Ο οικονομολόγος και σχολιαστής ειδήσεων ή αναρχοφιλελεύθερος όπως το αποκαλούν πολλοί, Χαβιέρ Μιλέι, θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Αργεντινής, αφήνοντας πίσω στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών τον μετριοπαθή κεντρώο αντίπαλό του και υπουργό Οικονομίας τους τελευταίους 16 μήνες, Σέρχιο Μάσα.
Ένας στους δύο σχεδόν Αργεντίνους αποφάσισε να δοκιμάσει για τα επόμενα τέσσερα χρόνια τη «θεραπεία σοκ» που υποσχέθηκε ο νέος πρόεδρος στην προεκλογική του εκστρατεία, προκειμένου να αντιμετωπίσει τα οικονομικά προβλήματα της Αργεντινής.
Τι περιλαμβάνει αυτή η «θεραπεία σοκ»;
- την κατάργηση της Κεντρικής Τράπεζας,
- την κατάργηση βασικών Υπουργείων όπως εκείνων της Υγείας και της Παιδείας, προκειμένου να συρρικνωθούν από 18 σε 8,
- την ελαχιστοποίηση των κρατικών παρεμβάσεων, ώστε τα πάντα να ρυθμίζονται από την ελεύθερη αγορά,
- την εγκατάλειψη του πέσο και τη δολαριοποίηση της οικονομίας (όπου το πέσο αντικαθίστανται από το δολάριο αμέσως),
- τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών,
- στενότερες σχέσεις με τις ΗΠΑ και λιγότερες σχέσεις με χώρες όπως η Κίνα ή η Βραζιλία.
Δεδομένου ότι το πρόγραμμα του εμπεριέχει αρκετά επώδυνες μεταρρυθμίσεις για μεγάλο μέρος των πολιτών, φαίνεται ότι οι Αργεντίνοι μετά από χρόνια πτώσης του βιοτικού τους επιπέδου εξαιτίας της βαθιάς οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα, με το 40% του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχιας, με τριψήφιο πληθωρισμό πέριξ του 143% o οποίος μάλιστα μέχρι τα τέλη του έτους αναμένεται να ξεπεράσει το 180% ,ανελέητη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος και ένα υπέρογκο εξωτερικό χρέος της τάξης των 44 δισ. δολαρίων, αποφάσισαν να «αλλάξουν» τη συνταγή και να κάνουν «βουτιά στο άγνωστο».
Άλλωστε οι πολιτικές των περονιστών αλλά και των δεξιών φιλελεύθερων που κατέφευγαν στην εκτύπωση χρήματος για τη χρηματοδότηση των δαπανών, μόνο σε αδιέξοδο τους οδήγησαν, τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό και αυξάνοντας το χρέος της χώρας καθώς δανείζονταν μεγάλα ποσά. Ο αυστηρός δε έλεγχος όσον αφορά την πρόσβαση σε δολάρια οδήγησε σε μια τεράστια μαύρη αγορά για το αμερικανικό νόμισμα και βαθιά υποτίμηση για το τοπικό νόμισμα, το πέσο.
Το γεγονός ότι μετά τον πρώτο γύρο ο Χαβιέρ Μιλέι εξασφάλισε την υποστήριξη μερίδας της «κλασικής» δεξιάς, οδηγεί πολλούς στην σκέψη ότι μπορεί να μετριάσει κάπως το πολιτικό του πρόγραμμα, που σε πολλά θυμίζει τις γραφικότητες και τον λαϊκισμό του Ντόναλτ Τραμπ, όπως η απαγόρευση της άμβλωσης, η χαλάρωση της νομοθεσίας για την οπλοκατοχή, ή η ακραία ρητορική απέναντι στις «ελίτ».
