Του Δημήτρη Αγγελόπουλου*
Στις 15 Μαρτίου του 2015, το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε τον «εκσυγχρονισμό μέσης ζωής» τεσσάρων (4) αεροσκαφών P-3B του Πολεμικού Ναυτικού που περιλαμβάνει πλήρη συντήρηση κινητήρων, αντικατάσταση των ουραίων πτερύγων και του συγκροτήματος κεντρικής πτέρυγας από νέα με συνθετικά υλικά και εργασίες στα ηλεκτρονικά συστήματα του αεροσκάφους.
Η σχετική σύμβαση περιλαμβάνει επίσης την ενεργοποίηση ενός αεροσκάφους «ενδιάμεσης λύσης» προκειμένου να υλοποιηθούν δράσεις, όπως η αεροπορική επιχειρησιακή παρουσία του ΠΝ στην Ανατολική Μεσόγειο και η επανεκπαίδευση και επαναπιστοποίηση του προσωπικού του ΠΝ, πριν τη παραλαβή των πλήρως εκσυγχρονισμένων Αεροσκαφών.
Σε υλοποίηση της απόφασης του ΚΥΣΕΑ το ΥΕΘΑ υπέγραψε διακρατική συμφωνία με την κυβέρνηση των ΗΠΑ η οποία με την σειρά της ανέθεσε στην αμερικανική εταιρεία Lockheed Martin να αναλάβει την υλοποίηση του προγράμματος σε συνεργασία με την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) και άλλες ελληνικές εταιρείες ως υποκατασκευαστές κρίσιμων συστημάτων που θα ενσωματωθούν στα παλαιά αεροσκάφη. Σε χρόνο ρεκόρ, προτού καν συμπληρωθούν 20 μέρες από την έγκριση του ΚΥΣΕΑ, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας έσπευσε να ενεργοποιήσει την σύμβαση με τις ΗΠΑ καταβάλλοντας την προκαταβολή των 45 εκατ. ευρώ στην ανάδοχο εταιρεία.
Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι τα συγκεκριμένα αεροσκάφη, κατασκευής 1966 / 1967 βρίσκονταν σε υπηρεσία στο Πολεμικό Ναυτικό μέχρι το 2009, οπότε το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι ο εκσυγχρονισμός τους είναι οικονομικά ασύμφορος και προχώρησε στον παροπλισμό τους!
Αξιοπρόσεκτο είναι, ότι με επιστολή που απέστειλε στις 7 Μαΐου του 2013 προς το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, η αμερικανική εταιρεία η Lockheed Martin, κατασκευάστρια εταιρεία των αεροσκαφών P-3B, είχε προειδοποιήσει ότι η ενεργοποίηση των P-3B δεν αποτελεί την ενδεδειγμένη επιλογή χαμηλού κόστους και ρίσκου βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα. Σε οπουδήποτε άλλο κράτος με μια τέτοια αναφορά δεδομένων για το οικονομικό κόστος και τους κινδύνους αναβάθμισης των παροπλισμένων αεροσκαφών P-3Β από το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο και την ίδια τη κατασκευάστρια εταιρεία δεν θα υπήρχε κυβέρνηση που θα αποφάσιζε έναν τέτοιο εκσυγχρονισμό για τέτοια αεροσκάφη.
Το επιχείρημα του ΥΕΘΑ σε πληθώρα δημοσιευμάτων του Τύπου ήταν ότι η συμφωνία για την αναβάθμιση των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3B είναι διακρατική μέσω FMS και ότι η ίδια απόφαση πέρασε ΚΥΣΕΑ από την προηγούμενη κυβέρνηση τον Αύγουστο του 2014. Στη συνέχεια η ίδια συμφωνία προσυπογράφηκε και πέρασε ΚΥΣΕΑ με τους ίδιους όρους και την χρηματοδότηση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ ΑΝΕΛ στις 15 Μαρτίου 2015 που ήταν η καταληκτική ημερομηνία.
Σύμφωνα με απάντηση του τότε ΥΕΘΑ Πάνου Καμένου σε ερώτηση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που έγινε στις 18 Δεκεμβρίου 2018, μέχρι σήμερα δεν έχει αποδοθεί κανένα αεροσκάφος. Η παράδοση του πρώτου το οποίο μεταστάθμευσε στην Τανάγρα στις 13 Ιουλίου 2016, έχει επαναπρογραμματισθεί για πολλοστή φορά εντός του πρώτου τριμήνου του 2019. Η χρονική απόκλιση ενός και πλέον έτους στην απόδοση του πρώτου αεροσκάφους οφείλεται σε ευρήματα που προέκυψαν κατά την εξέλιξη των εργασιών και δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν - ως εκ τούτου και να συμπεριληφθούν - στο αρχικό ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα. Ειδικότερα για το πρώτο αεροσκάφος, κατά την διάρκεια δοκιμών παράδοσης τον Σεπτέμβριο του 2018 εντοπίστηκε διαρροή εσωτερικής δεξαμενής καυσίμου που απαιτούσε επισκευή διάρκειας περίπου τεσσάρων μηνών.
Ενώ ο υπουργός Καμμένος παραδέχτηκε ότι ΟΙ αποκλίσεις που έχουν παρατηρηθεί αναφορικά με την παράδοση του πρώτου αεροσκάφους είναι κυρίως τεχνικής φύσεως και δυνατοτήτων της Ε.Α.Β σε στελέχωση και ανταπόκριση στα ποιοτικά πρότυπα της αμερικανικής πλευράς, ταυτόχρονα αναμένει βελτίωση της απόδοσης της Ε.Α.Β στις εργασίες που αφορούν στα τέσσερα (4) αεροσκάφη που θα αναβαθμισθούν συνεπεία των βελτιώσεων που έχουν επιτευχθεί από την τεχνογνωσία των διαδικασιών αναβάθμισης του πρώτου αεροσκάφους!
Το πλέον κωμικοτραγικό αλλά κυρίως εξωφρενικό στοιχείο της ιστορίας αυτής είναι ότι από τα 500 εκατομμύρια δολάρια που είναι το συνολικό κόστος του προγράμματος αναβάθμισης των υπέργηρων αεροσκαφών, η ελληνική πλευρά μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου 2018 έχει ήδη πληρώσει περί τα 377 εκατομμύρια δολάρια, χωρίς να έχει παραληφθεί ούτε βίδα από τα πέντε αεροσκάφη!
*Ο κ. Αγγελόπουλος Μ.Sc. είναι Εκδότης του συνδρομητικού περιοδικού GREEK DEFENCE NEWS και Σύμβουλος σε θέματα Άμυνας, Ασφάλειας και Αμυντικής Βιομηχανίας
