Αντιμέτωποι με την πραγματικότητα που δημιουργούν οι καταιγιστικές πρώτες εβδομάδες της θητείας του Ν. Τραμπ βρίσκονται σύμμαχοι και εταίροι των ΗΠΑ, καθώς ο νέος Αμερικανός πρόεδρος δείχνει αποφασισμένος ακόμη και να σπάσει δεσμούς που έχουν σφυρηλατηθεί και αποτέλεσαν τη βάση μιας αρχιτεκτονικής ασφαλείας από τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Η εικόνα του πίνακα των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, όπου μεταξύ των χωρών που καταψήφισαν το κοινό ψήφισμα της ΕΕ και της Ουκρανίας για τα τρία χρόνια από την έναρξη του πολέμου, οι ΗΠΑ για πρώτη φορά βρέθηκαν μαζί με τη Ρωσία, τη Β. Κορέα, τη Λευκορωσία, το Σουδάν, τη Νικαράγουα καταψηφίζοντας το ψήφισμα αυτό, προκάλεσε αίσθηση. Και για να μην υπάρξουν αμφιβολίες λίγο αργότερα, στο Συμβούλιο Ασφαλείας, κατέθεσαν και πέτυχαν να υπερψηφιστεί μαζί με τη Ρωσία και την Κίνα ψήφισμα που δεν καταλόγιζε ευθύνες στον επιτιθέμενο στην Ουκρανία…
Όλοι προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τις προθέσεις του Ν. Τραμπ, κάτι όχι απλό φυσικά, ελπίζοντας ότι μετά από ένα ορμητικό ξεκίνημα θα αναζητήσει τελικά συναινέσεις και ισορροπίες, αφού φέρει τα πράγματα στα «μέτρα» του.
Όμως, η βαθιά συναλλακτική αντίληψή του, όπως εκδηλώθηκε και στον Παναμά αλλά και στην Ουκρανία, προκάλεσε έντονη ανησυχία. Ο κ. Τραμπ συμπεριφέρεται περισσότερο ως παίκτης του πόκερ στην Άγρια Δύση, όπου παίζει διαρκώς τα ρέστα του, βγάζοντας και το πιστόλι στο τραπέζι, θέλοντας έτσι να εκφοβίσει όσους κάθονται στο τραπέζι και να κερδίσει ό,τι μπορεί, χωρίς καν να χρειαστεί να ανοίξει τα χαρτιά του.
Στον Παναμά αποδείχθηκαν αρκετές οι απειλές του ακόμη και για στρατιωτική παρέμβαση, ώστε ο Παναμάς να ανακοινώσει ότι αποκλείει την Κίνα από τη Διώρυγα. Το Μεξικό, προκειμένου να αποσπάσει μια παράταση στην επιβολή δασμών, έστειλε 10.000 άνδρες στα σύνορα για να αποτρέψουν τις μεταναστευτικές ροές και συγχρόνως έδωσε αυξημένες αρμοδιότητες και στις αμερικανικές αρχές για την αντιμετώπιση των καρτέλ.
Η Ουκρανία είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα. Με έναν κυνικό, απροκάλυπτο τρόπο, αφού καθύβρισε τον Ζελένσκι και συνομίλησε απευθείας με τον Πούτιν, ανακοινώνοντας ότι η ειρηνευτική διαδικασία θα είναι προσωπική υπόθεση των προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας, απαίτησε από τον Ουκρανό πρόεδρο την παραχώρηση εν λευκώ όλων των δικαιωμάτων στους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας.
Ο ίδιος ο Ζελένσκι, ο οποίος κατά τον πρόεδρο Τραμπ δεν έχει νομιμοποίηση για να διαπραγματευτεί στις ειρηνευτικές συνομιλίες, είναι την ίδια στιγμή ..ικανός και νομιμοποιημένος για να υπογράψει μια συμφωνία που θα παραχωρεί τον πλούτο της χώρας του στις ΗΠΑ…
Μια συμφωνία που τελικά δεν υπεγράφη, καθώς ο Τραμπ ταπείνωσε τον Ζελένσκι χθες και στην ουσία τον έδιωξε από το Λευκό Οίκο.
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι τυχαίο ότι, ενώ είχε φουντώσει η συζήτηση για τις απαιτήσεις των ΗΠΑ έναντι της Ουκρανίας, ο ίδιος ο Β. Πούτιν έσπευσε να δηλώσει ότι είναι έτοιμος να συζητήσει για αμερικανικές επενδύσεις σε στρατηγικά ορυκτά στις κατεχόμενες από τη Ρωσία περιοχές της Ουκρανίας…Ένας έμμεσος τρόπος για την αναγνώριση από τις ΗΠΑ των εδαφών που προσάρτησε δια της βίας στην Ανατολική Ουκρανία η Ρωσία, με αντάλλαγμα την παραχώρηση δικαιωμάτων επί του ορυκτού πλούτου της περιοχής.
