Σήμερα Δευτέρα 16 Μαΐου περιμένουμε κρίσιμες ανακοινώσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά την ανάπτυξη της Ευρωζώνης το 2022 και τον πληθωρισμό.
Πρόκειται για μία πρώτη αποτίμηση για τις επιπτώσεις που προκαλεί η ενεργειακή κρίση στην ευρωπαϊκή οικονομία και την πιθανή διάρκεια της. Οι συγκεκριμένες προβλέψεις θα αποτελέσουν τη βάση για τη συζήτηση που θα ακολουθήσει στο Eurogroup στις 23 Μαΐου με θέμα, μεταξύ άλλων, αν η ρήτρα διαφυγής θα παραμείνει ενεργοποιημένη και το 2023 ή όχι.
Όσοι είναι καλά ενημερωμένοι όσον αφορά τις πρόσφατες μακροοικονομικές ανακοινώσεις για τους πρόδρομους οικονομικούς δείκτες, μόνο αισιόδοξοι δεν είναι για τις σημερινές εκτιμήσεις.
Άλλωστε δεν υπάρχει νοήμων άνθρωπος που να θεωρεί ότι οι ρυθμοί της ανάπτυξης θα μείνουν αλώβητοι μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις επακόλουθες κυρώσεις που εκτόξευσαν τις τιμές της ενέργειας και τίναξαν για άλλη μια φορά τις εφοδιαστικές αλυσίδες στον αέρα.
Δημοσίευμα του Bloomberg μέσα στο Σαββατοκύριακο επιβεβαίωσε αυτό που είναι αυτονόητο για τους περισσότερους. Τα σημερινά στοιχεία αναμένεται να είναι...φωτιά.
Σύμφωνα με όσα αποκάλυψε λοιπόν το Βloomberg στα νέα προσχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι εκτιμήσεις γαι την ανάπτυξη θα αναθεωρηθούν επί τα χείρω, με το ΑΕΠ της Ευρωζώνης να αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,7% το 2022 έναντι του 4% που προέβλεπε η Επιτροπή τον Φεβρουάριο και κατά 2,3% το 2023 έναντι του 2,7% των εκτιμήσεων του Φεβρουαρίου.
Αλλά ούτε και από το μέτωπο του πληθωρισμού τα νέα θα είναι ευχάριστα, καθώς οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό αναμένεται να ... διπλασιαστούν. Η Επιτροπή αναμένεται σήμερα να ανακοινώσει ποσοστά πληθωρισμού πέριξ του 6,1% για το 2022 έναντι των πρότερων εκτιμήσεων 3,5% και 2,7% για το 2023 έναντι εκτιμήσεων 1,7%.
Έχουμε πολλάκις προειδοποιήσει ως στήλη ότι πολλοί θεσμικοί φορείς φέτος θα προβαίνουν από τη μια καθοδική αναθεώρηση των ρυθμών ανάπτυξης στην άλλη, καθώς ο πληθωρισμός θα ροκανίζει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και τα κόστη των επιχειρήσεων θα αυξάνονται.
Νομοτελειακά ο πληθωρισμός θα ωθήσει τις Κεντρικές Τράπεζες σε πιο αποφασιστικές αυξήσεις επιτοκίων. Συμπληρώστε τώρα στο κάδρο το γεγονός ότι όλα αυτά συμβαίνουν μέσα σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά υψηλού χρέους για να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα ενός πίνακα που σαφέστατα θα μπορούσε να ανήκει στον πρόδρομο του εξπρεσιονισμού Edvard Munch.
Το ΔΝΤ το ακούει κανείς;
Στην εαρινή σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στις 24 Απριλίου 2022, τα μηνύματα από τους δύο αυτούς θεσμικούς φορείς ήταν κάτι παραπάνω από ξεκάθαρα και μας έδωσαν σχεδόν μια πλήρη ενόραση για τα όσα θα ζήσουμε εφεξής.
1.Για να μειωθεί ο πληθωρισμός οι Κεντρικές τράπεζες θα προχωρήσουν σε αυξήσεις επιτοκίων ενδεχομένως πολύ μεγαλύτερες από αυτές που έχουν προεξοφλήσει οι αγορές.
Το μήνυμα αυτό αφορά φυσικά και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Άλλωστε πριν λίγες ημέρες η Λαγκάρντ έστειλε ξεκάθαρο σήμα ότι θα προχωρήσει στην πρώτη αύξηση του επιτοκίων ήδη από το καλοκαίρι.
2. Το δημόσιο χρέος των αναπτυγμένων οικονομιών αυξήθηκε κατά σχεδόν 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ το 2020, φθάνοντας στο 123,2%. Για να παραμείνει βιώσιμο τη στιγμή που οι ρυθμοί ανάπτυξης πέφτουν, θα πρέπει να μειωθεί.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να σηκώσουν τα μανίκια και να καταρτίσουν μακροπρόθεσμα και αξιόπιστα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Τουτέστιν, το υψηλό χρέος από τη μια και η αύξηση του κόστους δανεισμού από την άλλη δεν αφήνουν πολλά περιθώρια: Οι περιορισμοί στη δημοσιονομική πολιτική είναι προ το πυλών, ακόμα και αν αυτή τη στιγμή γίνονται προσπάθειες να αποφευχθούν. Αυτό άλλωστε προοιωνίζουν οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων παγκοσμίως, οι οποίες έχουν αρχίσει να παίρνουν την ανηφόρα.
