Η αντίστροφη μέτρηση για μια σημαντική συμφωνία που θα ενισχύει σημαντικά την ελληνική αποτρεπτική ισχύ με το πέρασμα της Πολεμικής Αεροπορίας στην εποχή των μαχητικών της πέμπτης γενιάς και με την παροχή δωρεάν στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ έχει ξεκινήσει, καθώς επρόκειτο μέχρι τα ξημερώματα του Σαββάτου, (το αργότερο μέχρι τη Δευτέρα) να φτάσει στο Κογκρέσο το notification για την έγκριση πώλησης των F-35 στην Ελλάδα.
Έτσι, ξεκινά μια διαδικασία όπου σε συνδυασμό με την επιστολή που θα στείλει ο Α. Μπλίνκεν στον πρωθυπουργό Κυρ.Μητσοτάκη με δεσμεύσεις για την αμυντική συνεργασία αλλά και την ασφάλεια της Ελλάδας οδηγεί σε πλήρη εμβάθυνση της Στρατηγικής Σχέσης των δυο χωρών. Εξαιρετικής σημασίας είναι όμως και το ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να πείσει τα μέλη του Κογκρέσου να εγκρίνουν ταυτόχρονα το πακέτο των F-16 στην Τουρκία θα αναλάβει δέσμευση ότι εγγυάται ότι τα F-16 δε θα χρησιμοποιηθούν εναντίον συμμάχων χωρών.
Η Ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης είναι σε πλήρη γνώση των χειρισμών που γίνονται, καθώς όλο αυτό το πακέτο συζητήθηκε και στην επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ στα Χανιά όπου παρόντες ήταν και ο ΥΠΕΞ, Γ. Γεραπετρίτης, και η ΥΦΥΠΕΞ Αλ.Παπαδοπούλου που έχουν αναλάβει και την ευθύνη των συνεννοήσεων με τους Αμερικανούς.
Οι εξελίξεις αυτές «ξεκλείδωσαν» με την έγκριση από την Τουρκία της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ μετά από 20 μήνες παζαριών και εκβιασμών που έφθασαν στα όρια τους ακόμη και τους Αμερικανούς, που χρειάστηκε να επιστρατεύσουν την απειλή ,ότι εάν δεν εγκριθεί άμεσα η ένταξη της Σουηδίας τότε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα προτείνει την πώληση των F-35 στην Ελλάδα κρατώντας παγωμένο το αίτημα της Τουρκίας για την αγορά των 40 F-16 και την αναβάθμιση ακόμη 80 μαχητικών που έχει στο δυναμικό της η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία.
Μέχρι το βράδυ της Παρασκευής (ώρα Αμερικής)στην Ουάσιγκτον ανέμεναν το έγγραφο πιστοποίησης του τουρκικού επικυρωτικού νόμου για την ένταξη της Σουηδίας το οποίο υπέγραψε το βράδυ της Πέμπτης ο Τ.Ερντογάν ώστε να προλάβει να δημοσιευθεί και στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, καθώς η αμερικανική πλευρά δεν έχει ουδεμία εμπιστοσύνη στον τούρκο ηγέτη. Έτσι μόνο αφού θα παραλάμβαναν το επίσημο τουρκικό έγγραφο για την ένταξη της Σουηδίας θα έδιναν το πράσινο φως ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία για την έγκριση της πώλησης των F-35 στην Ελλάδα και των F-16 στην Τουρκία.
Οι Αμερικανοί είχαν προειδοποιήσει την Άγκυρα ότι εάν συνέχιζε την τακτική των καθυστερήσεων και την κωλυσιεργία, τότε θα προχωρούσε μόνο η Συμφωνία με την Ελλάδα με ότι αυτό θα σήμαινε για το αξιόμαχο της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας και την ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων στον αέρα του Αιγαίου υπέρ της Ελλάδας. Αυτή η προειδοποίηση αλλά και το εξαιρετικά ρευστό περιφερειακό περιβάλλον ήταν που υποχρέωσε τον Τ. Ερντογάν να «μαλακώσει» και να υπαναχωρήσει από το βέτο του στη Σουηδία και να τρέξει μέσα σε λίγες ημέρες την επικύρωση του Πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας την οποία κρατά παγωμένη για 20 μήνες προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκεια των συμμάχων και της Ουάσιγκτον.
