμα.
Όσον αφορά στη δεύτερη προϋπόθεση, καλό θα είναι να μην έχουμε τόσο μεγάλη περίοδο με καύσωνα όπως πέρυσι και να φυσήξει περισσότερος αέρας στη Βόρεια και τη Δυτική Ευρώπη. Λέμε πως δεν πρέπει να φοβόμαστε γιατί, σύμφωνα με τις πληροφορίες του διεθνούς Τύπου, η διαδικασία πλήρωσης των αποθηκών φυσικού αερίου στην Ευρώπη βρίσκεται σε πολύ καλό σημείο. Σύμφωνα με το Reuters και το Bloomberg, ο ημερήσιος ρυθμός με τον οποίον γεμίζουν οι αποθήκες με φυσικό αέριο είναι σημαντικά υψηλότερος σε σχέση με τον μέσο όρο της αντίστοιχης περιόδου των τελευταίων δέκα ετών.
Όπως αναφέρει το Reuters, το τελευταίο δεκαπενθήμερο ο ημερήσιος ρυθμός πλήρωσης ήταν 4,73 TWh (Terra Watt Hours, μονάδα μέτρησης ενέργειας), ενώ ο μέσος ημερήσιος όρος για την περίοδο από το 2012 μέχρι το 2021 ήταν 3,63 TWh. Η άνοδος του ύψους των αποθεμάτων οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στα πολλά φορτία LNG που έχουν φθάσει από τις ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι ευρωπαϊκές αποθήκες φυσικού αερίου είναι πλέον γεμάτες κατά περίπου 50%, και θα έχουν γεμίσει μέχρι το τέλος του καλοκαιριού αν δε σταματήσουν ξαφνικά οι εισροές φυσικού αερίου από τους ρωσικούς αγωγούς.
Όπως αναφέρει το Reuters, στην περίπτωση που ο επόμενος χειμώνας δεν είναι ιδιαίτερα παγωμένος και συνεχιστεί η ροή, έστω και μειωμένη, φυσικού αερίου από τη Ρωσία, είναι πολύ πιθανόν να τελειώσουμε τον χειμώνα με αποθέματα ρεκόρ στις αποθήκες φυσικού αερίου, κάτι που θα φέρει σημαντική πτώση στις τιμές. Μιλώντας για τιμές, με δεδομένο πως ο ρυθμός με τον οποίον γεμίζουν αυτές τις μέρες οι αποθήκες δεν είναι δυνατόν να διατηρηθεί για πολύ ακόμα, αφού απλά δεν υπάρχουν αρκετές αποθήκες στην Ευρώπη, έχει αρχίσει η σύγκλιση μεταξύ των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη και στην Ασία, με την ευρωπαϊκή τιμή να είναι πλέον ελάχιστα πάνω από την ασιατική. Οι παραγγελίες από την Ευρώπη δε γίνονται κάτω από το καθεστώς απόγνωσης, όπως πριν λίγους μήνες και αυτό εξηγεί τη σταδιακή αποκλιμάκωση των τιμών του ευρωπαϊκού αερίου (Dutch TTF).
Το τι θα γίνει στη συνέχεια δεν είναι και τόσο εύκολο να προβλεφθεί. Σίγουρα θα πρέπει να συνεχιστεί η συστηματική προσπάθεια πλήρωσης των ευρωπαϊκών αποθηκών φυσικού αερίου. Η πιθανή επιστροφή της κινεζικής ζήτησης, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, σε συνδυασμό με το καθόλου απίθανο ενδεχόμενο ενός πολύ ζεστού καλοκαιριού στην Ασία, μπορεί ξαφνικά να ανεβάσει το θερμόμετρο στην αγορά, να κάνει πιο ακριβό το αέριο στην Ασία και να στείλει τα καράβια LNG μακριά από την Ευρώπη. Να γίνει δηλαδή το αντίθετο από αυτό που είχε συμβεί στο τέλος του 2021, όταν έγινε ξαφνικά πιο συμφέρον για τους Αμερικανούς παραγωγούς να πουλάνε στην Ευρώπη απ’ ότι στην Ασία.
Πού θέλουμε να καταλήξουμε; Πως, με την αφορμή του ατυχήματος στις εγκαταστάσεις της Freeport LNG, βλέπουμε πως η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να ξεκινήσει τη χειμερινή περίοδο σε πολύ καλύτερη κατάσταση από αυτήν του φθινοπώρου του 2021, με τις αποθήκες φυσικού αερίου γεμάτες. Υπό συνθήκες, αυτό μπορεί να αποτελέσει και την αφετηρία για ουσιαστική πτώση των τιμών του φυσικού αερίου προς το τέλος της χρονιάς, εφόσον γίνει πραγματικότητα το θετικό σενάριο που περιγράψαμε λίγο νωρίτερα. Δεν πρέπει βέβαια να εφησυχάσουμε, κανείς δεν ξέρει τι άλλο απρόοπτο θα μπορούσε να συμβεί.
Αν ας πούμε, συμβεί ατύχημα και σε άλλες αμερικανικές εγκαταστάσεις υγροποίησης φυσικού αερίου, η αντίδραση της αγοράς θα είναι πολύ πιο αρνητική, και το σχέδιο για γέμισμα των ευρωπαϊκών αποθηκών μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου μπορεί να κινδυνεύσει. Όμως, όπως είναι τα πράγματα αυτή τη στιγμή, δε φαίνεται πολύ πιθανή μία νέα εκτίναξη των τιμών του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου, τουλάχιστον για μερικούς μήνες ακόμα. Φυσικά, αυτές οι τωρινές τιμές μπορεί να είναι αρκετά πιο χαμηλές από τις ακραίες που είδαμε τον Μάρτιο, δεν παύουν όμως να είναι σχεδόν τετραπλάσιες από αυτές που είχαμε έναν χρόνο πριν. Δυστυχώς, η επιστροφή σε αυτά που ξέραμε για πολλά χρόνια δε φαίνεται πιθανόν να γίνει σύντομα, ας ελπίσουμε τουλάχιστον να μην επιστρέψουμε και στα ακόμα χειρότερα.
