Πρώτη ημέρα της νέας χρονιάς και πάνω σε όλα τα χρηματιστηριακά γραφεία υπάρχουν εκτυπώσεις από αναλύσεις και προβλέψεις σχετικά με την πορεία των αγορών το 2022. Η γενική διαπίστωση είναι ότι μετά από αρκετά χρόνια, υπάρχουν σημαντικές αποκλείσεις ως προς τις τιμές στόχους και τις διακυμάνσεις. Κι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αχαρτογράφητη περιοχή και στην αβεβαιότητα, που προκαλεί η νέα μετάλλαξη Όμικρον, η εμφάνιση ενός σκληρού πληθωριστικού πυρήνα και η μη αποκατάσταση της ομαλής ροής της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Συγκεντρώνοντας όλες τις εκτιμήσεις, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε στα ακόλουθα σενάρια για την πορεία του δείκτη σηματωρού των χρηματιστηρίων όπως είναι ο S&P 500, του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, του χρυσού και του bitcoin, ως εκφραστή του νέων επενδυτικών αξιών και ηθών.
Ο S&P 500 αναμένεται να κινηθεί ανάμεσα στα 4.400 μονάδες και στις 5.300 μονάδες, δηλαδή ανάμεσα στο -6% και στο +13% με βάση τα τελευταία κλεισίματα.
Ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών αναμένεται να κινηθεί ανάμεσα στις 780 μονάδες και στις 1.100 μονάδες, δηλαδή ανάμεσα στο -12% και στο +23%.
Η τιμή του χρυσού αναμένεται να κινηθεί ανάμεσα στα $1500/oz και στα $1850/oz, δηλαδή ανάμεσα στο -16% και στο +3%.
Τέλος για το bitcoin, τα πιο ακραία σενάρια το βλέπουν στα $200.000, ενώ οι γνωστοί πολέμιοι του, εκτιμούν ότι το bitcoin θα χάσει την ψηφιακή λάμψη του μέσα στο 2022 και ίσως να κινδυνέψει και να εξαφανιστεί.
Με δεδομένο ότι οι αποκλείσεις των τιμών στόχων που έχουν θέσει οι αναλυτές των μεγαλύτερων χρηματιστηριακών και επενδυτικών οίκων, είναι σημαντικές, με 19% για τον S&P 500, με 35% για το Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, με 19% για τη τιμή του χρυσού και με χαώδη ποσοστά για την «ισοτιμία» του bitcoin σε σχέση με το $, είναι καλό να αναφέρουμε, το τι πρέπει να αποφύγουμε εμείς οι επενδυτές μέσα στο 2022, για να μην πέσουμε θύματα των αντικρουόμενων δυνάμεων της αγοράς και να μην βγούμε χαμένοι.
1. Να αποφύγουμε την πλημμελή προετοιμασία
Πολλοί επενδυτές κινούνται στις αγορές, εκτιμώντας πως θα κερδίσουν, χωρίς όμως να έχουν ένα σχέδιο. Η ύπαρξη σχεδίου είναι απαραίτητη και θα πρέπει να περιλαμβάνει τις μεθόδους των συναλλαγών, τις μεθόδους ανίχνευσης των ευκαιριών, τις επιλογές των θέσεων, τους κανόνες εισόδου και εξόδου από τις θέσεις, τον βαθμό ρίσκου και το ημερολόγιο λεπτομερούς καταγραφής και δικαιολόγησης, όλων, μα όλων των δεδομένων, που συνοδεύουν τις πράξεις.
Ουσιαστικά η ενασχόληση με τις αγορές είναι από μόνη της μια επιχείρηση.
Θα πρέπει να έχει το δικό της business plan, να θέτει τους στόχους της και να γνωρίζει τον τρόπο για να τους επιτύχει, απαντώντας σε μια σειρά απλών ερωτήσεων. Γιατί επενδύουμε; Για να αποκομίσουμε κέρδη ή για να αποδειχθεί πως έχουμε δίκιο στις επιλογές μας; Τι αποδόσεις περιμένουμε; Πόσες ζημιές μπορούμε να αντέξουμε; Ποιο είναι το όριο της έκθεσης μας στις αγορές, που θα μας επιτρέπει να κοιμόμαστε ήσυχοι το βράδυ και να ακολουθούμε ομαλά την καθημερινή μας κανονικότητα;
Θα πρέπει να αποφεύγουμε τις άτακτες επενδύσεις. Πολλοί επενδυτές κινούνται άναρχα στις αγορές, χωρίς να έχουν επιλέξει από την αρχή τα προϊόντα, όπως τις μετοχές, τα ομόλογα, τους δείκτες, το forex ή τα εμπορεύματα, στα οποία επιθυμούν να επενδύσουν. Πρέπει να αποφεύγουμε τον πειρασμό της συμμετοχής μας σε προϊόντα που δεν γνωρίζουμε ή δεν καταλαβαίνουμε και να ακολουθούμε πειθαρχημένα και προγραμματισμένα τις σχεδιασμένες επιλογές μας.
