Χωρίς διπλωματική εκπροσώπηση στην Τρίπολη είναι η Ελλάδα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη στιγμή όχι μόνο για τις διμερείς σχέσεις αλλά και λόγω των πιθανολογούμενων κινήσεων της Τουρκίας για να επιβάλει τετελεσμένα με «όχημα» τη Λιβύη.
Ο νέος Έλληνας πρεσβευτής Ν. Κοτροκόης που μετέβη στην Τρίπολη πριν δέκα ημέρες ,επέστρεψε πίσω στην Αθήνα χωρίς να έχει επιδώσει τα διαπιστευτήρια του και έτσι η Πρεσβεία παραμένει χωρίς διπλωματικό προσωπικό ,με μόνη την Ακόλουθο Τύπου.
Οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Λιβύη έχουν μπει σε ένα καθοδικό σπιράλ από τον Νοέμβριο 2019 που η προηγούμενη κυβέρνηση Αλ Σαράτζ προχώρησε στην υπογραφή του τουρκολιβυκού Μνημονίου το οποίο επιχείρησε να ανατρέψει κάθε έννοια της νομιμότητας και του στάτους κβο στην Ανατολική Μεσόγειο και να δημιουργήσει το πιο σοβαρό τετελεσμένο στην ιστορία των ελληνοτουρκικών.
Και τώρα η Αθήνα είναι αντιμέτωπη με μια ακόμη τουρκολιβυκή συμφωνία, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως εκτελεστική του Μνημονίου, η νομιμότητα της οποίας έχει αμφισβητηθεί και στο εσωτερικό της χώρας, χωρίς αυτό βεβαίως να αποτρέπει το ενδεχόμενο δρομολόγησης εφαρμογής επί του πεδίου του Μνημονίου του 2019. Κάτι που εφόσον προβλέπει την συνεργασία των δυο κρατικών εταιριών πετρελαίου ΤΡΑΟ-NOC για έρευνες σε περιοχές του τουρκολιβυκού Μνημονίου και διεκδικούμενες περιοχές νοτίως της Κρήτης που θα υπερβαίνουν την μέση γραμμή, θα οδηγήσουν σε ένταση με απρόβλεπτες συνέπειες στην περιοχή αυτή.
Η δυσαρέσκεια της Αθήνας όμως για την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά έχει οδηγήσει σε ένα αρνητικό αποτέλεσμα, καθώς η Ελληνική Πρεσβεία στην Τρίπολη που επαναλειτούργησε πριν από σχεδόν ένα χρόνο, παραμένει διαρκώς χωρίς πρέσβη (ο Ι. Σταματέκος ήταν ως επιτετραμμένος και έχει αναχωρήσει για το νέο του πόστο από τον Αύγουστο) και μάλιστα το τελευταίο τρίμηνο είχε ως επιτετραμμένο νεαρό και χαμηλόβαθμο διπλωμάτη τον οποίο συνεπικουρούσε στα καθήκοντα του η Ακόλουθος Τύπου. Τις τελευταίες ημέρες η πρεσβεία έχει απομείνει μόνο με την Ακόλουθο Τύπου.
Τι ακριβώς έχει συμβεί. Το Ανώτατο Υπηρεσιακό Συμβούλιο επέλεξε έναν έμπειρο διπλωμάτη με προϋπηρεσία σε δύσκολα πόστα (στο Καράκας την δύσκολη περίοδο αναγνώρισης του ηγέτη της αντιπολίτευσης) Ν. Κοτροκόη. Από την πρώτη στιγμή είχε μπει το ερώτημα αν θα πρέπει να αναλάβει καθήκοντα ως επιτετραμμένος οπότε δεν θα χρειάζονταν να επιδώσει διαπιστευτήρια ή να αναλάβει κανονικά ως πρεσβευτής πλήρως τα καθήκοντα του.
Ο Ν. Κοτροκόης έφθασε στη Λιβύη και προγραμματίζονταν η επίδοση των διαπιστευτηρίων του στον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου Μένφι (σ.σ είναι ο πρέσβης ο οποίος απελάθηκε από την Ελλάδα μετά την υπογραφή του Τουρκολυβικού Μνημονίου το 2019) και για την επίδοση των αντιγράφων στην υπουργό Εξωτερικών της Λιβύης κ. Μανγκούς. Όμως μετά από μερικές ημέρες παραμονής του στην Τρίπολη, ο κ. Κοτροκόης έλαβε εντολή και επέστρεψε στην Αθήνα χωρίς να έχει επιδώσει διαπιστευτήρια.
