Όσο περνούν οι μέρες, τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν πως οι κεντρικές τράπεζες θα συνεχίσουν τις αυξήσεις επιτοκίων περισσότερο απ’ όσο θέλουν οι αγορές. Το επόμενο εικοσαήμερο θα είναι κρίσιμο.
Κανείς δεν μπορεί πλέον να αμφισβητήσει το γεγονός πως σχεδόν όλες οι ανακοινώσεις οικονομικών στοιχείων στις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη από το τέλος του Ιανουαρίου και μετά μας δείχνουν πως: ο ρυθμός αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού είναι μικρότερος από αυτόν που βλέπαμε μέχρι τον Ιανουάριο, η οικονομική δραστηριότητα είναι πιο ισχυρή απ’ ότι αναμενόταν, η αγορά εργασίας (κυρίως στις ΗΠΑ) είναι εξαιρετικά ανθεκτική και τα ποσοστά ανεργίας παραμένουν χαμηλά, ενώ υπάρχουν και ενδείξεις πως η συνεχής μείωση των τιμών των πρώτων υλών μπορεί να έχει φθάσει στο τέλος της.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα πως η διαδικασία αύξησης των επιτοκίων αναφοράς από την Fed και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα κρατήσει πολύ περισσότερο απ’ όσο προεξοφλούσαν (ή απλά ήλπιζαν) μέχρι πρότινος οι αγορές, με τους επενδυτές να αλλάζουν σχεδόν κάθε μέρα προς τα πάνω τις εκτιμήσεις τους για το που θα φτάσουν τελικά τα επιτόκια αναφοράς. Όπως φαίνεται από το σχετικό προϊόν του χρηματιστηρίου του Σικάγου, ενώ μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου οι αγορές περίμεναν πως τα αμερικανικά επιτόκια αναφοράς θα τελείωναν την ανοδική τους κίνηση λίγο πάνω από το 5% μέχρι το τέλος της άνοιξης και θα ξεκινούσαν την πορεία προς τα κάτω μετά τον Σεπτέμβριο, αυτή την στιγμή εκτιμούν πως τον Σεπτέμβριο είναι πιθανόν να έχουν ξεπεράσει και το 5,50% και δίνουν ελάχιστες πιθανότητες στο σενάριο μίας μικρής μείωσης τον Δεκέμβριο.
Η αλλαγή στις εκτιμήσεις των επενδυτών έχει προκαλέσει την σημαντική άνοδο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Για τα αμερικανικά δεκαετή ομόλογα η απόδοση έχει πλησιάσει πλέον στο 4,10% (το υψηλότερο σημείο του τελευταίου τετραμήνου), για τα αμερικανικά διετή ομόλογα πλησιάζει προς το 5% και βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δέκα έξι ετών, ενώ στο υψηλότερο σημείο από το 2008 βρίσκονται και οι αποδόσεις των γερμανικών διετών ομολόγων. Δεν χρειάζεται βέβαια να πούμε πως αυτό έχει επηρεάσει και τις αγορές μετοχών, με τους μεγάλους χρηματιστηριακούς δείκτες να δυσκολεύονται πλέον να κινηθούν ανοδικά.
Καθώς ο Μάρτιος έχει ήδη ξεκινήσει, οι επενδυτές περιμένουν με πολύ μεγάλη αγωνία τις καθημερινές ανακοινώσεις των διαφόρων οικονομικών στοιχείων από τις αρμόδιες αρχές. Χρησιμοποιούμε την λέξη αγωνία γιατί αν αυτά που θα ακούσουμε τις επόμενες μέρες και θα αφορούν το τι έγινε τον Φεβρουάριο είναι στην ίδια κατεύθυνση με ό,τι μάθαμε τις τελευταίες εβδομάδες για τον Ιανουάριο, οι αγορές θα οδηγήσουν τις αποδόσεις των ομολόγων ακόμα πιο ψηλά καθώς θα προεξοφλήσουν ακόμα πιο επιθετικές κινήσεις από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών. Παρότι είναι λίγο νωρίς, πρέπει να πούμε πως τα πρώτα σημάδια παραπέμπουν σε συνέχιση των τάσεων του προηγούμενου μήνα.
Η χθεσινή ανακοίνωση της Eurostat για τον πληθωρισμό του Φεβρουαρίου στην Ευρωζώνη είναι ένα χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα. Μπορεί ο ετήσιος πληθωρισμός να κατέβηκε στο 8,5% από 8,6% τον προηγούμενο μήνα αλλά ήταν πάνω από το 8,3% που περίμεναν οι αγορές, ενώ ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος δεν λαμβάνει υπόψη του τις μεταβολές των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων, ανέβηκε στο 5,6% από 5,3% τον προηγούμενο μήνα, αυξάνοντας τις ανησυχίες της ΕΚΤ πως ο πληθωρισμός αρχίζει να αποκτά μονιμότερο χαρακτήρα και τις πιθανότητες επικράτησης των «γερακιών» που απαιτούν πιο επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων.