Οι Αμερικανοί δήλωναν ότι δεν είναι συνδεδεμένα τα αιτήματα της Ελλάδας και της Τουρκίας, όμως ήταν σαφές ότι η διαδικασία ήταν παράλληλη και αυτό εξηγεί το γεγονός ότι η Ελλάδα περιμένει επί μήνες την έγκριση της πώλησης των F-35 η οποία ξεκλειδώνει τώρα με την άρση του τουρκικού βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Η διαδικασία μόλις φθάσει το τουρκικό επικυρωτικό έγγραφο για ένταξη της Σουηδίας στην Ουάσιγκτον είναι σχεδόν «αυτοματοποιημένη». Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα αποστείλει στο Κογκρέσο δυο επιστολές μια για την πώληση των F35 για την Ελλάδα και η δεύτερη για την πώληση των F-16 στην Τουρκία. Κατόπιν θα αποσταλούν στις δυο χώρες οι προβλεπόμενες επιστολές LOA, που σύμφωνα με πληροφορίες στην Αθήνα θα φθάσει στον ΥΕΘΑ Ν. Δένδια τη Δευτέρα.
Από την αποστολή των επιστολών στο Κογκρέσο ακολουθεί μια περίοδος 14 ημερών όπου εφόσον δεν υπάρξει ένσταση από το Κογκρέσο τα αιτήματα των δυο χωρών θα εγκριθούν και τυπικά. Για την Ελλάδα δεν τίθεται θέμα καθώς δεν έχει υπάρξει ουδεμία ένσταση, ενώ για την Τουρκία μπορεί να προβληθούν ενστάσεις λόγω και της στάσης της στο θέμα του Πολέμου της Γάζας και των σχέσεων με Μόσχα και Τεχεράνη, αλλά εκτιμάται ότι τελικά το αίτημα θα εγκριθεί αλλά με την επιβολή συγκεκριμένων όρων για τη χρήση των F-16.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες το Στειτ Ντιπάρτμεντ προσανατολίζεται στο να θέσει και ρήτρα τήρησης των δεσμεύσεων στη Συμφωνία με την Τουρκία ώστε κάθε παραβίαση των όρων σε ότι αφορά τη χρήση των F-16 να έχει άμεσες επιπτώσεις στην υλοποίηση της Σύμβασης.
Και η ανάληψη των δεσμεύσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έναντι του Κογκρέσου ουσιαστικά καθιστά το Κογκρέσο «ελεγκτή», που όταν διαπιστωθεί παραβίαση των όρων έχει τη δυνατότητα για σχεδόν αυτόματο πάγωμα της υλοποίησης της συμφωνίας. Και η αγορά των 40 νέων F-16 και η αναβάθμιση ακόμη 80, δεν είναι κάτι που θα διαρκέσει μερικές εβδομάδες η μήνες, οπότε ο έλεγχος του Κογκρέσου θα διατηρηθεί για αρκετά χρόνια. Το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι βεβαίως το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν Ελληνικό Εναέριο Χώρο στα 10 ν.μ. οπότε μόνο οι υπερπτήσεις ελληνικών νησιών και οι παραβιάσεις εντός της ζώνης των 6 ν.μ. θα μπορούν να θεωρηθούν ως επιθετική συμπεριφορά.
Εν αναμονή και των επίσημων εγγράφων, των επιστολών Μπλίνκεν αλλά και των LOA για τα F-35 όπου θα περιγράφεται το χρονοδιάγραμμά παράδοσης, ο οπλισμός αλλά και οι όροι χρηματοδότησης του προγράμματος, τα μηνύματα είναι ότι η Ελλάδα έχει μια σημαντική ευκαιρία περαιτέρω αναβάθμισης των στρατηγικών σχέσεων με τις ΗΠΑ και συγχρόνως ενίσχυσης των αποτρεπτικών και όχι μόνο, δυνατοτήτων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Και αυτό δεν έρχεται τυχαία αλλά μετά από συντονισμένη πίεση και προσπάθεια και στρατηγικών επιλογών που έχει κάνει η Αθήνα.
