Στο τελευταίο εορταστικό άρθρο της χρονιάς, όπως σας υποσχέθηκα δε θα ασχοληθώ με πέντε μετοχές που θα υπεραποδώσουν ή άλλες δέκα που θα υποαποδώσουν. Θα μου πείτε τότε γιατί οι υπόλοιποι αναλυτές μας βομβαρδίζουν καθημερινά με τόσες ευκαιρίες ανά τον πλανήτη που θα μας κάνουν πλούσιους σε μια νύχτα; Η αναζήτηση της εν λόγω απάντησης μπορεί να δοθεί εύκολα μέσω μιας φιλοσοφικής συζήτησης περί εθισμού. Ενός εθισμού που δεν έχει να κάνει με την ενασχόληση με τις αγορές, αυτό αποτελεί ολόκληρη ζωή για εμάς τους παλιούς χρηματιστές. Είναι μια έλξη αγάπης και μίσους μαζί, ανάλογα με τις εποχές, που δύσκολα χάνεται. Οι μεγάλες αγάπες ποτέ δεν πεθαίνουν! Ωστόσο, ο εν λόγω εθισμός που αναλύουμε είναι αυτός που μας οδηγεί σε ένα λάθος προορισμό με την ιδέα ότι η ευτυχία βρίσκεται στην επόμενη σωστή πρόβλεψη μιας κίνησης για εμάς τους αναλυτές, ή στην επόμενη εργασία για κάποιον που θέλει να κάνει κάτι νέο στην επόμενη χρονιά, ή στον επόμενο σύντροφο για κάποιον που αναζητεί το επόμενο ταίρι στη ζωή του, ή στην επόμενη μετοχή που θα αγοράσουμε γιατί μας υπόσχεται μεγαλύτερες αποδόσεις, κ.ο.κ. Μέχρι να εγκαταλείψετε την ιδέα ότι η ευτυχία βρίσκεται κάπου αλλού και όχι σε αυτό που βιώνεται, τότε πραγματικά η ευτυχία δε θα είναι ποτέ εκεί που είστε.
Περιμένοντας το κραχ στη «χρονιά της αποκάλυψης», όπως την ονόμασα για εφέτος θα εξετάσω κάτι διαφορετικό από τις καλές και υγιής μετοχές. Εξάλλου οι οικονομικοί κανόνες διαψεύσθηκαν παταγωδώς τα προηγούμενα δύο χρόνια και οι περισσότεροι έχασαν τεράστιες περιουσίες ακολουθώντας τα βασικά οικονομικά μεγέθη της παγκόσμιας οικονομίας και τις κινήσεις των κεντρικών τραπεζιτών. Οι ανά τον κόσμο επενδυτές ενώθηκαν την τελευταία τετραετία σε έναν πρωτοφανή συνωστισμό στη Μέκκα του καπιταλισμού. Η δύναμη των αμερικανικών χρηματαγορών και της ικανότητάς τους να συνεχίσουν να υπεραποδίδουν έναντι όλων των άλλων οικονομιών, δέσμευσαν περισσότερα κεφάλαια σε μία και μόνο χώρα απ’ όσο ποτέ άλλοτε στη σύγχρονη ιστορία. Η Wall Street ίπταται με τις αποτιμήσεις των εισηγμένων στις ΗΠΑ να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 70% της κεφαλαιοποίησης των κορυφαίων δεικτών των αγορών παγκοσμίως, από 30% που ήταν τη δεκαετία του 1980. Η πλειονότητα των επενδυτών θεωρεί πως το χάσμα μεταξύ των ΗΠΑ και του κόσμου δικαιολογείται από τη δύναμη των κερδών των κορυφαίων αμερικανικών εταιρειών, της παγκόσμιας εμβέλειάς τους και του ηγετικού τους ρόλου στην τεχνολογική καινοτομία. Η επερχόμενη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο έχει ενισχύσει αυτή την εικόνα και οι περισσότεροι θεωρούν ότι η Wall Street θα συνεχίσει να ρουφάει τη ρευστότητα από τις υπόλοιπες αγορές του πλανήτη. Ενώ στο παρελθόν υπήρχε η τάση να λέμε «όταν συναχωθεί η Wall Street κρυολογεί ολόκληρος ο πλανήτης», σήμερα λέμε «κρυολόγησε η Wall Street, θα τις περάσει γρήγορα»!