Απέναντι σε αυτή την συναλλακτική πολιτική του Τραμπ, είναι σαφές ότι οι Ευρωπαίοι, μετά το πρώτο σοκ, παραμένουν σε αμηχανία ως προς το πώς πρέπει να αντιδράσουν. Πολλοί ελπίζουν ότι, μετά από αυτές τις πρώτες εβδομάδες ή μήνες της θητείας του Τραμπ, ο Αμερικανός πρόεδρος, έχοντας να παρουσιάσει επιτυχίες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, θα «ηρεμήσει» και θα αρχίσει η συζήτηση για τη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου για τις διατλαντικές σχέσεις.
Κανείς, όμως, δεν είναι σίγουρος, αν αυτή είναι μια μεταβατική φάση ή αν θα αποτελέσει τον κανόνα πλέον για την αμερικανική εξωτερική πολιτική τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Κομβικό σημείο είναι, φυσικά, η διαδικασία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Εφόσον επιμείνει ο κ. Τραμπ σε μια συναλλακτική διαπραγμάτευση αποκλειστικά μεταξύ του ίδιου και του Β. Πούτιν, χωρίς εμπλοκή των συμμάχων, τότε το ρήγμα θα διευρυνθεί και θα είναι δύσκολο να γεφυρωθεί, θέτοντας μεγάλες προκλήσεις για την Ευρώπη η οποία θα κινδυνεύσει να μείνει χωρίς τη στρατιωτική στήριξη των ΗΠΑ, σε μια περίοδο που η ευρωπαϊκή οικονομία δεν έχει συνέλθει από την κρίση της πανδημίας και την ενεργειακή κρίση, με τον κίνδυνο να συνθλιβεί ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία…
Για την Ελλάδα, που σταθερά έχει ως πυξίδα και άξονα της εξωτερικής πολιτικής της το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, η μέχρι τώρα «πολιτεία» Τραμπ έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία. Μια προσωπική, ανορθόδοξη, συναλλακτική και χωρίς κανόνες πολιτική, είναι ό,τι χειρότερο…
Τα κρίσιμα ζητήματα ασφάλειας που αντιμετωπίζει η χώρα μας και κυρίως ο τουρκικός αναθεωρητισμός, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ούτε με προσωπική διπλωματία ούτε με τον λογιστικό υπολογισμό του τι κερδίζει ο καθένας από την «ειρήνη». Αντίθετα, μπορούν να διευθετηθούν μόνο σε μια διαδικασία που θα αποδέχεται ως βάση της το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.
Κάθε άλλη προσέγγιση θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, κυρίως για τον «αμυνόμενο» και όχι για τον επιτιθέμενο, όπως συμβαίνει τώρα και στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Αυτό αφορά τόσο το Αιγαίο, όπου πιθανόν ο κ. Τραμπ δεν μπορεί να διανοηθεί τη σημασία δύο ή τριών μικρών βραχονησίδων, ούτε το τι σημαίνει να εγκλωβιστούν ελληνικά νησιά σε ζώνες αρμοδιότητας ή άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας. Επιπλέον, η προσέγγισή του είναι πολύ κοντά στη λογική ότι, αντί για αντιπαραθέσεις, θα πρέπει να υπάρχει μια από κοινού εκμετάλλευση φυσικών πόρων, παραβλέποντας τα ζητήματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Όμως, αυτό αφορά και το Κυπριακό, καθώς, με τα πρώτα δείγματα γραφής, όπως αυτά στη Γάζα, είναι προφανές ότι ο κ. Τραμπ δεν θα αντιληφθεί εύκολα το συνεχιζόμενο αδιέξοδο, ούτε τι χωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία από την κατοχική δύναμη. Αντίθετα, είναι πιθανό να αρχίσει να κάνει υπολογισμούς για τα «οφέλη» από την…. τουριστική αξιοποίηση της Αμμοχώστου.
Στην Κύπρο πάντως έχει σημασία ότι υπάρχει η στενή στρατιωτική σχέση με τις ΗΠΑ και ότι στην κυπριακή ΑΟΖ ερευνούν και ετοιμάζονται για γεωτρήσεις μεγάλες αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρίες όπως η EXXON MOBIL και η CHEVRON.
Βρισκόμαστε ακόμη στα πρώτα επεισόδια αυτού του θρίλερ, όπως εξελίσσεται η θητεία Τραμπ ,που απαιτεί ψυχραιμία , χωρίς αυτό να σημαίνει όμως και επανάπαυση…