Προφανώς, το υπουργείο Εξωτερικών επιθυμεί να στείλει το μήνυμα της έντονης δυσαρέσκειας και οργής για την τελευταία τουρκολιβυκή συμφωνία στην κυβέρνηση Ντμπεϊμπά.
Όμως όχι μόνο η απλή αλλά αντιθέτως η ενισχυμένη ελληνική διπλωματική παρουσία στην Τρίπολη είναι επιβεβλημένη εκ των πραγμάτων, ενόψει και των όποιων εξελίξεων δρομολογηθούν το αμέσως προσεχές διάστημα.
Δεν υπάρχει επίσης θέμα για το εάν η επίδοση διαπιστευτηρίων θεωρηθεί αποδοχή της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά, καθώς τα διαπιστευτήρια θα δοθούν στον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου που είναι κοινά αποδεκτό θεσμικά όργανο και τα αντίγραφα στην κ. Μανγκους που ως μέλος της κυβέρνησης αντιπροσωπεύει τον κρατικό θεσμό του υπουργείου Εξωτερικών. Εξάλλου ακόμη και ως επιτετραμμένος θα ήταν υποχρεωμένος να έχει επαφές με το υπουργείο Εξωτερικών και την κ.Μανγκούς ,αλλιώς δεν θα είχε νόημα η παρουσία του στην Τρίπολη.
Η Αθήνα επίσης δεν έχει αμφισβητήσει τη νομιμότητα της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά, η οποία γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτή (ελλείψει εκλογών) από τον ΟΗΕ και όλη τη διεθνή κοινότητα, αλλά αμφισβητεί, όπως και οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος και η Βουλή της Λιβύης, την δυνατότητα της να συνάπτει συμφωνίες που δεσμεύουν τη χώρα βάσει της εσωτερικής Πολιτικής Συμφωνίας καθώς θεωρητικά η θητεία της έχει λήξει (όπως έχει λήξει και η θητεία της Βουλής).
Σε ότι αφορά τις σχέσεις της Αθήνας με τον πρόεδρο της Βουλής Ακίλα Σάλεχ που υποστηρίζει την κυβέρνηση Μπασάγκα, η τοποθέτηση Έλληνα πρεσβευτή στην Τρίπολη δεν οδηγεί σε ακύρωση αυτής της σχέσης, καθώς όλες οι ξένες πρεσβείες στην Τρίπολη διατηρούν σχέση με το Τομπρούκ και με αυτόν ακόμη τον πρωθυπουργό που έχει αναδείξει και ο οποίος εδρεύει στην Ανατολική Λιβύη.
Και φυσικά ο κ. Μπασάγκα δεν μπορεί να είναι το …αντίπαλο δέος της κυβέρνησης της Τρίπολης καθώς ο ίδιος ήταν αυτός που διαπραγματεύτηκε και υπέγραψε το 2019 το έτερο των τουρκολιβυκών Μνημονίων για την συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και ήταν το αντάλλαγμα που κατέβαλε η Τουρκία προκειμένου να εξασφαλίσει το παράνομο Μνημόνιο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Ο ίδιος μάλιστα αν και καταδίκασε την τελευταία τουρκολιβυκή συμφωνία λόγω «αναρμοδιότητας» της κυβέρνησης, έσπευσε να υπεραμυνθεί του Μνημονίου του 2019.
Η Λιβύη παραμένει ένα fail state, η κατάσταση είναι εξαιρετικά ρευστή, η Τουρκία έχει πατήσει γερά το πόδι της στη χώρα και εκεί τελικά διακυβεύονται κρίσιμα εθνικά ζητήματα για την Ελλάδα. Και υπό καμιά συνθήκη δεν μπορεί η Ελλάδα να είναι απούσα και η ελληνική πρεσβεία να έχει ουσιαστικά αναστείλει μέχρι «νεωτέρας», τις εργασίες της.