Οι αγορές και οι επενδυτές θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον «απρόβλεπτο Τραμπ» και το επιτελείο του και πιστεύουν πως τα σχέδιά του να αυξήσει τους δασμούς, να μειώσει τους φόρους και να προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές στο δημόσιο τομέα και στην ενίσχυση των αγορών μέσω της χαλάρωσης που υποσχέθηκε, θα «φουσκώσουν» περαιτέρω τη Wall Street, κάτι που φάνηκε τον Νοέμβριο, με τη νίκη του Τραμπ, όπου οι ΗΠΑ εμφάνισαν τον ισχυρότερο μήνα υπεραπόδοσής τους, μέχρι σήμερα. Η αίσθηση που επικρατεί είναι ότι η Αμερική είναι η μόνη χώρα στην οποία αξίζει να επενδύσει κανείς. Η ευκολία να επενδύσει κανείς μέσω των νέων τεχνολογιών στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, μαγνητίζει όλο και περισσότερους νέους επενδυτές. Από την Ινδία μέχρι την Ελλάδα και όλο και περισσότεροι νέοι αγοράζουν μοχλευμένα προϊόντα στις αγορές των ΗΠΑ, που υπόσχονται τεράστια κέρδη, βάζοντας στο περιθώριο τις εγχώριες αγορές τους, μια τάση που δείχνει να ενισχύεται και την επόμενη χρονιά. Οι φωνές για φούσκες στις ΗΠΑ δυναμώνουν όλο και περισσότερο, εκτός των «συνήθων υπόπτων», που κατάντησαν πλέον γραφικοί, αλλά η μανία των νέων επενδυτών δεν αφήνει τα θεμελιώδη να καθοδηγούν τις τιμές και το κλίμα αλλά το αντίστροφο.
Μέσα σε αυτήν την παγκόσμια τάση των τελευταίων ετών οι οικονομικές προβλέψεις θα αποτελέσουν έναν «στίβο μάχης» με τους αναλυτές να ετοιμάζονται για την πιο «απρόβλεπτη χρονιά». Μιας χρονιάς που εάν αποφασίσουν όλοι μαζικά να αποχωρήσουν από τη διάψευση των ονείρων τους θα χαρακτηριστεί ως «χρονιά της αποκάλυψης». Η χρονιά της αποκάλυψης των πραγματικών διαθέσεων των αγορών, της πραγματικής εικόνας των «υπέροχων μετοχών», της πραγματικής κατάστασης της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και της απρόβλεπτης συμπεριφοράς του νέου προέδρου και του επιτελείου του, που αποτελούν τους στυλοβάτες/υποστηρικτές του «αμερικάνικου ονείρου». (Και ως γνήσιοι κερδοσκόποι αυτό που ξέρουν καλύτερα από όλους είναι να κερδίζουν. Με την ισχύ με το μέρος τους σίγουρα το 2025 θα αποδειχθεί το έτος με τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις των δεικτών στις ΗΠΑ.) Ενός ονείρου που όσο και αν φθίνει στις μέρες μας, σύμφωνα πάντα με τα στατιστικά, εξακολουθεί να σαγηνεύει εκατομμύρια Αμερικανούς πολίτες και όχι μόνο. Μέχρι να βρεθεί το αντίπαλο δέος αυτού του ονείρου, η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, σύμφωνα με τις επιταγές της κάθε νέας εποχής, που έρχεται πιο γρήγορα από ποτέ και της κάθε νέας χρονιάς, θα οδηγεί τον καθένα μας στην αναζήτηση της καθοδηγούμενης ευτυχίας, όπως την προστάζουν οι καιροί. Καλή χρονιά!