Θα πρέπει κάθε στιγμή να μπορούμε να υπολογίζουμε την έκθεση μας στις αγορές, τα δυνητικά μας κέρδη και τις δυνητικές μας ζημιές, ειδικά αν κάνουμε χρήση της μόχλευσης που μας επιτρέπουν τα περισσότερα συστήματα συναλλαγών.
2. Να αποφύγουμε τη μη χρήση των Stop-Loss
Ακόμα και οι καλύτεροι ιδιώτες επενδυτές, έχουν ένα ποσοστό επιτυχίας στις επιλογές τους, γύρω στο 60%. Τι είναι όμως αυτό, που στο τέλος της ημέρας τους προσφέρει κέρδη; Η υιοθέτηση δικλείδων ασφαλείας και η άμεση ρευστοποίηση των θέσεων, όταν κάτι δεν πάει καλά. Όπως έλεγαν οι παλαιότεροι, “κόψε τις ζημιές σου γρήγορα κι άφηνε τα κέρδη σου να τρέχουν”. Κάθε επενδυτής πρέπει να θέτει αυστηρά stop loss, ανάλογα με τα προϊόντα που επιλέγει, με τον χρονικό ορίζοντα στον οποίο κινείται και με τον βαθμό ρίσκου που δεν θα του δημιουργεί ψυχική καταπόνηση. Γιατί η ψυχική καταπόνηση και η συναισθηματική φόρτιση αποτελούν τον προθάλαμο της επενδυτικής καταστροφής.
3. Να αποφύγουμε τις υπερβολικές συναλλαγές
Η συνεχής ροή ειδήσεων από τον χώρο των μετοχών, των επιχειρήσεων, των μακροοικονομικών στοιχείων και των γεωπολιτικών δεδομένων, μας οδηγεί πολλές φορές στο να επιθυμούμε να ανοίγουμε νέες θέσεις και να προβαίνουμε σε νέες επενδυτικές κινήσεις, καθώς διακρίνουμε κάποιες νέες ευκαιρίες. Το αλόγιστο κυνήγι των ευκαιριών, καταλήγει συνήθως στη μη δυνατότητα ελέγχου της συνολικής έκθεσης μας στις αγορές και στην διασπορά των πόρων μας σε κινήσεις εστιασμένες σε εντυπώσεις ή σε διέγερση του θυμικού και όχι στη προσχεδιασμένη στρατηγική μας.
Επιπλέον, αρκετές φορές προσπαθούμε μέσω της συχνότητας των συναλλαγών, να εκμεταλλευτούμε τα βραχυχρόνια σκαμπανεβάσματα των τιμών ενός προϊόντος, χάνοντας την ουσία της επένδυσης μας σε αυτό το συγκεκριμένο προϊόν. Η υψηλή συχνότητα των συναλλαγών επιδρά θετικά ή αρνητικά στην ψυχολογία μας, με αποτέλεσμα την επισφαλή διαχείριση της επένδυσης μας, καθώς η επένδυση απαιτεί ψυχολογική ουδετερότητα.
4. Να αποφύγουμε την υπερμόχλευση
Τα σύγχρονα επενδυτικά εργαλεία, οι διαδικτυακές πλατφόρμες και οι περιορισμένοι επενδυτικοί πόροι, επιβάλουν αρκετές φορές στους επενδυτές να επιλέξουν την μόχλευση, ως μέθοδο συνεπικούρησης των κινήσεων τους στις αγορές. Με αυτόν τον τρόπο, επενδύοντας για παράδειγμα 10,000 ευρώ, λαμβάνουν θέσεις ύψους 100.000 ευρώ, ή και 1,000.000 ευρώ. Η χρήση της μόχλευσης, είναι τόσο ευεργετική στα κέρδη, καθώς στο παράδειγμα μας δεκαπλασιάζει ή εκατονταπλασιάζει τις αποδόσεις, όσο καταστροφική είναι στις ζημιές, καθώς εξανεμίζει την αρχική επένδυση.
5. Να αποφύγουμε την μη καταγραφή του ιστορικού των κινήσεων μας
H καταγραφή όλου του ιστορικού των κινήσεων μας, είναι σαν το ημερολόγιο των παιδικών μας χρόνων, ή σαν το επαγγελματικό μας σημειωματάριο. Είναι απαραίτητο να καταγράφουμε το γιατί αγοράσαμε μια μετοχή, με ποια κριτήρια, σε ποια φάση της αγοράς, με ποιο στόχο κερδοφορίας, ποιο ήταν το αποτέλεσμα της κίνησης, αν και γιατί άλλαξε η στρατηγική μας και άλλες λεπτομέρειες που θα μας κάνουν σοφότερους στις επόμενες κινήσεις μας. Ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές όλων των εποχών, ο Warren Buffet θεωρεί πως το ημερολόγιο των κινήσεων και η ανάλυση όλων των δεδομένων που καταγράφονται σε αυτό, είναι πολυτιμότερα ακόμα και από τα ίδια τα κέρδη των κινήσεων.
