Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπέγραψε το Σάββατο διάταγμα που επιβάλλει από αυτή την Τρίτη δασμούς 25% σε προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά -με το ποσοστό αυτό να μειώνεται στο 10% για τους ενεργειακούς πόρους από τον Καναδά προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν τυχόν διαταραχές στις τιμές της βενζίνης και του πετρελαίου θέρμανσης για το σπίτι - και δασμό 10% σε όλες τις κινεζικές εισαγωγές.
Η επίσημη δικαιολογία για τους δασμούς είναι « η μεγάλη απειλή παράνομων αλλοδαπών και θανατηφόρων ναρκωτικών που σκοτώνουν τους πολίτες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της φαιντανύλης».
Για ένα σύνολο αναλυτών οι δασμοί που ανακοινώθηκαν θα χρησιμοποιηθούν ως μέσο διαπραγμάτευσης, προκειμένουν οι ΗΠΑ να αλλάξουν την εξωτερική πολιτική τους σε ζητήματα μετανάστευσης και εμπορίου ναρκωτικών και δεν αποκλείεται να μην εφαρμοσθούν εν τέλει σε όλο τους το εύρος.
Το γεγονός δε ότι ο Λευκός Οίκος περιέγραψε τους δασμούς στις τρεις οικονομίες ως «δοκιμαστικά σχέδια» , ενισχύει γι’ αυτή τη μερίδα των αναλυτών την εκτίμηση ότι παρά τις ανακοινώσεις του Σαββάτου, οι δασμοί που θα εφαρμοσθούν στο τέλος της ημέρας θα είναι μικρότεροι.
Προς το παρόν πάντως, ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει την επιθετική ρητορική του. Στο εκτελεστικό διάταγμα προειδοποίησε ότι εάν οι τρεις μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ ανταπαντήσουν με επιβολή δασμών για τα αμερικανικά προϊόντα, δεν θα διστάσει να απαντήσει εκ νέου με αύξηση ή επέκταση του πεδίου εφαρμογής των δασμών που έχουν ήδη επιβληθεί.
Άμεση απάντηση από τον Καναδά, στάση αναμονής από Κίνα και Μεξικό
Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ανακοίνωσε σχεδόν άμεσα αντίποινα 25% έναντι εισαγωγών αμερικανικών αγαθών ύψους 155 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι δασμοί σε προϊόντα αξίας 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα επιβληθούν άμεσα ήδη από αυτή την Τρίτη, ενώ σε προϊόντα αξίας 125 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα εισαχθούν δασμοί σε 21 ημέρες, προκειμένου οι καναδικές εταιρείες και οι αλυσίδες εφοδιασμού να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις.
Οι δασμοί από τον Καναδά θα αφορούν ένα πλήθος αμερικανικών προϊόντων που περιλαμβάνουν καθημερινά είδη όπως αμερικανική μπύρα, κρασί και μπέρμπον, φρούτα και χυμούς φρούτων, συμπεριλαμβανομένου του χυμού πορτοκαλιού, μαζί με λαχανικά, αρώματα, ρούχα και παπούτσια. Θα περιλαμβάνουν και μεγάλα καταναλωτικά προϊόντα όπως οικιακές συσκευές, έπιπλα και αθλητικό εξοπλισμό και υλικά όπως ξυλεία, πλαστικά κ.α.
Πιο ήπια ήταν η αντίδραση από Μεξικό και Κίνα.
Το Μεξικό αρκέστηκε να δηλώσει την πρόθεση του για αντίποινα, αν και η πρόεδρος Claudia Sheinbaum δεν αποκάλυψε λεπτομέρειες.
Η Κίνα υιοθέτησε περισσότερο μια προσέγγιση αναμονής, μην επιθυμώντας μια άμεση κλιμάκωση, αναφέροντας ότι θα καταθέσει μήνυση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και «θα λάβει τα απαραίτητα αντίμετρα».
