Μια γρήγορη πληροφορία για την εξέλιξη της τιμής μιας αξίας έρχεται από την παρατήρηση ενός διαγράμματος. Όμως τι βλέπουν οι αναλυτές, οι διαχειριστές και οι μικροεπενδυτές όταν κοιτάζουν ένα διάγραμμα; Πού εστιάζουν την προσοχή τους και τι σημαίνει αυτό για τις αποφάσεις τους;
Σύμφωνα με την ασθενή εκδοχή της θεωρίας της αποτελεσματικής αγοράς το διάγραμμα περιέχει όλες τις γνωστές πληροφορίες για μια αξία. Για αυτό το λόγο η προβλεπτική σημασία των τιμών του παρελθόντος είναι μικρή. Πριν ξεκινήσει – για μια ακόμα φορά- ο πόλεμος μεταξύ τεχνικής και θεμελιώδους ανάλυσης ως προς το ποια εκ των δυο αποτελεί την καλύτερη προσέγγιση πρόβλεψης των τιμών, ο γράφων επισημαίνει ότι η καλύτερη είναι αυτή που έχει συστηματικά για τον χρήστη τα καλύτερα αποτελέσματα.
Παρόλα αυτά, μια χρήσιμη μελέτη των Huseyin Gulen και Chan Lim οδήγησε σε μερικά εντυπωσιακά συμπεράσματα. Χρησιμοποιώντας τεχνολογία που παρακολουθεί την εστίαση της όρασης – σαν αυτή που χρησιμοποιεί πλέον η Apple στα κινητά της – συγκέντρωσαν παρατηρήσεις από 175 σπουδαστές – εθελοντές στους οποίους ζητήθηκε να εστιάσουν σε 40 διαγράμματα τιμών. Κάθε διάγραμμα περιελάμβανε δεδομένα ιστορικά 18 βάθους μηνών από αξίες χωρίς να διευκρινίζεται τι μετοχές αφορούν.
Τα παρακάτω διαγράμματα αποτελούν τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων και είναι χάρτες θερμότητας και χάρτες εμβέλειας. Η επάνω σειρά εμφανίζει δύο χάρτες θερμότητας όπου τα πιο ζεστά χρώματα υποδεικνύουν μεγαλύτερη εστίαση του ματιού στα σημεία δεδομένων. Όσο πιο ζεστό είναι το χρώμα, τόσο πιο έντονη είναι η εστίαση. Η κάτω σειρά δείχνει χάρτες εμβέλειας (το αντίστροφο των χαρτών θερμότητας) όπου τα δεδομένα γίνονται πιο ξεκάθαρα όσο περισσότερο εστιάζεται ένα σημείο δεδομένων. Αυτή είναι μια οπτική αναπαράσταση των πραγματικών δεδομένων που εισέρχονται στον εγκέφαλό μας και μας βοηθούν να πάρουμε αποφάσεις.
Αποδείχθηκε ότι στα σημεία του διαγράμματος που εστίασαν πιο επίμονα οι σπουδαστές αποτέλεσαν και τα βασικά επίπεδα για τις προβλέψεις τους για τις μελλοντικές αποδόσεις ενώ το πείραμα διαπίστωσε ακόμα ότι τόσο τα επίπεδα της τιμής της μετοχής όσο και η αλλαγή στην τιμή της μετοχής παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αντίληψης των επιπέδων των τοποθετήσεων όσο και των ρευστοποιήσεων.
Παραδόξως, όμως, το επίπεδο της τιμής της μετοχής έχει πιο ισχυρή επιρροή στις προβλέψεις από την εξέλιξη των τιμών του παρελθόντος. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί υπάρχουν συχνά σημαντικές αυξήσεις όγκου συναλλαγών γύρω από τους στρογγυλούς αριθμούς και γιατί μερικές φορές οι τιμές των μετοχών δυσκολεύονται να ξεπεράσουν αυτούς τους στρογγυλούς αριθμούς. Σαν να λέμε Τράπεζα Πειραιώς στα τέσσερα ευρώ. Αλλά τα παραδείγματα που παρουσιάζονται παραπάνω δείχνουν επίσης άλλα δύο πράγματα.
Πρώτον, ορισμένοι σπουδαστές εστίασαν περισσότερο στα πιο πρόσφατα σημεία δεδομένων, ενώ άλλοι έλαβαν υπόψη τους ολόκληρο το ιστορικό τιμών. Αποδεικνύεται ότι τα άτομα που εστιάζουν περισσότερο στα πιο πρόσφατα σημεία δεδομένων τείνουν να κάνουν προβλέψεις που ακολουθούν περισσότερο τις τάσεις, με γνώμονα την ορμή και την ταχύτητα αλλαγής των τιμών, ενώ όσοι λαμβάνουν υπόψιν ολόκληρο το ιστορικό τιμών, τείνουν να είναι πιο αντιφατικοί στις προβλέψεις τους.
Δεύτερον, παρατηρήθηκε ότι δίνεται μεγάλη προσοχή στα σημεία καμπής, καθώς και στα τοπικά μέγιστα και ελάχιστα ενώ τα σημεία που βρίσκονται στη μέση ή οι περίοδοι πλάγιας κίνησης (συσσωρεύσεις) τραβούν λιγότερη προσοχή. Τα πρόσφατα υψηλά και χαμηλά τείνουν να έχουν καθοριστική επίδραση στις προβλέψεις. Αυτό φυσικά εξηγεί γιατί έννοιες όπως τα υψηλά και χαμηλά 52 εβδομάδων και τα επίπεδα αντίστασης και στήριξης αποκτούν νόημα στην πράξη και είναι από τις πιο δημοφιλείς αναγνώσεις σε ένα διάγραμμα. Σε αυτά εστιάζουν οι περισσότεροι επενδυτές και ως εκ τούτου εκεί συγκεντρώνεται ο όγκος στις αγορές. Και μόλις σπάσουν τέτοια επίπεδα που τραβούν την προσοχή, οι μετοχές συχνά μετακινούνται γρήγορα στο επόμενο σημαντικό επίπεδο τιμών.
Την επόμενη φορά επομένως που θα θελήσετε να ρευστοποιήσετε τις μετοχές σας σε κάποια στρογγυλή τιμή σκεφτείτε το λίγο παραπάνω και θυσιάστε μερικά σεντς στην εντολή πώλησης. Στο στρογγυλό νούμερο πιθανό να βρείτε πολύ κόσμο που θα περιμένει μαζί με εσάς να ρευστοποιήσει τις μετοχές του. Και είναι κρίμα να χαθεί μια καλή απόδοση επειδή η εντολή βρίσκεται στο βάθος της ουράς των πωλητών.