6. Να αποφύγουμε την υποταγή μας στο Υπερεγώ
Στις κεφαλαιαγορές είμαστε για να έχουμε δίκιο ή για να αποκομίζουμε κέρδη; Σε κανέναν από μας δεν αρέσει να έχει άδικο, ή να έχει κάνει λανθασμένες επιλογές. Σίγουρα, εμείς επιθυμούμε να είμαστε πάντα σωστοί στις επιλογές μας και η αγορά να κάνει λάθος, όμως η ιστορία έχει δείξει πως η επιμονή στη δική μας απόλυτη χρηματιστηριακή αλήθεια, έχει ακριβό αντίτιμο. Η εμμονή στη στήριξη μιας λανθασμένης επενδυτικής επιλογής, είναι σίγουρο πως θα μας καταστρέψει. Στις αγορές δραστηριοποιούμαστε για να βγάζουμε κέρδη και όχι για να αποδεικνύουμε το πόσο δίκιο έχουμε, ή το πόσο έξυπνοι είμαστε. Ας θυμηθούμε δυο αποφθέγματα του John Maynard Keynes σχετικά με τις αγορές. Το πρώτο : “Markets can remain irrational a lot longer than you and I can remain solvent”, μας υπενθυμίζει πως οι αγορές μπορούν να συμπεριφέρονται παράλογα, για πολύ μεγαλύτερο διάστημα, από όσο ένας επενδυτής αντέχει να κρατήσει μια ορθή επενδυτική θέση, χωρίς να καταστραφεί. Και το δεύτερο : “When my information changes, I alter my conclusions. What do you do, sir?”, μας θυμίζει πως όταν οι πληροφορίες αλλάζουν, αλλάζουν και τα δικά μας συμπεράσματα.
7. Να αποφύγουμε το μουαγέν
Για όσους δεν γνωρίζουν, το μουαγιέν είναι η τάση να αγοράζουμε ξανά και ξανά μια μετοχή παρ’ όλο που υποχωρεί η τιμή της, έτσι ώστε να χαμηλώνουμε ξανά και ξανά, την μέση τιμή κτήσης της. Και αυτό συνήθως γίνεται γιατί αρνούμαστε να παραδεχτούμε πως έχουμε κάνει λάθος στην επιλογή μας και αρνούμαστε να αντιληφθούμε τις βασικές αρχές της αριθμητικής του δημοτικού σχολείου. Με δυο λόγια αρνούμαστε να θέσουμε σε λειτουργία το stop loss, όταν διαπιστώνουμε μια θεαματική πτώση της τιμής μιας μετοχής και αντιθέτως εξακολουθούμε να την αγοράζουμε με την ελπίδα πως θα ξανανέβει. Όμως η απλή αριθμητική μας υπενθυμίζει πως όταν κάτι υποχωρεί κατά 20%, χρειάζεται άνοδο της τάξης του 25% για να επανέλθει στην ίδια απόλυτη τιμή. Αν υποχωρήσει κατά 40%, θέλει 67% άνοδο. Και αν υποχωρήσει κατά 50%, θα χρειαστεί μια άνοδος του 100% για να αποκτήσει και πάλι την ίδια απόλυτη τιμή. Επομένως δεν ερωτευόμαστε τις μετοχές και δεν υποκύπτουμε στον πειρασμό του μουαγιέν. Οπότε, μόλις κάτι χαλάσει στην επένδυση μας, την ρευστοποιούμε άμεσα και μετά έχουμε όλο το χρόνο να βρούμε το πως και το γιατί.
8. Να αποφύγουμε να λαμβάνουμε μόνο long θέσεις
Ευτυχώς σήμερα, σε αντίθεση με τα παλαιότερα χρόνια, παρέχονται στους επενδυτές εργαλεία για να κερδίζουν τόσο στην άνοδο όσο και στην πτώση των αγορών. Επομένως είναι αυτοκτονικό για τους επενδυτές να βγαίνουν αγοραστές (long), κατά τη διάρκεια των bear markets, δηλαδή κατά τη διάρκεια των πτωτικών αγορών. Το γνωστό χρηματιστηριακό ρητό αναφέρει πως “The trend is your friend”, δηλαδή πως είναι καλύτερο να ακολουθούμε την τάση, που είναι ο πραγματικός μας φίλος, παρά να εμμένουμε σε αντίθετες θέσεις. Βγαίνουμε long ή short λοιπόν στις αγορές, ανάλογα με την τάση τους.
9. Να αποφύγουμε τους εξωπραγματικούς στόχους
Ναι, όλοι θα επιθυμούσαμε οι κινήσεις μας στις αγορές να είναι 100% επιτυχημένες και οι αντίστοιχες αποδόσεις μας να είναι της τάξης του 1.000.000%. Όμως αυτό δεν είναι ρεαλιστικό. Οι στόχοι που τίθενται θα πρέπει να συμβαδίζουν με τις συνθήκες των αγορών, τις κεφαλαιακές μας δυνατότητες και τον βαθμό ρίσκου που είμαι πρόθυμοι να λάβουμε.
Αν αποφύγουμε όλα τα ανωτέρω, είναι σίγουρο πως δεν θα βγούμε χαμένοι. Καλό επενδυτικό 2022, με Υγεία και Κέρδη!
Αποποίηση Ευθύνης Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