Προφανώς οι χαμηλότεροι δασμοί 10% που επιβλήθηκαν σε προϊόντα κινεζικής κατασκευής προσέφεραν μια προσωρινή ανακούφιση στο Πεκίνο, μιας και ο Τραμπ στην προεκλογική εκστρατεία είχε απειλήσει με δασμούς 60% ή και περισσότερο. Ως εκ τούτου , είναι λογικό η Κίνα να υιοθετεί μια πιο μετριοπαθή στάση.
Όσον αφορά την ΕΕ, αναμένεται οι εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση να τεθούν στο στόχαστρο των ΗΠΑ τους επόμενους δύο μήνες, με τους καθολικούς δασμούς τους οποίους έχει προαναγγείλει ο Τραμπ στην προεκλογική εκστρατεία να αναμένονται τον Απρίλιο.
Παρά ταύτα, η ΕΕ έσπευσε να καταδικάσει τους δασμούς σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα, προειδοποιώντας ότι θα αντιδράσει δυναμικά σε κάθε εμπορικό εταίρο που θα επιβάλλει άδικα ή αυθαίρετα δασμούς σε αγαθά της ΕΕ.
Οι τιμές θα ανέβουν και θα ανέβουν για όλους
Ο χρυσός, το παραδοσιακό μέσο αποθήκευσης αξίας και διατήρησης της αγοραστικής μας δύναμης, ήδη από τον Νοέμβριο μας προειδοποιεί για νέο κύμα πληθωρισμού.
Μετά το χαμηλό στα 2536 δολάρια/ουγγιά στα μέσα Νοεμβρίου, ο χρυσός ακολουθεί ανοδική πορεία, επιταχύνοντας μετά την ορκωμοσία του Προέδρου των ΗΠΑ, για να σημειώσει την Παρασκευή που μας πέρασε νέο ιστορικό υψηλό, στα 2817 δολάρια/ουγγιά.
Tι μας λέει μεταξύ άλλων ο χρυσός; Ότι δεν έχουμε ξεμπερδέψει με τον πληθωρισμό.
Οι δασμοί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και η ανταπάντηση των εμπορικών της εταίρων είναι επιβλαβείς για όλες τις πλευρές, γιατί στο τέλος της ημέρας θα αυξήσουν το επιχειρηματικό κόστος, βλάπτοντας τους εργαζόμενους και τους καταναλωτές όλων των εμπλεκόμενων χωρών.
Βέβαια, προς το παρόν ο Καναδάς, το Μεξικό και η Κίνα είναι οι πρώτες χώρες που θα δουν τις τιμές να ανεβαίνουν και όχι μόνο.
Δεν γνωρίζουμε αν εν τέλει το εκτελεστικό διάταγμα του Σαββάτου εφαρμοσθεί στο 100%. Γνωρίζουμε όμως ότι σαν ανακοίνωση αφορά περίπου 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια ετήσιων συναλλαγών με τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα.
Δεδομένου δε ότι οι εξαγωγές στις ΗΠΑ για τις δύο πρώτες οικονομίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% του ΑΕΠ τους, οι δασμοί που ανακοινώθηκαν θα μπορούσαν να βυθίσουν τον Καναδά και το Μεξικό σε ύφεση αργότερα αυτό το έτος.
Οι αγορές σαφώς και δεν έχουν λάβει πλήρως υπόψη τους κινδύνους από τους δασμούς στις εισαγωγές, ούτε για τις ΗΠΑ ούτε για τις υπόλοιπες οικονομίες. Ο συνδυασμός δε των υψηλών αποτιμήσεων και της επίδρασης των δασμών στον πληθωρισμό και στην πολιτική της Fed, είναι ένας συνδυασμός υψηλού ρίσκου.
Οι αναλυτές στρατηγικής της Barclays είχαν υπολογίσει ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να δημιουργήσουν 2,8% επιβράδυνση στα κέρδη των εταιρειών του S&P 500, συμπεριλαμβανομένων των προβλεπόμενων επιπτώσεων από τα αντίποινα από τις στοχευόμενες χώρες.
Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs έχουν εκτιμήσει ότι οι γενικοί δασμοί στον Καναδά και το Μεξικό συνεπάγονται αύξηση 0,7% στον πυρήνα του πληθωρισμού και 0,4% επιβράδυνση στο ΑΕΠ.
