Όταν τον Μάιο του 2021, είχαν εξαϋλωθεί $500 δισ. από τη συνολική χρηματιστηριακή «αξία» των κρυπτονομισμάτων, δεν ήταν λίγοι όσοι εκτιμούσαν πως το γεγονός αυτό θα οδηγούσε σε μια εκδήλωση συστημικής κρίσης. Και δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποστήριζαν πως το ψηφιακό οικοσύστημα των κρυπτονομισμάτων, ήταν πια «πoλύ μεγάλο για να αποτύχει», δηλαδή «too big to fail». Ωστόσο το ευρύτερο χρηματιστηριακό περιβάλλον, δεν είχε δείξει να επηρεάζεται, από την καταστροφική υποχώρηση των τιμών των κρυπτονομισμάτων. Αποδεικνύοντας πως ο κόσμος των cryptos δεν είναι ούτε τόσο ισχυρός, ούτε συστημικά κρίσιμος.
Την άνοιξη του 2021 ο μαγικός διαφορετικός ψηφιακός κόσμος, που αποτελείτο τότε από περισσότερα από 5.000 κρυπτονομίσματα, δεκάδες ανταλλακτήρια, εκατομμύρια wallets και διευθύνσεις ιδιοκτησίας, που συνοδευόταν καθημερινά από ισχυρές παρεμβάσεις «κερδοσκοπικού» αλλά και «ιδεολογικού» χαρακτήρα στα social media, είχε συγκεντρώσει με τις διακυμάνσεις και τη μεταβλητότητά του, το ενδιαφέρον ακόμα και των πιο άσχετων επενδυτών.
Και ως γνωστόν το κλασσικό motto των αγορών λέει πως «όταν στις αγορές μπαίνει η μαρίδα, έφτασε η στιγμή για να πουλήσεις». Κι έτσι το bitcoin τότε είχε υποχωρήσει από τα $64.000 στα $37.000, εξαφανίζοντας από τα «χαρτοφυλάκια» όσων ασχολούνται με τα cryptos, $500 δισ. Οι νεοεισελθέντες έχασαν τα πάντα και οι παλαιότεροι αντίκρυσαν ζημίες που δεν είχαν διανοηθεί.
Παρ’ όλα αυτά, η διάχυτη αίσθηση πως τα κρυπτονομίσματα αποτελούσαν μια απάντηση στο ευμετάβλητο και απρόβλεπτο μακροοικονομικό περιβάλλον και στις σημαντικές προκλήσεις που καλούνταν να αντιμετωπίσει το διεθνές νομισματικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα, παρέμεινε ισχυρή.
Ισχυρή παρέμεινε και η πίστη πως το bitcoin αποτελεί τη σύγχρονη Κιβωτό του Νώε, που θα παραμείνει αλώβητη από τον καταστροφικό κατακλυσμό, που αρκετοί ανέμεναν να συμβεί στην παγκόσμια οικονομία στο κοντινό και ορατό μέλλον.
Στον αντίποδα ο βετεράνος επενδυτής Jeremy Grantham, υποστήριζε ότι το bitcoin στηριζόταν 100% στην πίστη. Μια πίστη, που ανδρώθηκε μέσα στην αγωνία για την αβεβαιότητα του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού και οικονομικού περιβάλλοντος.
Η Deutsche Bank, με ανάλυση της εκείνη τη περίοδο επέμενε πως η άνοδος του bitcoin αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη φούσκα όλων των εποχών, μετά από τη φούσκα της Ολλανδικής τουλίπας το 1637 και τη φούσκα του Μισισιπή του 1720.
Από τότε έχουν περάσει είκοσι μήνες. Είκοσι μήνες με κρίση, που θα έπρεπε να έχουν οδηγήσει τον «ψηφιακό χρυσό» των cryptos στα ύψη. Όμως αντίθετα οδηγηθήκαμε σε ένα νέο κατακλυσμό. Τα 9.341 κρυπτονομίσματα που κυκλοφορούν σήμερα έχουν πλέον συνολική χρηματιστηριακή αξία $842 δισ. Δηλαδή έχουν χαθεί περισσότερα από $2,3 τρισ. από το Νοέμβριο του 2021.
Μαζί με την εξαφάνιση από προσώπου γης αυτών των $2,3 τρισ. εξαφανίστηκε και όλο το ιδεολογικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο που είχαν στήσει οι «ιεροκήρυκες» των κρυπτονομισμάτων που αναφερόταν σε δημοκρατικοποίηση του χρηματοοικονομικού συστήματος, σε αντισυστημισμό, σε φιλελευθερισμό και άλλα.
Και αντίθετα έκανε την εμφάνιση του το κυνικό πρόσωπο της κερδοσκοπίας. Σε πρόσφατο podcast του Up*Only, στο οποίο συμμετείχαν σύγχρονοι αστέρες της νέας ψηφιακής χρηματιστηριακής γενιάς, όπως είναι ο πρώην φυλακισμένος για χρηματιστηριακά σκάνδαλα Μartin Shkreli, ο καταζητούμενος φυγάς για το σκάνδαλο του Terra, Do Kwon και ο Sam Bankman-Fried του ανταλλακτηρίου FTX που μόλις αθέτησε τις υποχρεώσεις ύψους $8 δισ. - $10 δισ., εκφράστηκε η άποψη πως οι περισσότεροι από τους επιφανέστερους πρωταγωνιστές των cryptos βρίσκονται ή θα βρεθούν σύντομα στη φυλακή.
Όπως αποδεικνύει η ίδια η ζωή, τα κρυπτονομίσμστα δεν προστάτευσαν όσους τα είχαν επιλέξει σαν επενδυτικά προϊόντα ή σαν αντισταθμίσεις κινδύνου, απέναντι στον πληθωρισμό, στην ύφεση, στα υψηλά επιτόκια και στην υποχώρηση των χρηματιστηρίων. Αλλά αποτέλεσαν ένα εργαλείο ακραίας κερδοσκοπίας στην παγίδα της οποίας έπεσαν αγεληδόν, χιλιάδες λάτρεις της τεχνολογίας, χιλιάδες οπαδοί της μόδας των cryptos και χιλιάδες άσχετοι και άπληστοι «παίκτες».
Όσο χρονικό διάστημα το οικοσύστημα των cryptos, αποτελούσε μια κλειστή ομάδα μυημένων κυκλωμάτων, το παιχνίδι ήταν ελεγχόμενο και στημένο. Εκ του αποτελέσματος, εξάγεται το συμπέρασμα ότι η είσοδος των cryptos στα «μεγάλα επενδυτικά σαλόνια» και στα «χρηματιστηριακά τραπέζια που παίζουν τα μεγάλα παιδιά», παρ’ όλο που ξεκίνησε με πανηγυρικές προσδοκίες κατέληξε σε καταστροφικές αποδόσεις. Η πορεία των cryptos στο πραγματικό φως των αγορών, τα απογύμνωσε από τη γοητεία και τη μαγεία τους, καθώς και από τις υπεραποδόσεις τους.
