Υπάρχει μια παλαιά κινεζική ρήση που λέει ότι η καλύτερη στιγμή για να φυτέψεις ένα δένδρο ήταν πριν από είκοσι έτη και ότι η αμέσως επόμενη καλύτερη στιγμή είναι τώρα. Αυτή η ρήση, βρίσκει εφαρμογή και στις επενδύσεις και ειδικά στις χρηματιστηριακές.
Ποια είναι λοιπόν η στιγμή να επενδύσει κάποιος στο Χρηματιστήριο; Χθες. Και η αμέσως καλύτερη στιγμή, είναι τώρα! Ουδείς μπορεί να προβλέψει αν μια χρηματιστηριακή αγορά θα κινηθεί αύριο ανοδικά ή πτωτικά. Ούτε μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια ένα κραχ, ή ένα ράλι. Δηλαδή ουδείς μπορεί να είναι σίγουρος για την ακριβή στιγμή της επένδυσης, για το λεγόμενο "timing". Ωστόσο, όπως λένε οι guru των επενδύσεων, «time in the market beats market timing». Δηλαδή, ο χρόνος στις αγορές νικά την επιλογή της χρονικής στιγμής.
Το ακόλουθο γράφημα πιστοποιεί αυτήν τη συσσωρευμένη εμπειρική χρηματιστηριακή σοφία. Στο γράφημα απεικονίζεται η πορεία του δείκτη S&P 500 που είναι ο πλέον αντιπροσωπευτικός δείκτης της Wall Street, από το 1982 μέχρι σήμερα. Στο γράφημα σημειώνονται και οι πτωτικές περίοδοι των αγορών, τα λεγόμενα «bear markets» της αντίστοιχης περιόδου.
Το 1ο πρώτο σύγχρονο bear market από τον Αύγουστο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1987, που είχε κορυφωθεί στις 19 Οκτωβρίου 1987, με αθροιστική πτώση του S&P 500 κατά -33,5%. Η ευρύτατη πτώση έχει μείνει στη χρηματιστηριακή ιστορία σαν "Black Monday", δηλαδή Μαύρη Δευτέρα. Τη συγκεκριμένη ημερομηνία η Wall Street είχε υποχωρήσει μέσα σε μία μόλις συνεδρίαση κατά 22,6%. Το bear market του 1987 συνοδευόταν από μια εκτόξευση της απόδοσης του 10ετούς ομολόγου των αμερικανικών ομολόγων στο 10,23%.
Το 2ο σύγχρονο bear market, γνωστό σαν «Dot Com Bubble», διήρκεσε από τον Μάρτιο του 2000 έως τον Οκτώβριο του 2002 έχοντας οδηγήσει τον S&P 500 στο -49,1%. H υποχώρηση διαρκείας των αγορών ήταν αποτέλεσμα του σκανδάλου και της κατάρρευσης της Enron, της πτώχευσης της Exodus Communications, των λογιστικών σκανδάλων της κραταιάς τότε Arthur Andersen, καθώς και της έκρηξης της φούσκας των dot-com εταιρειών του Nasdaq που ενώ είχαν ανέβει κατά 800% από το 1995 μέχρι το 2000, κατέρρευσαν κατά -78% από τον Μάρτιο του 2000 μέχρι τον Οκτώβριο του 2002.
Πολλές εταιρείες όπως για παράδειγμα η Pets.com, η Webvan, η Boo.com, η Worldcom, η NorthPoint Communications, η Global Crossing, η Lastminute.com, η MP3.com και η PeopleSound, είχαν εξαφανιστεί από τον χρηματιστηριακό χάρτη. Άλλες εταιρείες όπως η Amazon και η Cisco, αφού είδαν τις μετοχές τους να καταρρέουν, σήμερα κινούνται στη στρατόσφαιρα των αποτιμήσεων της Wall Street.
Το 3ο σύγχρονο bear market, γνωστό σαν «Global Financial Crisis» ήταν το πιο βαθύ, με τον S&P 500 να κατρακυλάει κατά -56,8% από τον Οκτώβριο του 2007 με το ξέσπασμα της κρίσης των τιτλοποιημένων ενυπόθηκων στεγαστικών των αμερικανικών τραπεζών, την κατάρρευση της Lehman Brothers και τη διάσωση μιας σειράς τραπεζών από το αμερικανικό Δημόσιο.
Το 4ο σύγχρονο bear market γνωστό σαν «Covid-19 Pandemic», ήταν σύντομο αφού κράτησε μόλις ένα μήνα από τις 19 Φεβρουαρίου 2020 έως τις 23 Μαρτίου 2020, ήταν βαρύ αφού υποχώρησε κατά -33,9% μέσα σε 20 συνεδριάσεις και προκλήθηκε από την ταχύτατη εξάπλωση της πανδημίας.
Το 5ο σύγχρονο bear market, γνωστό σαν Post - Pandemic Supply Chain Crisis, που είχε ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2022 και διήρκεσε 10 μήνες ταυτίστηκε με τη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω της πανδημίας, με τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την απότομη άνοδο του πληθωρισμού. Ο S&P 500 είχε υποχωρήσει κατά -25,4%.
Παρ’ όλα αυτά τα καταστροφικά 5 bear markets, ο S&P 500 από τις 102,42 μονάδες του 1982, σήμερα βρίσκεται στις 4.558,30 μονάδες. Και όπως είδαμε και στο ανωτέρω γράφημα κάθε φορά μετά το τέλος των bear markets ακολουθούσε πάντα ένα νέο ανοδικό κύμα, που όχι μόνο υπερκάλυπτε τις ζημίες, αλλά προσέφερε νέα αυξημένα κέρδη.
Οπότε ίσως τελικά το σωστό ερώτημα δεν είναι, το αν αυτή η στιγμή είναι η κατάλληλη για να επενδύσει κάποιος στο χρηματιστήριο. Διότι όπως αποδεικνύεται δεν έχει σημασία η χρονική στιγμή, αλλά το χρονικό βάθος. Το ερώτημα είναι εάν κάποιος έχει την υπομονή να αποκομίσει τους μακροχρόνιους επενδυτικούς καρπούς του. Και αν έχει την αντοχή να αναλάβει το ρίσκο και να αναλάβει τη ψυχική καταπόνηση, που συνοδεύει μια τέτοια απόφαση.