Αυτές όμως είναι ασκήσεις επί χάρτου προς το παρόν. Πρώτον, γιατί ο Τραμπ δεν έχει ακόμα ξετυλίξει όλο το κουβάρι των δασμολογικών επιβαρύνσεων και δεύτερον γιατί δεν γνωρίζουμε το εύρος της ανταπάντησης από όλους τους εμπορικούς του εταίρους.
Άλλωστε και ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ το πρωί της Κυριακής στο μέσο του κοινωνικής δικτύωσης Truth Social παραδέχτηκε ότι θα υπάρξει τίμημα για όλους και για τους Αμερικανούς: «Θα υπάρξει πόνος; Ναι, ενδεχομένως (και ενδεχομένως όχι). Όμως, θα επιστρέψουμε το μεγαλείο της στην Αμερική και όλο αυτό θα αξίζει το τίμημα».
Βέβαια οι Αμερικανοί είναι αυτοί που θα κρίνουν στο τέλος αν το τίμημα πράγματι άξιζε, καθώς οι δασμοί της τάξης του 25% στον Καναδά και το Μεξικό απειλούν να ανατρέψουν τις ίδιες τις αλυσίδες εφοδιασμού που έχουν κάνει την αμερικανική παραγωγή πιο ανταγωνιστική παγκοσμίως.
Οι επιπτώσεις θα είναι σοβαρές, ιδιαίτερα για τους μικρομεσαίους κατασκευαστές που δεν διαθέτουν την ευελιξία και το κεφάλαιο για να βρουν γρήγορα εναλλακτικούς προμηθευτές ή να απορροφήσουν το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος.
Αυτές οι επιχειρήσεις, που απασχολούν εκατομμύρια Αμερικανούς εργαζομένους, βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρές διακοπές παραγωγής. Τελικά, οι κατασκευαστές θα φέρουν το κύριο βάρος αυτών των δασμών, υπονομεύοντας την ικανότητά τους να πουλάνε τα προϊόντα τους σε ανταγωνιστικές τιμές και θέτοντας σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας.
Όπως πολύ χαρακτηριστικά δήλωσε εκπρόσωπος της Εθνικής Ένωσης Κατασκευαστών Σπιτιών των ΗΠΑ, ΝΑΗΒ:«Την πρώτη ημέρα της θητείας του, o πρόεδρος Τραμπ εξέδωσε εκτελεστικό διάταγμα που καθοδηγεί τα τμήματα και τις υπηρεσίες να προσφέρουν έκτακτη ελάφρυνση των τιμών, ακολουθώντας ενέργειες για τη μείωση του κόστους στέγασης και την αύξηση της προσφοράς κατοικιών. Αυτή η κίνηση για αύξηση των δασμών κατά 25% στα καναδικά και μεξικάνικα προϊόντα θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Πάνω από το 70% των εισαγωγών δύο βασικών υλικών στα οποία βασίζονται οι κατασκευαστές σπιτιών -ξυλεία από μαλακό ξύλο και γύψο (που χρησιμοποιείται για γυψοσανίδες)- προέρχονται από τον Καναδά και το Μεξικό, αντίστοιχα...
Οι δασμοί στην ξυλεία και σε άλλα δομικά υλικά αυξάνουν το κόστος κατασκευής και αποθαρρύνουν την ανάπτυξη, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να καταλήγουν να πληρώνουν για τους δασμούς με τη μορφή υψηλότερων τιμών κατοικιών.
Η NAHB προτρέπει τη διοίκηση να επανεξετάσει αυτή τη δράση σχετικά με τους δασμούς και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για την εξάλειψη των φραγμών που κάνουν τη στέγαση πιο δαπανηρή και εμποδίζουν τους κατασκευαστές να ενισχύσουν την παραγωγή κατοικιών».