Όμως τι μπορεί να ελπίζει κανείς από έναν πολιτικό χωρίς εκτελεστική εμπειρία - υπηρέτησε ως βουλευτής μόνο για δύο χρόνια- που υποστηρίζει τη νομιμοποίηση του εμπορίου ανθρωπίνων οργάνων, αποκαλώντας το «μια ακόμα αγορά», ενώ υπο προϋποθέσεις δεν είναι αρνητικός στην πώληση παιδιών;
Πόσο μπορεί κανείς να τον εμπιστευθεί όταν υποσχέται ότι θα δολλαριοποιήσει άμεσα την οικονομία όταν έχει τόσο χαμηλό ύψος συναλλαγματικών διαθεσίμων;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το σύνθημα του για γρήγορη αλλαγή, όπως πολύ παραστατικά το απέδωσε με το αλυσοπρίονο με το οποίο εμφανιζόνταν σε πολλές συγκεντρώσεις του, μπορεί να αποτελέσει και την αχίλλειο πτέρνα του, καθώς δύσκολα οι Αργεντίνοι θα του δώσουν μεγάλη περίοδο χάριτος, ενώ ήδη τα πιο σκληρά αριστερά κόμματα έσπευσαν να προειδοποιήσουν τον Μιλέι ότι θα αντιμετωπίσει σφοδρή αντιπολίτευση στους δρόμους.
Την ίδια στιγμή, η «άγρια» διάθεση του κατά των δημοσίων υπαλλήλων και της ελιτ εγείρει τον κίνδυνο η Αργεντινή τους επόμενους μήνες να βρεθεί εν μέσω μιας μεγάλης «πολιτικοκοινωνικής σύγκρουσης», ενώ ας μην ξεχνάμε ότι η μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση του Μιλέι θα είναι η έλλειψη υποστήριξης στο Κογκρέσο, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να λάβει υποστήριξη και από άλλες παρατάξεις αν θέλει να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις. (σ.σ: To κόμμα του αποτελεί μειοψηφία στους γερουσιαστές και διαθέτει ένα κλάσμα εκπροσώπων στην Κάτω Βουλή).
Αμφίβολη πλέον η ένταξη της Αργεντινής στους ΒRICS
H Νταϊάνα Μοντίνο, υποψήφια υπουργός Εξωτερικών της Αργεντινής, μετέδωσε ήδη στο Sputnik ότι η Αργεντινή δεν θα ενταχθεί στους BRICS.
«Δεν ξέρω γιατί υπάρχει τέτοιο ενδιαφέρον για τους BRICS », ήταν η χαρακτηριστική της δήλωση.
Η Mondino πρόσθεσε ότι οι κοινές συνεργασίες με την Κίνα και τη Βραζιλία θα σταματήσουν, παρά το γεγονός ότι είναι οι κύριοι εμπορικοί εταίροι της Αργεντινής, καθώς η χώρα σκοπεύει να παραμείνει στο εμπορικό μπλοκ Mercosur της Νότιας Αμερικής.
Υπενθυμίζουμε ότι για τον συνασπισμό των αναδυομένων οικονομιών της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Νότιας Αφρικής, η Αργεντινή ήταν μεταξύ των έξι χωρών που προσκλήθηκαν να γίνουν νέα μέλη στη σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε στη Νότια Αφρική τον Αύγουστο, με κύρια επιδίωξη την αναδιάρθρωση της παγκόσμιας τάξης που κυριαρχείται από τη Δύση και που ο συνασπισμός τη θεωρεί ξεπερασμένη.
Η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, η Αιθιοπία, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι οι άλλες πέντε χώρες που προσκλήθηκαν στη σύνοδο κορυφής του Αυγούστου να ενταχθούν στον όμιλο BRICS.
Οι εξελίξεις σίγουρα θα έχουν απογοητεύσει κυρίως την Κίνα, η οποία τον περασμένο μήνα είχε χορηγήσει δάνειο 6,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Αργεντινή για την υποστήριξη του υποψηφίου την προεδρία Sergio Massa. Βλέπετε η Αργεντινή είναι ένα μεγάλο στοίχημα για το μέλλον της στη Λατινική Αμερική και ένα βασικό πεδίο μάχης στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό της με τις ΗΠΑ.
Γιατί η Κίνα «καίγεται» να εντάξει την Αργεντινή στον συνασπισμό των ΒRICS
Το Πεκίνο επιθυμεί την σταθερή επέκταση της επιρροής του στο νότιο ημισφαίριο, αλλά πάντα με χαμηλό προφίλ, μη αμφισβητώντας άμεσα τη δυτική «τάξη» στην περιοχή, ειδικά το Σύστημα Συνθήκης της Ανταρκτικής (ATS).
