Το 2023 ήταν μια ασυνήθιστη χρονιά για τις χρηματοοικονομικές αγορές. Τελικά, πολλές από τις προβλέψεις βγήκαν λάθος και τα πράγματα πήγαν καλά, παρά τις έντονες αναταράξεις.
Ας δούμε τις αγορές μετοχών. Παρά τα υψηλότερα επιτόκια εδώ και δεκαετίες και την κρίση που διέλυσε μια από τις πιο γνωστές τράπεζες της Ευρώπης, την Credit Suisse, και μερικές μικρότερες στις ΗΠΑ, ο παγκόσμιος χρηματιστηριακός δείκτης πέτυχε άνοδο σχεδόν 20%.
Στις αγορές ομολόγων μόλις πριν λίγους μήνες οι επενδυτές περίμεναν τη Fed να ανεβάσει ακόμη τα επιτόκια και να τα κρατήσει υψηλά με την ύφεση ante portas. Σήμερα οι αγορές ομολόγων αναμένουν τις κεντρικές τράπεζες να ξεκινήσουν ένα κύκλο επιτοκιακών μειώσεων αφού ο πληθωρισμός φαίνεται να νικήθηκε.
Σε άλλα σημεία οι αγορές κατέγραψαν μεγάλη μεταβλητότητα που είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Το bitcoin κερδίζει 150% φέτος και μερικά από τα πλέον χτυπημένα ομόλογα αναδυόμενων αγορών πέτυχαν τριψήφια κέρδη. Οι «υπέροχες 7» μετοχές των κολοσσών του κλάδου της τεχνολογίας κερδίζουν 99% φέτος.
Στο ξεκίνημα του 2023 ποιος προέβλεπε ότι η Credit Suisse θα έπαυε να υφίσταται και ότι τελικά οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των μεγάλων οικονομιών θα έφταναν από 3,5% έως 6,5%; Ότι ο δείκτης Nasdaq θα είχε την καλύτερη χρονιά των δύο τελευταίων δεκαετιών με τις μετοχές της Meta και της Tesla να εκτοξεύονται 190% και 105% και τη ζήτηση για μικροεπεξεργαστές λόγω της Τεχνητής Νοημοσύνης να απογειώνει τη Nvidia 240% με την κεφαλαιοποίηση της στο $1 τρισ.
Η φετινή πτήση των αγορών είχε πολλές αναταράξεις. Τον Μάρτιο η κατάρρευση της Silicon Valley Bank στις ΗΠΑ και η διάσωση της Credit Suisse, μιας τράπεζας με ιστορία 167 ετών, τάραξαν τις χρηματιστηριακές αγορές που έχασαν τα κέρδη του 10% που είχαν καταγράψει τον Ιανουάριο.
Η φυγή προς ασφαλή λιμάνια ώθησε τον χρυσό 7% υψηλότερα, ενώ οι αποδόσεις των αμερικανικών και ευρωπαϊκών ομολόγων έκαναν τη μεγαλύτερη βουτιά από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008.
Ακολούθησε η σταθερή άνοδος των επιτοκίων ανά τον κόσμο που έκανε τους επενδυτές να ιδρώνουν το καλοκαίρι και η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ τον Οκτώβριο που επιδείνωσε τη γεωπολιτική ένταση.
Στην αγορά ισοτιμιών το δολάριο χάνει 1% φέτος, αλλά η διστακτικότητα της Ιαπωνίας να ανεβάσει τα επιτόκια και η κόπωση της κινεζικής οικονομίας προκάλεσαν πτώση 9% στο γεν και 3,5% στο γουόν.
Όπως συμβαίνει συχνά, οι μεγάλες κινήσεις έλαβαν χώρα στις αναδυόμενες αγορές. Στην Τουρκία η επανεκλογή του προέδρου Ερντογάν δεν διευκόλυνε τη λίρα που έχασε άλλο ένα 35%. Η Αίγυπτος υποτίμησε το νόμισμα της 20%, η Νιγηρία τη νάιρα κατά 45% και η Αργεντινή το πέσο κατά 50% μετά την εκλογή του νέου προέδρου Χαβιέ Μιλέι.
Αντίθετα, τα πέσο του Μεξικού και της Κολομβίας ενισχύθηκαν 23% και 14% αντίστοιχα, το ζλότι της Πολωνίας 11% και το ρεάλ της Βραζιλίας 8,5%. Από τα μεγάλα νομίσματα το ελβετικό φράγκο είχε την καλύτερη επίδοση, ενισχύθηκε 7,5%.
Όταν αρχίσει το δολάριο την «τσουλήθρα» του θα υπάρξει συνέχεια της τάσης αυτής. Ένα από τα αξιοσημείωτα ταξίδια μετ’ επιστροφής ήταν αυτό της απόδοσης του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου που τελικά θα κλείσει το 2023 σχεδόν εκεί που ξεκίνησε τη χρονιά, παρά την άνοδο της στο 5% τον Οκτώβριο.
Σύμφωνα με την BofA, η μάχη να ηττηθεί ο πληθωρισμός ανάγκασε 125 αυξήσεις επιτοκίων παγκοσμίως φέτος. Αν ληφθούν υπόψη και οι προηγούμενοι 18 μήνες το σύνολο ανέρχεται στις 510 αυξήσεις επιτοκίων.
Σήμερα, όλοι περιμένουν μια απαλή προσγείωση της αμερικανικής οικονομίας, χαμηλότερες ομολογιακές αποδόσεις και μειώσεις επιτοκίων από τη Fed, σημειώνει σε έκθεσή της.
Όμως, η σημαντική διαφορά είναι οτι η Fed έχει μειώσει τα επιτόκια όταν το ποσοστό ανεργίας είναι τόσο χαμηλό όσο σήμερα, μόνο πέντε φορές τα τελευταία 90 χρόνια.
Η νέα χρονιά δεν προμηνύεται ήσυχη από άποψης πολιτικών εξελίξεων. Θα γίνουν πάνω από 50 εκλογές, μεταξύ των οποίων στις ΗΠΑ, Ταΐβάν, Ινδία, Μεξικό, Ρωσία και πιθανότατα στη Βρετανία. Πιο απλά οι χώρες που αντιπροσωπεύουν γύρω στο 80% της παγκόσμιας κεφαλαιοποίησης και το 60% του παγκόσμιου ΑΕΠ θα πάνε στις κάλπες.
