Ο Sam Altman είναι πάρα πολύ γνωστός στον χώρο της τεχνολογίας και των επενδύσεων, εδώ και πολλά χρόνια. Ευρέως γνωστός και στον υπόλοιπο κόσμο έγινε στο τέλος του 2022 και τις αρχές του 2024, με αφορμή την παρουσίαση του ChatGPT από την OpenAI, της οποίας είναι ο διευθύνων σύμβουλος, και το τρομερό ενδιαφέρον που δημιουργήθηκε στην κοινή γνώμη, στον κόσμο της τεχνολογίας και στις διεθνείς αγορές για την Tεχνητή Nοημοσύνη.
Για διάφορους λόγους, ο Aμερικανός επιχειρηματίας έρχεται συνεχώς στην επικαιρότητα, όχι πάντα για καλό. Λίγοι έχουν ξεχάσει την τρελή εβδομάδα του περασμένου φθινοπώρου όταν το διοικητικό συμβούλιο της OpenAI τον απέλυσε, πριν τον προσλάβει και πάλι μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Λίγοι έχουν ξεχάσει επίσης την προσπάθειά του να βρει επενδυτές απ’ όλον τον κόσμο προκειμένου να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση για τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του για την ανέγερση πολλών εργοστασίων μικροεπεξεργαστών που ο ίδιος θεωρεί πως θα χρειαστούν τα επόμενα χρόνια για την κάλυψη των αναγκών των εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης.
Οι μεγάλες ανάγκες του κλάδου της Τεχνητής Νοημοσύνης για ενέργεια, κυρίως για τη λειτουργία των πολλών data centers που επεξεργάζονται τα ψηφιακά δεδομένα και υποστηρίζουν τις εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης, είναι κάτι που γίνεται όλο και πιο φανερό. Τα data centers της ΤΝ είναι τόσο πεινασμένα για ενέργεια που όλες οι εκθέσεις των αναλυτών του ενεργειακού κλάδου συμφωνούν πως η ΤΝ θα είναι υπεύθυνη για όλη την αύξηση της ζήτησης για ενέργεια τα επόμενα χρόνια, στις ΗΠΑ και στη Δυτική Ευρώπη.
Στο πλαίσια αυτό, όλες οι επιχειρήσεις του κλάδου προσπαθούν να εξασφαλίσουν την πρόσβασή τους σε αξιόπιστες και σταθερές πηγές ενέργειας που να είναι ταυτόχρονα και «πράσινες». Σε αυτές περιλαμβάνεται, τουλάχιστον στις ΗΠΑ και η πυρηνική ενέργεια, καθώς πληροί τις προδιαγραφές που αναφέραμε. Χαρακτηριστικό της ζήτησης για πυρηνική ενέργεια από τα data centers είναι το γεγονός οι μετοχές κάποιων ενεργειακών επιχειρήσεων που διαθέτουν πυρηνικά εργοστάσια έχουν σημειώσει αξιόλογη άνοδο από την αρχή του χρόνου.
Δεν μας κάνει εντύπωση λοιπόν πως ο Sam Altman βρίσκεται στη βασική επενδυτική ομάδα δύο επιχειρήσεων τύπου startup οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας και υπόσχονται πως σε μερικά χρόνια θα μπορούν να παράγουν ενέργεια μέσα από δύο μεθόδους που προς το παρόν βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού και των πειραμάτων: την πυρηνική σύντηξη (nuclear fusion) και τους μικρούς αντιδραστήρες παραδοσιακής τεχνολογίας (small module reactors, SMR).
Όπως όλες οι επιχειρήσεις που έχουν άμεση σχέση με τον Αμερικανό επιχειρηματία, οι δύο αυτές επιχειρήσεις είναι εξαιρετικά φιλόδοξες και υπόσχονται πράγματα για τα οποία πολλοί άλλοι εκφράζουν σοβαρές αμφιβολίες. Η μία από τις δύο, η Helion Energy, υπόσχεται πως το 2028 θα είναι σε θέση να προμηθεύει τους πελάτες της με ενέργεια από πυρηνική σύντηξη. Είναι αλήθεια πως έχει ήδη επιτευχθεί συμφωνία με τον πρώτο πελάτη της Helion, την Microsoft, η οποία κατά σύμπτωση είναι ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της OpenAI.