Μέσα σε αυτά τα πλαίσιο, το Πεκίνο έχει εδώ και χρόνια αυξήσει τη διπλωματική του δέσμευση με τις περιφερειακές χώρες, ιδιαίτερα την Αργεντινή, μέσω ορισμένων οικονομικών, κοινωνικο-πολιτιστικών και, σε μικρότερο βαθμό, στρατιωτικών συμφωνιών.
Στην Αργεντινή η Κίνα έχει εστιάσει σε μερικά ευαίσθητα γεωπολιτικά έργα, τα οποία είναι όλα στρατηγικά: να ελέγξει τον εναέριο και θαλάσσιο χώρο και να έχει στρατηγικές εγκαταστάσεις σε εδαφικές περιοχές που παρακολουθούνται από το Πεκίνο, πάνω από την Ανταρκτική και τον Νότιο Ατλαντικό.
Εκτός από τη θέση της στην επαρχία Neuquén, έχει βάλει στο στόχαστρο την πόλη-λιμάνι της Ushuaia στην περιοχή Tierra del Fuego, την Ανταρκτική και τα νησιά του Νότιου Ατλαντικού και την περιοχή του San Juan στα σύνορα με τη Χιλή.
Για την κυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ, η Αργεντινή ξεχωρίζει για τη στρατηγική της θέση, τη «διαπερατότητα» των ηγεμόνων της αλλά και την αδυναμία της για επέκταση οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος. Έτσι έχει διεισδύσει στη χώρα μέσω επενδύσεων μεγάλης κλίμακας σε καίρια έργα υποδομής, κάποιες εκ των οποίων περιέγραψε σε άρθρο του τον Ιούνιο ο Gustavo Cardozo*, πανεπιστημιακός καθηγητής και ερευνητής στο Observa da China.
Το πρώτο έργο ξεκίνησε το 2014, μέσω μιας διμερούς συμφωνίας μεταξύ του κινεζικού προγράμματος εξερεύνησης της Σελήνης που εκπροσωπείται από την εταιρεία Satellite Launch and Tracking Control General -CLTC- υπό τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό -PLA- και την Εθνική Επιτροπή Διαστημικών Δραστηριοτήτων -CONAE- της Αργεντινής.
Η συμφωνία προσδιόριζε τον αργεντίνικο διαστημικό σταθμό Bajada del Agrio ως την πιο ευνοϊκή τοποθεσία για να φιλοξενήσει μια κινεζική βάση στο νότιο ημισφαίριο.
Το έργο τέθηκε σε λειτουργία το 2017 σε μια τοποθεσία 200 εκταρίων και αντιπροσωπεύει το τρίτο ενός παγκόσμιου δικτύου και το πρώτο εκτός Κίνας. Διαθέτει κεραία 110 τόνων, διαμέτρου 35 μέτρων για εξερεύνηση, τηλεμετρία και τεχνολογία για «εδαφική παρακολούθηση, εντολές και απόκτηση δεδομένων», όπου το CLTC διαθέτει ειδική άδεια εξερεύνησης για περίοδο 50 ετών.
Πρόκειται για ένα έργο που προκάλεσε την ευρεία αντίδραση των ΗΠΑ και της Ευρώπης, καθώς η προέλαση της Κίνας προκαλεί ανησυχία, όχι μόνο λόγω του ανταγωνισμού τους στα διαστημικά προγράμματα, αλλά και λόγω του ότι οι επενδύσεις αυτές αποσκοπούν στην παρακολούθηση, κατασκοπεία και συλλογή πληροφοριών από τους δορυφόρους των χωρών της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Εν ολίγοις, τόσο η κυβέρνηση των ΗΠΑ όσο και οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανησυχούν σχετικά με τη δυνατότητα χρήσης από την Κίνα της συγκεκριμένης βάσης για στρατιωτικούς και γεωπολιτικούς σκοπούς στο νότιο ημισφαίριο και την Ανταρκτική.
Άλλωστε ένα ακόμη στοιχείο που δημιούργησε υποψίες ήταν η ύπαρξη «μυστικών ρητρών» σε έγγραφο που υπογράφηκε από τη Γενική Διεύθυνση Νομικών Συμβουλών -DICOL- του Υπουργείου Εξωτερικών και του Διεθνούς Εμπορίου της Αργεντινής με την κινεζική κυβέρνηση.