Αν για τις ανεπτυγμένες οικονομίες όλα αυτά είναι ένα κακό σενάριο, για τις αναπτυσσόμενες είναι εφιάλτης. Βλέπετε, για τις πρώτες μιλάμε για κρίση κόστους ζωής, για τις δεύτερες μιλάμε ακόμα και για φόβο λιμού και κοινωνικές αναταραχές και ανατροπές.
Επιπλέον, μια ανεξέλεγκτη κατάρρευση των συναλλαγματικών ισοτιμιών θα μπορούσε να πυροδοτήσει εκτεταμένη χρηματοπιστωτική αστάθεια, κάτι που θα επηρεάσει φυσικά και τις ανεπτυγμένες οικονομίες με έκθεση στο χρέος των αναδυόμενων οικονομιών.
Όμως ο νούμερο ένα κίνδυνος αυτή τη στιγμή παραμένει η επισιτιστική κρίση, καθώς μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο κύμα προσφύγων και μια νέα πίεση στις ανεπτυγμένες οικονομίες.
Άρχισαν οι μειώσεις αγροτικών εξαγωγών
Νέες διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού, ειδικά των αγροτικών προϊόντων θα επιταχύνουν τον πληθωρισμό και πολλοί αναλυτές φοβούνται ότι κανένας δημοσιονομικός χώρος δεν θα επαρκεί για να αμβλύνει το πρόβλημα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Πόσο απέχουμε από ένα τέτοιο σενάριο; Όχι και πάρα πολύ.
Μετά την πτώση των εξαγωγών από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, οι αγορές βασίστηκαν ως ένα βαθμό στις προμήθειες από τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό σιταριού στον κόσμο, την Ινδία.
Η τελευταία όμως απαγόρευσε τις εξαγωγές σιταριού, καθώς καύσωνας περιόρισε την παραγωγή και οι εγχώριες τιμές εκτοξεύτηκαν στο υψηλό όλων των εποχών.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να επιτρέπει εξαγωγές που υποστηρίζονται από ήδη εκδοθείσες πιστώσεις, αλλά σαφέστατα πρόκειται για πολύ λιγότερες εξαγωγές σε σχέση με τα 10 εκατομμύρια τόνους που αναμένονταν πριν την απαγόρευση.
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι παρά το γεγονός ότι η Ινδία δεν είναι ένας από τους κορυφαίους εξαγωγείς σιταριού στον κόσμο, εντούτοις είναι ένας σημαντικός κρίκος και η απαγόρευση εξαγωγών θα οδηγήσει τις παγκόσμιες τιμές σιταριού σε νέα ιστορικά υψηλά.
Δεν αποκλείεται στο άμεσο μέλλον να δούμε και από άλλες χώρες την πρωτοβουλία να απαγορεύσουν τις αγροτικές εξαγωγές, προκειμένου να εξασφαλίσουν μεγάλα αποθέματα για τον πληθυσμό τους.
Αυτό θα έχει άμεσο αντίκτυπο καταρχήν στους φτωχότερους πληθυσμούς της Ασίας και της Αφρικής και κατ’επέκταση θα ενισχύσει τη γεωπολιτική αστάθεια σε μια εποχή που όπως πολύ εύγλωτα είπε ο El Erian « το παγκόσμιο σύστημα υπόκειται ήδη σε αυξανόμενο κατακερματισμό και αποσταθεροποιητικές πιέσεις».
Ώρα για δράση προκειμένου ο «πόνος» να είναι ανεκτός
Πρόσφατα άνοιξε η συζήτηση για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την ενεργειακή κρίση. Στο άρθρο μας για το ενεργειακό lockdown μιλήσαμε για τις οδηγίες στους καταναλωτές να μην χρησιμοποιούν τα οχήματά τους, ή να χαμηλώσουν τον θερμοστάτη για τη θέρμανση και την ψύξη.
Η στήλη πιστεύει ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα αρχίσει η συζήτηση για την ενίσχυση του Τρίτου Κόσμου και για τη ρύθμιση του χρέους του, προκειμένου να επιμεριστεί δίκαια το βάρος μεταξύ των επίσημων πιστωτών και των ιδιωτών δανειστών. Μια τέτοια εξέλιξη πρέπει να τη λάβουν πολύ σοβαρά υπόψιν όσοι σερφάρουν στον κόσμο των ομολόγων.
Βλέπετε δεν αρκεί οι κυβερνήσεις των πλούσιων χωρών να ενισχύσουν οικονομικά τις αναδυόμενες οικονομίες μέσω επιχορηγήσεων ή δανείων μακράς διάρκειας και εξαιρετικά χαμηλού επιτοκίου.
Θα πρέπει ταυτόχρονα να υπάρξει πρόβλεψη για αναδιάρθρωση και ελάφρυνση των χρεών τους, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βέλτιστη και η λιγότερο επώδυνη λύση για τις υπερχρεωμένες χώρες και φυσικά για τους πιστωτές τους.
Είναι θέμα χρόνου λοιπόν να ανοίξει ένα νέο μεγάλο και επίπονο κεφάλαιο στον κόσμο των χρηματαγορών.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
