Κάθε φορά που τα χρηματιστήρια διατηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ανοίγει συζήτηση για το κατά πόσο έχει διογκωθεί μία φούσκα και φυσικά για το πότε αυτή η φούσκα θα μπορούσε να σκάσει. Πόσω μάλλον, όταν οι μετοχές διορθώνουν και υπάρχει πάντα η ανησυχία ότι βρισκόμαστε προ των πυλών μίας bear market. Ο Άλμπερτ Έντουαρντς, για παράδειγμα, ο αναλυτής της Societe Generale που θεωρείται ο άνθρωπος που προέβλεψε τη φούσκα των dot.com που έσκασε το 2000, υποστηρίζει σήμερα ότι οι αμερικανικές μετοχές ενδέχεται να σημειώσουν μεγάλη πτώση εξαιτίας της εξασθένησης του ενδιαφέροντος για τις τεχνολογικές εταιρείες και της υπερβολικής ανόδου των αποτιμήσεων.
Οι πέντε πτωτικές στις τελευταίες επτά συνεδριάσεις του S&P 500 αποτελούν ενδεχομένως ένα καμπανάκι για το πόσο μπορεί να αντέξει το ράλι. Ο κορυφαίος δείκτης της Wall υποχωρεί περίπου 5% από τα ιστορικά υψηλά και κάλλιστα θα μπορούσε να είναι η απαρχή μίας περιόδου αυξημένης μεταβλητότητας και πτωτικής πορείας. Την ίδια ώρα, ο τεχνολογικός Nasdaq σημειώνει πτώση της τάξης του 9% από το δικό του ιστορικό υψηλό και οι ανησυχίες είναι εύλογες από τη στιγμή που οι τεχνολογικοί «κολοσσοί» είναι αυτοί που πυροδότησαν και στη συνέχεια οδήγησαν το ράλι.
Σημειώνεται ότι η μετοχή της Nvidia καταγράφει πτώση 10,5% μέσα στο 2025, ενώ είδαμε και το sell-off της Πέμπτης, την επομένη των αποτελεσμάτων της. Είναι λογικό, τελικά, να χαρακτηριστεί ως φούσκα η σημερινή συνθήκη που επικρατεί στις παγκόσμιες αγορές; Πολλοί κοιτάζουν τις αποτιμήσεις και το πόσο ψηλά αυτές βρίσκονται για να «επικυρώσουν» μία χρηματιστηριακή φούσκα. Άλλοι, επιλέγουν μία πιο… ψυχολογική προσέγγιση, αναζητώντας ενδείξεις υπερβολής στη ζήτηση συγκεκριμένων μετοχών (όπως λ.χ. των Magnificent 7), όταν οι επενδυτές φοβούνται ότι θα χάσουν το ράλι, αγοράζουν ψηλά και τελικά οι τιμές ξεφεύγουν σε επίπεδα που μοιάζουν και είναι αδικαιολόγητα.
Η αποσύνδεση των προσδοκιών από την πραγματικότητα ενισχύει τον κίνδυνο και εντέλει θα ρίξει τις μετοχές στα βράχια, προσθέτει ο Έντουαρντς. Όμως «προφήτες» στις αγορές υπάρχουν πολλοί. «Κασσάνδρες» ακόμα περισσότερες. Συνήθως θυμόμαστε τους ειδικούς που έχουν προβλέψει μία χρηματιστηριακή καταστροφή, αλλά ξεχνάμε πόσες φορές οι ίδιοι έχουν πέσει έξω στις εκτιμήσεις τους. Βέβαια, ο Έντουαρντς έχει κάθε λόγο να ανησυχεί, αφού οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι πλέον οι αγορές δεν αποτελούν καθρέφτη της οικονομίας, όπως στο παρελθόν, αλλά σε πολλές περιπτώσεις ακολουθούν δικό τους δρόμο.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι αυτό της Γερμανίας, όπου η οικονομία παραμένει εδώ και δύο χρόνια σε ύφεση αλλά ο δείκτης DAX καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και διατηρείται μόλις 2% μακριά από τα ιστορικά υψηλά, μετά μάλιστα το ευρύτερο sell-off της τελευταίας εβδομάδας.
Το γεγονός, πάντως, ότι οι μετοχές των αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών αντιστοιχούν στο 75% της συνολικής κεφαλαιοποίησης των παγκόσμιων μετοχών, είναι σαφέστατα ανησυχητικό. Διότι αν αλλάξει το κλίμα και το επενδυτικό ενδιαφέρον εξασθενήσει περαιτέρω για τα τεχνολογικά μεγαθήρια που συντήρησαν το ράλι της τελευταίας διετίας, είναι εύλογο να σημειωθεί μία μεγάλη διόρθωση, η οποία εξαιτίας των ευρύτερων οικονομικών και γεωπολιτικών ανησυχιών, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε χιονοστιβάδα.
Στο μεταξύ, ο πληθωρισμός δε λέει να υποχωρήσει με πειστικό τρόπο στο 2% που έχουν θέσει ως στόχο οι κεντρικές τράπεζες και αυτό συνεπάγεται ότι θα αργήσουν οι πολυπόθητες για τις αγορές μειώσεις των επιτοκίων, κυρίως από τη Fed. Όσο τα επιτόκια της Fed παραμένουν υψηλά, τόσο οι αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων είναι ελκυστικές και ανταγωνίζονται τις μετοχές, ενώ παράλληλα οι επενδυτές ανησυχούν για τα χειρότερα που μπορεί να φέρει ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος.
Αν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε και το στατιστικό στοιχείο, σύμφωνα με το οποίο σπάνια ο S&P 500 σημειώνει ράλι διάρκειας τριών ετών, τότε το 2025 διαθέτει πολλά από τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν μία μεγάλη διόρθωση. Από κει και πέρα, η έκταση και η διάρκεια της διόρθωσης θα καθορίσει το κατά πόσο ισοδυναμεί με… σκάσιμο της «φούσκας».
Ένα άλλο ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι οι μετοχές αποτελούν το 43% των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών στις ΗΠΑ, που είναι το υψηλότερο ποσοστό όλων των εποχών. Ίσως, γι’ αυτό το 53% των Αμερικανών πιστεύει, σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη του Conference Board, ότι οι μετοχές θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία και το 2025. Πάντως, υπάρχουν και οι αισιόδοξοι, όπως η Capital Economics, η οποία επιμένει ότι ο S&P 500 θα ολοκληρώσει το 2025 στις 7.000 μονάδες, προβλέπει δηλαδή άνοδο περίπου 20% από το τρέχον επίπεδο. Ο οίκος αναγνωρίζει ότι το ράλι των τεχνολογικών και ιδιαίτερα του κλάδου των ημιαγωγών έχει σταματήσει τους τελευταίους μήνες, αλλά εκτιμά ότι οι τεχνολογικές θα προσφέρουν τελικά τα «καύσιμα» που χρειάζονται για να επανέλθει το καλό κλίμα.
