Σε άρθρο του στην «Hürriyet» τον Ιανουάριο του 2017 ο Yusuf Kanli ανέφερε: «Γι’ αυτό, έχει έρθει ίσως η ώρα ώστε να σκεφτούμε τουλάχιστον ένα μοντέλο του Κοσόβου για την βόρεια Κύπρο. Ενδεχομένως η Άγκυρα να πρέπει σοβαρά να σκεφτεί να άρει τις ενστάσεις της για την αναγνώριση του τουρκοκυπριακού κράτους ως φίλης και αδελφής χώρας. Ακόμη και αν η προσάρτηση μπορεί να παραμεριστεί, η βόρεια Κύπρος ίσως πρέπει να προσπαθήσει να επιτύχει το καθεστώς της αυτοδιοικούμενης περιοχής υπό την τουρκική εντολή. Ίσως είναι καιρός να αρχίσουμε να εξετάζουμε εκδοχές άλλες από τον ομοσπονδιακό διακανονισμό».
Ο Yusuf Kanli είναι αρθρογράφος με εμπειρία στο Κυπριακό και πρόσβαση στα ανώτερα στρώματα εξουσίας του τουρκικού καθεστώτος. Είναι ο ίδιος που αποκάλυψε, ενώ ήταν σε εξέλιξη ο πρώτος γύρος των συνομιλιών στο Μοντ Πελεράν, ότι ο Μουσταφά Ακιντζί ψιθύρισε στο αυτί του Νίκου Αναστασιάδη την πρόθεση του Ερντογάν να προσαρτήσει τα κατεχόμενα, αν δεν βρισκόταν λύση μέχρι τέλους του 2016. Αυτή η πληροφορία επιβεβαιώθηκε δημοσίως λίγες ημέρες μετά, αλλά ουδέποτε υλοποιήθηκε.
Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, ο κρυφός πόθος της τουρκικής πλευράς αποτελεί την μόνη πρόταση της τουρκοκυπριακής μειονότητας. Στην Γενεύη, όπου συγκλήθηκε η Άτυπη Πενταμερής Συνάντηση για το Κυπριακό, το ναυάγιο ήταν προδιαγεγραμμένο.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ απέρριψε την τουρκική πρόταση των δύο κρατών. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, μίλησε για την συνεπή στάση της Κύπρου στην προσπάθεια επανένωσης της νήσου. Έχει δίκιο, αλλά πώς θα πραγματοποιηθεί η πολυπόθητη επανένωση;
Είναι φανερό, πλέον, ότι οι επαφές μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της τουρκικής μειονότητας δεν εξυπηρετούν τίποτε άλλο, παρά μόνο την διατήρηση τυπικών σχέσεων των δύο μερών. Και μολονότι οι επαφές αυτές επανειλημμένως διαταράσσονται με ευθύνη της Τουρκίας, με τις παράνομες αποστολές γεωτρυπάνων και ερευνητικών σκαφών σε περιοχές όπου ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα η Κύπρος, η ελληνική πλευρά στέργει να συνομιλήσει.
Δεν διαφωνώ με τις συνομιλίες. Πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να εκδηλώνουμε πρόθεση συζήτησης, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Φρονώ, επίσης, ότι είναι προς το συμφέρον της Κύπρου η εμφάνιση διάθεσης διαλόγου, ακόμη κι αν κατ’ ουσίαν υπονομεύεται, σε περίπτωση που αυτό εξυπηρετεί τα ελληνικά εθνικά δίκαια.
Όμως, οφείλουμε να αντιλαμβανόμαστε και την θέση της διεθνούς κοινότητας. Φαίνεται πως για εκείνη ο διάλογος είναι αυτοσκοπός, διότι έχει καταστεί αντιληπτή η απόλυτη αδυναμία εύρεσης λύσης. Για την ελληνική πλευρά, ωστόσο, ο διάλογος πρέπει να αποτελεί μέσο προς επίτευξη του σκοπού της επανένωσης. Ένα από τα μέσα, για την ακρίβεια, και όχι το μοναδικό. Άρα, δεν διαλεγόμαστε για να διαλεχθούμε.
Και είναι μεν αληθές, πως ό,τι χάνεται δια των όπλων δύσκολα ανακτάται με άλλον τρόπο. Φαντάζει απίθανη, έτσι, η ανάκτηση του 37% του παρανόμως κατεχόμενου κυπριακού εδάφους δια των συνομιλιών.
Ιδίως αφ ης στιγμής η τουρκική πλευρά επιδεικνύει πλήρη αδιαλλαξία, αντίθετη στα δεσμευτικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Παρά ταύτα, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει κάνει άλματα προς τα εμπρός με την ένταξή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια και στο ευρώ. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο ισχύει στην επικράτειά της και η Ευρώπη συνασπίζεται δίπλα της. Για να συνειδητοποιήσουμε την αξία των ανωτέρω επιτευγμάτων αρκεί να αναλογιστούμε τι θα λέγαμε και θα σκεφτόμασταν στην υποθετική περίπτωση που τα κατεχόμενα ήταν εντός Ευρώπης και οι ελεύθερες περιοχές εκτός.
Το Κυπριακό ζήτημα έχει χρονίσει και έχει κακοφορμίσει. Η απολύτως αρνητική στάση της τουρκικής πλευράς ζημιώνει και τους ίδιους τους τουρκοκυπρίους. Τα μέλη της μειονότητας συγκρίνουν την ζωή τους με τις δυνατότητες των ελληνοκυπρίων και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι οι μεγάλοι χαμένοι.
Οι πολιτικοί, οι οποίοι τους επιβάλλονται από την Τουρκία, δεν ενδιαφέρονται για το καλό της μειονότητας. Η μειονότητα είναι απλώς ένα εργαλείο στα χέρια του τουρκικού καθεστώτος. Και τα εργαλεία συνήθως τα κακομεταχειρίζεσαι.
Η Κύπρος κείται σε ένα κρίσιμο γεωγραφικό σταυροδρόμι. Επιπροσθέτως, αυτή την περίοδο ίσως βρίσκεται – ξανά – στο μεταίχμιο της Ιστορίας. Όπως λέει και ο Θεόκριτος, όμως, «θαρσεῖν χρή…· τάχ᾽ αὔριον ἔσσετ᾽ ἄμεινον».