Σε αυτό το έγγραφο, που συντάχθηκε στις αρχές του 2013, γίνεται αναφορά στη χορήγηση στη «Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, στο Γενικό Γραφείο Ελέγχου Εκτόξευσης και Δορυφορικής Παρακολούθησης της Κίνας στις αρχές της και στους υπαλλήλους της, μιας σειράς προνομίων, δικαιωμάτων, εξουσιών, εξαιρέσεων και εγγυήσεων σύμφωνα με τα οποία οι αρχές της Αργεντινής δεν θα είναι σε θέση να υπαγορεύουν μέτρα που ενδέχεται να παρεμβαίνουν στις δραστηριότητες της Κίνας.
Μια άλλη σειρά έργων αφορούν το πλαίσιο της ανάπτυξης από την Κίνα διαφορετικών βάσεων - μερικές από αυτές διπλής χρήσης - που βρίσκονται κυρίως στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και στον Ινδικό Ωκεανό, προκειμένου να εξασφαλίζει τον εφοδιασμό της με πρώτες ύλες καθώς και τη γεωπολιτική της προβολή. Τώρα φαίνεται ότι αυτή η λογική επεκτείνεται και στο νότιο ημισφαίριο της Λατινικής Αμερικής.
Το δεύτερο έργο λοιπόν αντικατοπτρίζει αυτή την πρόθεση και σχετίζεται με την κατασκευή ενός πολυλειτουργικού λιμανιού στην πόλη Ushuaia, στην επικράτεια Tierra del Fuego, μια περιοχή που βρίσκεται κοντά στην Ανταρκτική της Αργεντινής.
Το πολυφασικό έργο επιχειρήσεων εφοδιαστικής ύψους 300 εκατομμύριων δολαρίων είναι της ίδιας φιλοσοφίας με όλες τις κινεζικές επενδύσεις στη Λατινική Αμερική: Έργα πολλών εκατομμυρίων που δεν λαμβάνουν υπόψη τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο ή τις γεωπολιτικές ισορροπίες.
Ήδη στο πλαίσιο της επίσκεψης του Κινέζου Υπουργού Άμυνας, Στρατηγού Wei Fenghe στο Μπουένος Άιρες το 2019, τονίστηκε το ενδιαφέρον πολλών κινεζικών κρατικών εταιρειών να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς για την κατασκευή του Antarctic Logistics Hub στην Ushuaia, καθώς μια κινεζική βάση στο σημείο αυτό θα αποτελέσει μια σημαντική στρατηγική κίνηση στο πλαίσιο του έργου Belt and Road για την επέκταση της ικανότητας παρακολούθησης και υλικοτεχνικού ελέγχου του Ναυτικού του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού πάνω από το Στενό του Μαγγελάνου και την κυριαρχία του στο νότιο τμήμα του πλανήτη μας.
Επιπλέον, η διασταύρωση του Ειρηνικού και του Ατλαντικού ωκεανού πέραν από ένα στρατηγικό σημείο για τη διεθνή θαλάσσια ναυσιπλοΐα, χρησιμοποιείται επίσης κάθε χρόνο από τον τεράστιο αλιευτικό στόλο της Κίνας.
Η Κίνα προφανώς και επιθυμεί να δημιουργήσει έναν θαλάσσιο διάδρομο για τα αλιευτικά της σκάφη, τα οποία δραστηριοποιούνται στην άκρη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης -ΑΟΖ- και προσελκύουν συστηματικά διεθνή κριτική για παράνομη αλιεία.
Μέσα από αυτό το πρίσμα, η αυξημένη θαλάσσια ένταση στα ύδατα της Νότιας Αμερικής συμπίπτει με την ολοένα και πιο στενή σχέση του Πεκίνου με την περιοχή.
Το τρίτο έργο, που χρηματοδοτείται από την Κίνα, αποτελεί επίσης μέρος των αναπτυξιακών δραστηριοτήτων του Πεκίνου σε ευαίσθητες περιοχές της Αργεντινής στο νότιο ημισφαίριο.