Στον ίδιο τόνο κινήθηκαν και εκπρόσωποι από τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας ζητώντας τα οχήματα και τα ανταλλακτικά που πληρούν τις αυστηρές εγχώριες και περιφερειακές απαιτήσεις περιεχομένου της USMCA να εξαιρεθούν από την αύξηση των τιμολογίων.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Alliance for Automotive Innovation, John Bozzella,δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες μας, που επένδυσαν δισεκατομμύρια στις ΗΠΑ για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις USMCA, δεν θα πρέπει να υπονομεύσουν την ανταγωνιστικότητά τους από δασμούς που θα αυξήσουν το κόστος κατασκευής οχημάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες και θα εμποδίσουν τις επενδύσεις στο αμερικανικό εργατικό δυναμικό…Το απρόσκοπτο εμπόριο αυτοκινήτων στη Βόρεια Αμερική αντιστοιχεί σε 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε οικονομική αξία. Όχι μόνο μας κρατά ανταγωνιστικούς παγκοσμίως, αλλά υποστηρίζει θέσεις εργασίας στην αυτοκινητοβιομηχανία, επιλογές οχημάτων και προσιτές τιμές οχημάτων στην Αμερική».
Μετά τις δηλώσεις για τους δασμούς των εκπροσώπων κρίσιμων φορέων στις ΗΠΑ, γίνεται ίσως περισσότερο κατανοητή η δήλωση του Πρωθυπουργού του Καναδά μετά την ανακοίνωση των αντιποίνων προς τις ΗΠΑ, απευθείας στους Αμερικανούς πολίτες: «Αυτή είναι μια επιλογή που, ναι, θα βλάψει τους Καναδούς, αλλά πέρα από αυτό, θα έχει πραγματικές συνέπειες για εσάς, τον αμερικανικό λαό».
Οι δασμοί και τα αντίποινα αναμένεται λοιπόν να επιδεινώσουν περαιτέρω τις αυξήσεις τιμών τόσο στις ΗΠΑ όσο και στους εμπορικούς τους εταίρους. Η τιμή των πάντων, από αυτοκίνητα, στέγη και ηλεκτρονικά μέχρι παιχνίδια και τρόφιμα αναμένεται να επηρεαστεί .
Ανάστατος ο επιχειρηματικός κόσμος
Υπ’ατμόν βρίσκονται βασικοί εξαγωγείς προς τις ΗΠΑ που εξετάζουν μεταξύ άλλων τα ενδεχόμενα να μεταφέρουν την παραγωγή σε διαφορετικές χώρες - προσφιλής πρακτική για τις κινεζικές επιχειρήσεις - να μετακυλίσουν το υψηλότερο κόστος στους καταναλωτές των ΗΠΑ ή ακόμα και να εγκαταλείψουν εντελώς την αγορά των ΗΠΑ.
Βέβαια αυτές οι αποφάσεις δεν θα ληφθούν άμεσα, οπότε πιθανότατα να μη δούμε άμεσα και την πλήρη επίδραση των δασμών στις τιμές.
Πολλές επιχειρήσεις για παράδειγμα είχαν διπλασιάσει τον αριθμό των προϊόντων που στέλνουν στις ΗΠΑ ήδη πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του νέου Προέδρου, προκειμένου να έχουν τον χρόνο να δουν την εξέλιξη του εμπορικού πολέμου και αναλόγως αυτής της εξέλιξης να αποφασίσουν για τη συνέχεια ή όχι της εμπορικής τους δραστηριότητας.
Πολλές κινεζικές επιχειρήσεις όπως αναφέραμε και πιο πάνω σχεδιάζουν να δημιουργήσουν γραμμές συναρμολόγησης σε τρίτες χώρες, αγοράζοντας εξοπλισμό και εξαρτήματα από την Κίνα.
Οι κινεζικές επιχειρήσεις εξετάζουν το Βιετνάμ, τη Μαλαισία και το Μεξικό ως βάσεις παραγωγής, αλλά κλίνουν και προς το Ντουμπάι, παρόλο που το κόστος θα είναι 30% υψηλότερο από ό,τι στην Κίνα.
Τις επόμενες εβδομάδες, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για σημαντικές αλλαγές στις αλυσίδες εφοδιασμού. Αλλαγές που θα απαιτήσουν χρόνο και χρήμα.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δε θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.