Παρά την ήπια πτωτική κίνηση της περασμένης εβδομάδας τα χρηματιστήρια δείχνουν να εμφανίζουν «ανοσία» απέναντι σε κάθε κίνδυνο που αναδύεται. Από τις 12 Οκτωβρίου του 2022 έως σήμερα οι μετοχές καταγράφουν συνεχώς νέα ιστορικά υψηλά, με σύμμαχο τη μανία για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ο κορυφαίος δείκτης S&P 500, ο οποίος στην πράξη οδηγεί την άνοδο ή την πτώση στις παγκόσμιες μετοχές, έχει σημειώσει κέρδη 62,4% σε δύο χρόνια, στο πιο εντυπωσιακό ίσως ράλι της σύγχρονης εποχής. Και σε αυτό το σημείο γεννάται το ερώτημα: μπορούν οι μετοχές να ανεβαίνουν για πάντα;
Η απάντηση είναι απλή αλλά και ταυτόχρονα πολύπλοκη, όπως επισημαίνει η Citi. Οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας θεωρούν ότι το μεγάλο ζήτημα στο εξής θα είναι η ικανότητα των επιχειρήσεων να αυξάνουν την κερδοφορία τους μετά το 2025, ανεξάρτητα από τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της Fed.
Οι μετοχές θα ανεβαίνουν για όσο οι επενδυτές θα πιστεύουν ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια ανόδου ή με άλλα λόγια όσο οι αγοραστές θα κυριαρχούν των πωλητών. Κι αν υπάρξει σημείο καμπής, σημείο αλλαγής τάσης, κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει με βεβαιότητα. Μπορεί να είναι μία μεγάλη γεωπολιτική κρίση που θα… γυρίσει τον διακόπτη. Ενδεχομένως μία αντιστροφή του οικονομικού κλίματος ή ακόμα και μία απογοήτευση από τα εταιρικά κέρδη ή από τον κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης.
Αν πιστέψουμε, πάντως, την Goldman Sachs, η εποχή των… παχιών αγελάδων φτάνει στο τέλος της, καθώς μπορεί οι παγκόσμιες μετοχές να συνεχίσουν να κινούνται ανοδικά για την επόμενη 10ετία, αλλά θα το κάνουν με πολύ χαμηλότερο ρυθμό σε σύγκριση με ό,τι έχουμε συνηθίσει μέχρι τώρα. Σύμφωνα με όσα εκτιμά ο επικεφαλής αναλυτής της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας, Ντέιβιντ Κόστιν, ο S&P 500 θα αποφέρει ετησιοποιημένα κέρδη της τάξης του 3% στα επόμενα δέκα χρόνια, που συνεπάγεται πραγματική άνοδο μόλις 1%.
Η πρόβλεψη, μάλιστα, της Goldman, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ετησιοποιημένη απόδοση του 13% που σημείωσε ο δείκτης την περασμένη δεκαετία, καθώς και στον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του 11% που ενισχύεται κάθε δεκαετία. Αντιτίθεται επίσης στις συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών που κάνουν λόγο για άνοδο 6% στα επόμενα δέκα χρόνια. Ακόμη, όμως και το 6% μοιάζει… τίποτα, μπροστά σε όσα έχουμε συνηθίσει μετά την παγκόσμια κρίση του 2008.
Ο S&P 500 έκλεισε το 2009 στις 948 μονάδες για να εκτιναχθεί στις 2.913 μονάδες στο τέλος του 2019 και στις 5.864 μονάδες την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου που είναι ιστορικό υψηλό. Αυτές, λοιπόν, τις αποδόσεις μάλλον θα πρέπει να τις ξεχάσουμε. Με βάση τις εκτιμήσεις του Κόστιν, υπάρχει πιθανότητα 72% ο δείκτης S&P 500 να αποδώσει λιγότερο από τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και πιθανότητα 33% οι μετοχές να αποφέρουν χαμηλότερη απόδοση από τον πληθωρισμό έως το 2034.
Υπάρχει, βέβαια, και η άποψη ότι οι μετοχές του κλάδου της Τεχνητής Νοημοσύνης θα οδηγήσουν σε νέα ράλι τις αγορές την επόμενη δεκαετία, με αφορμές τις οποίες σήμερα δεν μπορούμε να συνυπολογίσουμε. Σημειώνεται ότι ο τεχνολογικός κλάδος ευθύνεται για το 32% των παγκόσμιων και για το 40% των αμερικανικών μετοχικών αποδόσεων από το 2010 έως σήμερα.
Γίνεται αντιληπτό πως αν επιβεβαιωθεί ο Κόστιν, τότε το ενδιαφέρον για τις μετοχές θα ατονήσει καθώς είναι προφανές ότι οι ευκαιρίες για ικανοποιητικές αποδόσεις θα είναι περιορισμένες, σε αντίθεση με την τρέχουσα συγκυρία όπου οι περισσότεροι κλάδοι καλπάζουν. Πόσω μάλλον αν οι επενδυτές συνειδητοποιήσουν ότι τα ομόλογα – που θεωρούνται πολύ πιο ασφαλείς επενδύσεις – δίνουν ίση ή και μεγαλύτερη απόδοση από τις μετοχές.
Γι’ αυτόν, ίσως τον λόγο, η Citi συμβουλεύει τους επενδυτές να ποντάρουν σε μετοχές που μπορούν να σταθούν μόνες τους. Μετοχές, δηλαδή, που δεν περιμένουν τον οικονομικό κύκλο να είναι σε ευνοϊκό σημείο για να «τρέξουν». Οι αναλυτές της Citi επισημαίνουν την παραδοξότητα των οικονομικών δεικτών της οικονομίας των ΗΠΑ. Για παράδειγμα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος του Conference Board συνεχίζει να υποδηλώνει ότι έρχεται ύφεση, ενώ στον αντίποδα η έρευνα της Fed για τις χορηγήσεις δείχνει ότι τα κριτήρια πιστοδοτήσεων αρχίζουν να χαλαρώνουν.
Ένα άλλο παράδοξο είναι ότι ο δείκτης ανεργίας είναι πολύ χαμηλός και κοντά σε ιστορικά χαμηλά, όμως οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης έχουν συρρικνωθεί σημαντικά. Οι Goldman Sachs και Citi προειδοποιούν τους επενδυτές με κάθε τρόπο. Βέβαια, ανάλογες προειδοποιήσεις έχουμε δει και στο παρελθόν που τελικά διαψεύστηκαν και γι’ αυτό οι δύο οίκοι αποφεύγουν να δώσουν ξεκάθαρη σύσταση ρευστοποίησης των μετοχών αλλά συμβουλεύουν τους επενδυτές να είναι ιδιαίτερα προσεχτικοί. Η Goldman επισημαίνει ότι η Wall Street είναι σήμερα τόσο συγκεντρωμένη – με βάση τις 10 μεγαλύτερες μετοχές – όσο ήταν και τη δεκαετία του 1930, τονίζοντας πως αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για την ανοδική πορεία των επόμενων ετών.
Η Citi, τέλος, σημειώνει ότι ακόμα και πιο βραχυπρόθεσμα υπάρχουν «καμπανάκια», καθώς οι καθαρές long θέσεις στα index futures του S&P 500 διαμορφώνονται στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2023, λίγο πριν καταγραφεί ένα sell-off που οδήγησε σε πτώση 10% τον δείκτη.