Οι δύο χώρες συνεργάστηκαν για τη λειτουργία του CART - Ραδιοτηλεσκόπιο Κίνας-Αργεντινής- μιας εγκατάστασης ύψους 40 μέτρων και 1.000 τόνων που θα τοποθετήσει τη χώρα της Νότιας Αμερικής σε μία περίοπτη θέση παγκόσμιας σημασίας για τις αστρονομικές μελέτες.
Το CART προγραμματίζεται να λειτουργήσει σε συντονισμό με το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου, που βρίσκεται στην επαρχία Guizhou στη νοτιοδυτική Κίνα, το οποίο έχει διάμετρο περισσότερο από μισό χιλιόμετρο και είναι γνωστό ως FAST (Five-hundred-meter Aperture Spherical Radio Telescope).
Το έργο του ραδιοτηλεσκοπίου CART άρχισε να συζητείται το 2004 μεταξύ των δύο χωρών και τώρα απέχει ένα βήμα από το να γίνει πραγματικότητα. Θα επιτρέψει όμως ο Χαβιέρ Μιλέι την ολοκλήρωση του;
Πιστεύουμε πως όχι, καθώς μια όχι και τόσο μικρή λεπτομέρεια είναι ότι οι εμπλεκόμενες κινεζικές κυβερνητικές υπηρεσίες, πέρα από επιστημονικούς σκοπούς, εξαρτώνται άμεσα από τον Κινεζικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, επομένως η υπόθεση της στρατιωτικής χρήσης του είναι δυνατή.
Επιπλέον υπάρχουν και εδώ οι γνωστοί κινεζικοί κανονισμοί, που θεσπίζουν κυριαρχικούς περιορισμούς στο κράτος της Αργεντινής όσον αφορά τις κινεζικές δραστηριότητες στο έδαφός του.
Κακά τα ψέματα, στην πράξη το ραδιοτηλεσκόπιο CART αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής ανάπτυξης που έχει ενσωματώσει την Παταγονία στη γεωπολιτική σκακιέρα που φέρνει την Κίνα σε απευθείας αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού.
Κανείς δεν πείθεται ότι τα συμφέροντα της Κίνας στον Νότιο Ατλαντικό συνδέονται αποκλειστικά με το εμπόριο και τις επενδύσεις, ακριβώς για τον λόγο ότι η
Κίνα δεν έχει μόνιμη στρατιωτική βάση στην περιοχή, όπως συμβαίνει με τις υπόλοιπες δυτικές δυνάμεις.
Μπροστά σε αυτό το σενάριο, το άνοιγμα κέντρων διαστημικής έρευνας σε διάφορες περιοχές της Αργεντινής πυροδοτεί μια σειρά ανησυχιών.
Αν και οι ΗΠΑ συνεχίζουν να είναι ο κύριος στρατιωτικός παράγοντας στην περιοχή, τόσο ως προς τις στρατιωτικές τους βάσεις όσο και ως προς τις πωλήσεις όπλων και τον αριθμό των συνδυασμένων στρατιωτικών ασκήσεων, η στρατηγική του Πεκίνου δεν περιορίζεται μόνο στη στρατιωτική πτυχή, αλλά την υπερβαίνει συμπεριλαμβάνοντας μη στρατιωτικούς πόρους με την αύξηση των επενδύσεων στην αγορά πρώτων υλών.
Μέσα από αυτό το πρίσμα, μήπως θα έπρεπε να μιλάμε για μια κινεζική εισβολή στην Παταγονία και τη Γη του Πυρός; Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, οι τεράστιοι οικονομικοί και τεχνολογικοί πόροι που επενδύθηκαν από την Κίνα στην Αργεντινή και η στρατηγική χροιά ορισμένων από τα κινεζικά έργα συγκλίνουν σε αυτόν τον χαρακτηρισμό.
Ίσως λοιπόν ένας πιθανός περιορισμός της κινεζικής παρουσίας στην Αργεντινή υπο την διακυβέρνηση του Χαβιέρ Μιλέι να είναι η μόνη άμεσα ορατή θετική εξέλιξη της εκλογής του.
*Κατέχει πτυχίο στις Διεθνείς Σχέσεις και μεταπτυχιακό στις κοινωνικές επιστήμες με εστίαση στις Ασιατικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Tamkang (Ταϊβάν) και είναι υποψήφιος διδάκτορας στο UNIJUI (Βραζιλία).
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
