Ο μεγαλύτερος φόβος των βασικών μετόχων απέναντι σε ένα ενδεχόμενο placement μετοχών είναι η απώλεια του μετοχικού ελέγχου της εταιρίας τους. Υπό αυτό τον φόβο (ή αυτό το πρόσχημα) δεκάδες εταιρίες του ΧΑ πέρασαν σε μια κατάσταση αδράνειας ή φθοράς, με αποτέλεσμα είτε την έξοδό τους από την αγορά σε αποτιμήσεις που δεν ανταποκρίνονταν στην αξία τους είτε τη χρηματιστηριακή τους εγκατάλειψη. Σε αυτό «βοήθησαν» και οι αναιμικές επιδόσεις, αγορές ιδίων που δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα και εκτιμήσεις που αποδείχθηκαν επιεικώς ασυνεπείς.
Η φύση των περισσότερων εταιριών στο ΧΑ είναι οικογενειακή, όσο μικραίνει η κεφαλαιοποίηση μιας εταιρίας τόσο πιο «οικογενειακές» γίνονται οι διαδικασίες λειτουργίας της: Τα Διοικητικά Συμβούλια αποτελούνται από συγγενείς και φίλους, η διοικητική στελέχωση προέρχεται επίσης από τον ευρύτερο οικογενειακό κύκλο που εκτός των κέντρων αποφάσεων για το επιχειρηματικό μέλλον του οργανισμού, έχουν δεσπόζουσα θέση στο μετοχικό κεφάλαιο.
Παράλληλα, η ανταμοιβή των βασικών μετόχων που έχουν θέσεις στελεχών δίνει σχεδόν πάντα ένα πλεονέκτημα αγορών μετοχών υπό τη μορφή των δικαιωμάτων προαίρεσης σε χαμηλή τιμή από τους διοικούντες ανεξάρτητα από το αν οι υπόλοιποι μέτοχοι λαμβάνουν κάτι ως αντάλλαγμα για τη συμμέτοχή τους στην ιδιοκτησία της επιχείρησης.
Ήρθαν όμως έτσι τα πράγματα που το Χρηματιστήριο το πήρε απόφαση και πλέον μια εισηγμένη εταιρία για να μείνει στην Κύρια Αγορά πρέπει να έχει μια εύλογη ελεύθερη διασπορά. Για ορισμένες εισηγμένες μάλλον δεν θα αλλάξει τίποτα, για κάποιες άλλες ωστόσο η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να είναι ένα πλήγμα στο prestige τους ή να επιφέρει μια απότομη αλλαγή στο μετοχολόγιό τους.
Ενδεχόμενη μετάταξη στην εναλλακτική αγορά θα σήμαινε ταυτόχρονα και την έξοδο θεσμικών κεφαλαίων που δεν έχουν στο καταστατικό τους επενδύσεις σε ημιεποπτευόμενες αγορές. Θα μπορούσε ακόμα να οδηγήσει σε έξοδο από δείκτες επιτείνοντας την πίεση της προσφοράς στην τιμή των μετοχών.
Ως συνήθως στην εκπνοή των σχετικών προθεσμιών οι εξελίξεις αποκτούν άλλη δυναμική. Εσχάτως εμφανίζονται πρόθυμοι πωλητές προκειμένου να αυξήσουν την ελεύθερη διασπορά και να δώσουν παράταση στην παρουσία τους στη μεγάλη κατηγορία του ΧΑ εκπληρώνοντας τυπικά το σχετικό κριτήριο. Κάλλιο αργά παρά ποτέ ωστόσο η διάθεση των μετοχών αυτών θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με κάποιες προϋποθέσεις ώστε στο τέλος της ημέρας παλαιοί και νέοι μέτοχοι να είναι όλοι ευχαριστημένοι.
Αφενός η διάθεση θα πρέπει να γίνει με όρους αγοράς στον καθορισμό της τιμής λαμβάνοντας υπόψη την εμπορευσιμότητα, το μέγεθος της διάθεσης και φυσικά τα θεμελιώδη της εταιρίας. Όσο πιο αδύναμη είναι η εμπορευσιμότητα και τα θεμελιώδη τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι έκπτωση που θα πρέπει να δοθεί στους υποψήφιους επενδυτές. Δεν είναι μακριά τα placements στις μετοχές του FTSE-25 που έγιναν πέρυσι και τα discount τα οποία δόθηκαν για να κλείσουν τα βιβλία. Επομένως, το ερώτημα δεν είναι αν θα υπάρχει έκπτωση, αλλά πόσο μεγάλη θα είναι.
Επιπλέον, θα πρέπει να δοθούν εγγυήσεις για την επόμενη ημέρα: Οι επενδυτές δεν νοείται ότι θα αγοράσουν μια μετοχή για την οποία θα ενημερώνονται τρεις φορές τον χρόνο: Δύο φορές στις υποχρεωτικές δημοσιεύσεις του εξαμήνου και της χρήσης και μία στη Γενική Συνέλευση, αν αυτή βέβαια δεν γίνει παραμονές δεκαπενταύγουστου στις 4 το μεσημέρι. Θα πρέπει να τοποθετηθεί συγκεκριμένο στέλεχος στις επενδυτικές σχέσεις με κύρια αρμοδιότητα την ενημέρωση των επενδυτών και να έχει τουλάχιστον δύο δημόσιες (ανοικτές) παρουσιάσεις το χρόνο, στις οποίες θα υπάρχουν ποιοτικοί και ποσοτικοί στόχοι, ώστε να μπορεί να κρίνεται η διοίκηση. Επίσης, η εταιρία θα δεσμευτεί ότι το μέρισμα δεν θα είναι μια υπόθεση που θα αλλάζει κατά το δοκούν αλλά θα έχει θεσμοθετημένο τουλάχιστον ένα ποσοστό από τα καθαρά της κέρδη προς διανομή.
Προς επίδοξους λοιπόν, πωλητές πακέτων: Ναι η αγορά έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά ικανά να απορροφήσει τις μετοχές σας. Το έχει πληρώσει όμως πολύ ακριβά στο παρελθόν. Και για αυτό θα πρέπει μαζί με τη διάθεση των μετοχών και τις εξαιρετικές προοπτικές του επιχειρηματικού πλάνου να υποσχεθείτε και τα δέοντα εργαλεία για να μπορεί ο επενδυτής να νιώθει ότι έχει αγοράσει μια ζωντανή εταιρία και όχι ένα «τίκερ» στο ταμπλό που κάνει δύο ανακοινώσεις το χρόνο. Μεγαλύτερη έμπρακτη απόδειξη ότι οι ίδιοι οι βασικοί μέτοχοι πιστεύουν στη δημιουργία υπεραξίας για τους επενδυτές τους από αυτή δεν υπάρχει.
