Του Νίκου Μελέτη
Μπροστά στους προδιαγεγραμμένους «σκόπελους» της συνταγματικής αλλαγής στα Σκόπια, της κατοχύρωσης του εύρους χρήσης της νέας ονομασίας έναντι όλων και για κάθε χρήση, της συνολικής αντιμετώπισης του αλυτρωτισμού, όπως εκφράζεται μέσω της «μακεδονικής ταυτότητας» και φυσικά λόγω των παράπλευρων συνεπειών από μια τέτοια λύση στο εσωτερικό του κυβερνητικού συνασπισμού, η Αθήνα εξετάζει και το εναλλακτικό σενάριο συνέχισης της διαδικασίας και μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ.
Ο υπουργός Άμυνας Π. Καμμένος τη Δευτέρα εξέφραζε την εκτίμηση ότι μπορεί να μην βρεθεί λύση μέχρι τις 11 Ιουλίου, αλλά ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς ήταν ξεκάθαρος στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον Matthew Nimetz δηλώνοντας ότι «δεν έχουμε χρονοδιάγραμμα» και σε ερώτηση για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ απάντησε ότι «αν δεν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε, θα συνεχίσουμε» επιμένοντας ότι το «χρονοδιάγραμμα» για την ελληνική πλευρά είναι η μη εμπλοκή της διαδικασίας στην εκλογική χρονιά που για την Ελλάδα είναι το 2019.
Η κυβέρνηση είναι σαφές ότι δεν μπορεί να προωθήσει τον αρχικό σχεδιασμό για fast track επίλυση του θέματος της ονομασίας, εκμεταλλευόμενη το μομέντουμ της παρουσίας στην ηγεσία της γειτονικής χώρας μιας μετριοπαθούς ηγεσίας του Z. Zaev και με τον ακραίο εθνικιστή N. Gruevski να είναι περιθωριοποιημένος λόγω και των σοβαρών δικαστικών εκκρεμοτήτων που έχει για την εμπλοκή του σε οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα. Μια γρήγορη λύση θα είχε επίσης το πλεονέκτημα ότι δεν θα υπήρχε αρκετός χρόνος ώστε οι εσωτερικές ζυμώσεις να προκαλούσαν το κύμα αντιδράσεων που έχει αναπτυχθεί σήμερα.
Αν και δεν υπάρχει στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ κλίμα έντονης πίεσης προς την Αθήνα, η μη κατάληξη των συνομιλιών μέχρι την Σύνοδο Κορυφής είναι δεδομένο ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις όχι μόνο από τους σταθερούς υποστηρικτές της ΠΓΔΜ εντός της Συμμαχίας, με πρώτη την Τουρκία, αλλά και από την αμερικανική κυβέρνηση που έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι επιθυμεί επίλυση της εκκρεμότητας και έχει δεχθεί εξάλλου πρόσφατα τις δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης για επίλυση του ονοματολογικού.
Το μήνυμα πάντως που στέλνει ο Νίκος Κοτζιάς για ενδεχόμενη συνέχιση των διαπραγματεύσεων και μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες στις 11-12 Ιουλίου απευθύνεται και προς τα Σκόπια, καθώς ουσιαστικά το χρονοδιάγραμμα αφορά τη γειτονική χώρα και το εάν θα λάβει πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και συνεπώς η ίδια είναι η επισπεύδουσα.
Με αυτό το δεδομένο ο Ν. Κοτζιάς θα προσέλθει στο νέο και αποφασιστικό γύρο απευθείας συνομιλιών με τον σκοπιανό ομόλογό του N. Dimitrov, για τη διαπραγμάτευση του Συμφώνου το οποίο όπως ο ίδιος αποκάλυψε σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, θα καλύπτει όλα τα ανοικτά θέματα: Όνομα, εύρος χρήσης, αλυτρωτισμό, τη μελλοντική πορεία της χώρας, την «θετική ατζέντα» που αφορά όλο το φάσμα των διμερών σχέσεων, και θα ρυθμίζει σύμφωνα με πληροφορίες ακόμη και ζητήματα όπως αυτό της σχισματικής Εκκλησίας της ΠΓΔΜ.
Οι δυο υπουργοί Εξωτερικών θα διαπραγματευθούν βάσει κειμένων που θα έχουν διαμορφώσει οι ομάδες εργασίας που έχουν συγκροτηθεί ώστε να καταλήξουν σε ένα κοινό κείμενο, το οποίο θα αποτελεί και το πλαίσιο συμφωνίας, τμήμα του οποίου που θα αφορά το όνομα το εύρος χρήσης και την διαδικασία εφαρμογής θα κατατεθεί στον ΟΗΕ.
Ο κ. Nimetz στην πρότασή του κράτησε την «ισορροπία» θεωρώντας ότι προσφέροντας στην Ελλάδα την ονομασία στις προδιαγραφές που έχει θέσει (συνθέτη, στη σλαβική, αμετάφραστη), δικαιολογείται αντίστοιχη προσφορά προς την ΠΓΔΜ, που ουσιαστικά ήταν η μετάθεση για μετά την ένταξη στο ΝΑΤΟ της αντιμετώπισης όλων των άλλων θεμάτων. Κάτι που σαφώς δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την ελληνική κυβέρνηση.
Σε ότι αφορά πάντως το θέμα της αλλαγής του συντάγματος η ελληνική πλευρά αφήνει να εννοηθεί ότι το θεωρεί ως προϋπόθεση για μια συμφωνία καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα διατηρείται η νυν συνταγματική ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» έστω και στο εσωτερικό, ανοίγοντας το δρόμο στο χειρότερο σενάριο της διπλής ονομασίας.
Φωτογραφία: AP/Geert Vanden Wijngaert