Από την μεριά των ΗΠΑ, την Τετάρτη είχαμε κάποιες ανακοινώσεις που έδειξαν αναπάντεχη αύξηση του κόστους αγοράς πρώτων υλών από τις επιχειρήσεις, κάτι που δεν προμηνύει θετικές εξελίξεις για τον πληθωρισμό. Πάλι στις ΗΠΑ, χθες είχαμε ορισμένες ανακοινώσεις σχετικά με την κατάσταση της αγοράς εργασίας οι οποίες επιβεβαίωσαν πως οι νέες αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας παραμένουν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, κάτι που σίγουρα δεν δείχνει εξασθένηση της οικονομίας και αύξηση της ανεργίας, δύο εξελίξεις που θα προτιμούσαν να δουν οι αξιωματούχοι της Fed. Το βαρύ πυροβολικό όμως των ανακοινώσεων από τις ΗΠΑ είναι σε περίπου δέκα μέρες.
Την επόμενη Παρασκευή 10 Μαρτίου θα ανακοινωθούν τα στοιχεία της αγοράς εργασίας για τον Φεβρουάριο και την μεθεπόμενη Τρίτη 14 Μαρτίου τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Φεβρουαρίου. Αν η εικόνα της αγοράς εργασίας παραμείνει τόσο δυνατή όσο ήταν τον προηγούμενο μήνα και οι μετρήσεις του πληθωρισμού είναι μεγαλύτερες από αυτές που αναμένουν οι αναλυτές, είναι πολύ πιθανόν να δούμε τις αγορές να παραδίδουν τα όπλα και να σταματήσουν να αψηφούν τις προειδοποιήσεις των κεντρικών τραπεζιτών. Προφανώς αναφερόμαστε στο γεγονός πως για μεγάλο χρονικό διάστημα οι επενδυτές θεωρούσαν πως η Fed θα αναγκαζόταν να σταματήσει πρόωρα τη διαδικασία αύξησης των επιτοκίων φοβούμενη την ζημιά στην οικονομική ανάπτυξη και τη χειροτέρευση της αγοράς εργασίας που θεωρητικά θα είχαν προκαλέσει οι αυξήσεις των επιτοκίων αναφοράς.
Από τη στιγμή όμως που η οικονομία φαίνεται πως αντέχει και η αγορά εργασίας δείχνει να χαίρει άκρας υγείας, ο διοικητής Πάουελ και η ομάδα του δεν έχουν λόγο να κάνουν πίσω πριν τιθασεύσουν τον πληθωρισμό. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην Ευρώπη, όπου κανείς δεν φοβάται πλέον την ισχυρή οικονομική ύφεση και αυτό διευκολύνει την ΕΚΤ να ανεβάσει και αυτή περισσότερο τα επιτόκια.
Σε μία τέτοια περίπτωση λοιπόν, οι αγορές θα περιμένουν με ανοικτό το στόμα την 22η Μαρτίου, όταν η Fed θα ανακοινώσει την επόμενη αύξηση επιτοκίων (προς το παρόν το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει αύξηση κατά 0,25%) και ταυτόχρονα θα δημοσιοποιήσει τις εκτιμήσεις των αναλυτών της για την πορεία της οικονομίας και των μελών του διοικητικού της συμβουλίου για την πορεία των επιτοκίων. Με δεδομένη την ήττα τους στη μάχη τους με την Fed, οι επενδυτές μάλλον θα πάρουν τοις μετρητοίς τα λόγια που θα ακούσουν από τον διοικητή Πάουελ.
Μέσα στο επόμενο εικοσαήμερο λοιπόν είναι πιθανόν να κριθούν πολλά για τις αγορές μετοχών και ομολόγων, συναλλάγματος και πολύτιμων μετάλλων, ανάλογα με τις εξελίξεις στο μέτωπο του πληθωρισμού και τις συνέπειές τους στην πορεία των επιτοκίων. Τυχόν επιβεβαίωση του σεναρίου που περιγράψαμε παραπάνω θα έχει αρνητικές συνέπειες στις αγορές μετοχών και ομολόγων, θα προκαλέσει αναστάτωση στις αγορές συναλλάγματος και θα πλήξει τα πολύτιμα μέταλλα.
Τουλάχιστον στη θεωρία και με βάση ό,τι είχαμε δει να γίνεται το 2022. Επειδή όμως η ιστορία δεν είναι βέβαιο πως επαναλαμβάνεται, θα περιμένουμε από την ίδια την αγορά να μας δείξει τον δρόμο, καθώς δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι προεξοφλεί αυτή την στιγμή και για το τι προετοιμάζεται.