Θεωρητικά, το 2028 θα τεθεί σε λειτουργία ένας πυρηνικός σταθμός ισχύος 50 megawatt. Αν αυτό γίνει πραγματικότητα θα πρόκειται για ένα τρομερό επίτευγμα. Κανείς μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να δείξει με επιστημονικά αποδεκτό τρόπο, πως έχει καταφέρει να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα με πυρηνική σύντηξη με τρόπο που η παραγόμενη ενέργεια είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια που χρειάζεται για την επίτευξη της σύντηξης. Η διοίκηση της Helion υποστηρίζει πως θα τηρήσει το χρονοδιάγραμμα, προσθέτοντας πως μέσα στο 2024 θα είναι έτοιμο το Polaris, το έβδομο πρότυπο σύστημα της επιχείρησης που ιδρύθηκε το 2013 και έλαβε σημαντική χρηματοδότηση (375 εκατομμύρια δολάρια) από τον Altman, στο πλαίσιο συνολικής χρηματοδότησης 500 εκατομμυρίων από διάφορους επιχειρηματίες (το ακριβές ποσοστό συμμετοχής του στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας δεν έχει γίνει γνωστό).
Μέχρι τότε η επιχείρηση προχωρούσε σιγά και με λίγους εργαζόμενους, καθώς βασιζόταν σε κρατικές επιχορηγήσεις. Πόσο πιθανό είναι όμως να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα της Helion; Σε άρθρο του Bloomberg από την προηγούμενη εβδομάδα εκφράζονται σοβαρές αμφιβολίες. Πρώτα απ’ όλα, σύμφωνα με τις πληροφορίες του διεθνούς πρακτορείου οι περισσότεροι ερευνητές της Helion ένιωσαν μεγάλη έκπληξη όταν άκουσαν τη διοίκηση να ανακοινώνει πως το Polaris θα είναι έτοιμο φέτος.
Εκτός αυτού, το Bloomberg επισημαίνει πως το αντίστοιχο χρονοδιάγραμμα άλλων επιχειρήσεων που τους ίδιους στόχους με τη Helion προβλέπει την πρώτη εμπορική λειτουργία συστημάτων αρκετά μετά το 2030. Προσθέτει μάλιστα πως ο επικεφαλής της Commonwealth Fusion Systems, της startup πυρηνικής σύντηξης που έχει λάβει τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση, δήλωσε πως δεν είναι σωστό να γίνονται δημόσια ισχυρισμοί πουν δεν έχουν ελεγχθεί από την επιστημονική κοινότητα (Η Commonwealth έχει χρηματοδοτηθεί από κεφάλαια των γνωστών Bill Gates και George Soros και προέρχεται από τα «σπλάχνα» του πανεπιστημίου MIT).
Μιλώντας για το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο, βρήκαμε ένα άρθρο του συνδεμένου με αυτό MIT Technology Review από τον Μάιο του 2023, με αφορμή την ανακοίνωση της συμφωνίας με την Microsoft. Οι περισσότεροι επιστήμονες που αναφέρονται στο άρθρο ήταν εξαιρετικά σκεπτικοί για το κατά πόσο θα μπορέσουν να επαληθευθούν οι ισχυρισμοί της Helion, και από επιστημονικής απόψεως αλλά και από απόψεως έγκαιρης εξασφάλισης των απαραίτητων αδειών από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές.
Ας αφήσουμε όμως την Helion για να πάμε στην άλλη επιχείρηση που έχει άμεση σχέση με τον Altman και υπόσχεται και αυτή να πρωτοπορήσει στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Η Oklo (OKLO NYSE), στην οποία ο επιχειρηματίας κατέχει ποσοστό περίπου 6% και είναι πρόεδρος του διοικητικού της συμβουλίου, υπόσχεται να έχει έτοιμο τον πρώτο της mini πυρηνικό αντιδραστήρια πριν το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, παρά το γεγονός πως ακόμα δεν έχει πάρει άδεια από τις εποπτικές αρχές για την ανέγερσή του.
Ο αντιδραστήρας έχει την κωδική ονομασία Aurora και το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η πολύ μικρή του ισχύς, μόνο 15 megawatt. Η τεχνολογία του είναι η παραδοσιακή, καθώς βασίζεται στην πυρηνική σχάση, αλλά το μικρό του μέγεθος υπόσχεται μεγάλη ευελιξία και πολύ πιο χαμηλό κόστος παραγωγής. Η Oklo δεν είναι βέβαια μόνη της, καθώς πολλές άλλες επιχειρήσεις με χρηματοδότηση από άλλους ισχυρούς επιχειρηματίες δραστηριοποιούνται ως εταιρείες startup προσπαθώντας να γίνουν οι πρώτες που θα κατασκευάσουν μικρό πυρηνικό αντιδραστήρα στις ΗΠΑ.
Η εταιρεία έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες με κάποιους υποψήφιους πελάτες και υποστηρίζει πως υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον για το προϊόν της. Επιβεβαιώνοντας όσα ακούγονται αυτή την εποχή, ο διευθύνων σύμβουλος Jacob de Witte, δήλωσε πρόσφατα πως το 80% των υποψήφιων πελατών είναι τεχνολογικές επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να τροφοδοτήσουν με σταθερή και καθαρή ενέργεια τα data centers τους, τα οποία είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την βιομηχανία Τεχνητής Νοημοσύνης. Εκτός από τα data centers, σημαντικό ενδιαφέρον υπάρχει και από εταιρείες εξόρυξης πετρελαίου σε απομακρυσμένες περιοχές στην ξηρά αλλά και από βιομηχανικές επιχειρήσεις με τα ίδια χαρακτηριστικά.
Αν τα πράγματα εξελιχθούν όπως προβλέπουν οι αξιωματούχοι της Oklo, οι μέτοχοι της επιχείρησης θα δουν την επένδυσή τους να πολλαπλασιάζεται σε αξία τα επόμενα χρόνια. Προς το παρόν αυτό δεν φαίνεται στο ταμπλό του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, αφού η μετοχή της δεν έχει πάει καλά από τις αρχές του Μαΐου που μπήκε στο χρηματιστήριο, μέσω απορρόφησής της από ένα όχημα τύπου SPAC. Ακόμα είναι κάτω από τα 10 δολάρια που είναι το πρώτο εμπόδιο που πρέπει να ξεπεράσει μία μετοχή που μπαίνει στο χρηματιστήριο με τη μέθοδο SPAC. Πιθανότατα, αυτό δείχνει τη δυσπιστία με την οποία αντιμετωπίζουν την εταιρεία οι περισσότεροι επενδυτές, παρά την αισιοδοξία και τη σιγουριά της διοίκησης. Αυτό φυσικά μπορεί να αλλάξει αρκετά εύκολα αν έρθουν καλά επιχειρηματικά νέα.
Οι δύο πυρηνικές επιχειρήσεις με τις οποίες έχει άμεση και στενή σχέση ο Sam Altman έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, πέρα από τους δεσμούς τους με αυτόν: είναι πολύ φιλόδοξες, υπόσχονται πράγματα που ακόμα δεν έχουν καταφέρει άλλοι και είναι πολύ σίγουρες χωρίς ακόμα να έχουν εξασφαλίσει καμία άδεια από τις κρατικές και πολιτειακές αρχές. Αν αποτύχουν, ο Altman σίγουρα δεν θα καταστραφεί, αν πετύχουν όμως μπορεί να γίνει ξαφνικά ένας από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους παγκοσμίως και στον χώρο της ενέργειας. Δεν θα μας εξέπληττε αν μαθαίναμε πως ο υπερδραστήριος επιχειρηματίας είναι ήδη έτοιμος να αποκτήσει και αυτόν τον τίτλο.
